فراز و نشیب برنامه های فضایی در سال گذشته

دنیس تیتو: بوروکراسی ها مایل نیستند عوض شوند اما این بار تغییر به آنها تحمیل شد و در حال تاثیرگذاری است روسها قصد دارند توریست دیگری را در ماه آوریل آینده به ایستگاه ببرند

کد خبر: ۴۹۰۰

بدون شک 12 ماه گذشته ، دوران پر حادثه ای در فضا بوده است با وجود اعتراض دانشمندان روس ، ایستگاه فضایی میر سرانجام پس از پانزده سال از مدار خارج شد و در جو زمین آتش گرفت و سوخت.آژانس فضایی روسیه در ماه مارس ، ایستگاه 140 تنی میر را در مسیر سقوط به سمت زمین قرار داد، اما تنها تکه های کوچکی از ایستگاه که از شدت حرارت نسوخته بود، در اقیانوس آرام سقوط کرد.هر چند میر در سالهای اخیر با چند حادثه جدی مواجه شد، اما مجموعا حکایتی موفق آمیز بود و عمر آن از10 سال تعیین شده تجاوز کرد.رولد سگدی اف رئیس سابق آژانس فضایی روسیه ، اهمیت پروژه میر را چنین شرح می دهد:15 سال در فضا؛ توان انسان برای برطرف کردن مشکلات ، تعمیر، اتصال واحدهای جدید به ایستگاه ، آوردن سخت افزارهای جدید به داخل و خارج از ایستگاه در خلا فضا، تجربه ها و اندوخته های علمی مهمی است و فکر می کنم فایده این تجربیات اول از همه به ایستگاه فضایی بین المللی )آی اس اس( می رسد.در ایستگاه فضایی بین المللی ، چندین نفر از خدمه عمدتا روس و امریکایی این درسهای گرانبها را در عمل به کار می گیرند.فضانوردان بتازگی یک واحد اقامتگاهی جدید و قفل بادی )ایر لاک ( به ایستگاه متصل کرده اند. حجم این ایستگاه از زمانی که نخستین فضانوردان بیش از یک سال قبل در آن اقامت کردند، دو برابر شده است . اما هنوز با تبدیل شدن به فضاپیمایی به اندازه یک زمین فوتبال که از ابتدا پیش بینی شده بود، فاصله زیادی دارد.با این حال ، آن روحیه همبستگی بین المللی که دست اندرکاران ایستگاه را ذوق زده کرده بود، در ماه می با سفر نخستین جهانگرد )بهتر است بگوییم فضاگرد( به فضا افت کرد.در این میان "دنیس تیتو" سرمایه دار امریکایی و آژانس فضایی روسیه که برای بردن او به فضا20 میلیون دلار گرفت ، خوشحال بودند.اما ناسا، آژانس فضایی امریکا، با ناراحتی اعتراض می کرد که حضور توریست در ایستگاه ، امری بالقوه خطرناک است.اما رویای دنیس تیتو که حوصله ایرادهای ناسا را نداشت ، به واقعیت پیوست.وی گفت : بوروکراسی ها مایل نیستند عوض شوند، اما این بار تغییر به آنها تحمیل شد و در حال تاثیرگذاری است.روسها قصد دارند توریست دیگری را در ماه آوریل آینده به ایستگاه ببرند اتفاق مهمتر دیگر این بود که هیاتی از کارشناسان که از سوی جورج بوش مامور شده بود، به معاینه دقیق نحوه اداره برنامه ایستگاه بین المللی فضایی از سوی ناسا پرداخت و به نتایج ناخوشایندی رسید.دکتر کریس ولش ، محقق فضایی در دانشگاه کینگستون بریتانیا گفت : این گروه پی برده است که ناسا ظاهرا فاقد قابلیت لازم برای مدیریت پروژه از لحاظ مالی است ، هرچند که خود ایستگاه مشکلی ندارد و از لحاظ فنی استوار است.چیزی که قطعی است ، فعلا به نظر می رسد که هزینه ها و مخارج در حال بالا رفتن است و ظاهرا هیچ کس در ناسا قادر به مهار آن نیست.ناسا ابتدا در سال 1993 پیش بینی کرد که با17 میلیارد دلار هزینه ، ایستگاه را تکمیل خواهد کرد. اما برآوردها اکنون به 30 میلیارد دلار رسیده است و دولت بوش مصمم است از افزایش هزینه ها جلوگیری کند.رئیس جمهور امریکا برای رسیدن به این مقصود، "شان اوکیف " را که دارای زمینه های مالی و نه علمی و تکنیکی است ، به عنوان گرداننده جدید پروژه برگزیده است.آقای اوکیف پیشنهاد کرده است از حجم ایستگاه به میزان قابل توجهی کاسته شود. مثلا واحدهای کمتری نصب شود و شمار سرنشینان آن به جای 7 نفر، همان 3 نفر باقی بماند.پس سرنوشت آزمایشگاه عظیم فضایی و دستاوردهای جدید پزشکی ، مواد و داروها که قول آن داده شده بود، چه خواهد شد؛به گفته پیتر دسلدینگ از نشریه اخبار فضا با این اوضاع به واقعیت پیوستن این رویاها بسیار مشکل خواهد بود.وی گفت : تمام وقت دو خدمه و نصف وقت خدمه سوم باید صرف شود تا ایستگاه سرپا بماند. نصف وقت باقیمانده نفر سوم صرف انجام تحقیق می شود، اما این چیزی نیست که از اول قرار آن گذاشته شده بود. چون ایستگاه را از روز اول برای 7 سرنشین طراحی کرده بودند.از سوی دیگر، خیلی از دانشمندان فکر می کنند که بیش از اندازه بر توانایی های بالقوه ایستگاه برای انجام تحقیقات تاکید شده بود و عملا از این که شمار خدمه کاهش یابد، خوشحال میشوند.اما پیشنهاد کاستن از حجم ایستگاه ، شرکای کوچکتر برنامه نظیر کانادا و آژانس فضایی اروپا را ناراحت کرده است.آنها تاکنون برای آماده کردن برخی از آزمایش هایی که قرار بود در ایستگاه انجام شود، پول زیادی خرج کرده اند؛ اما فعلا عملی شدن آنها اصلا معلوم نیست.کریس ولش معتقد است که این وضع در آینده ، فلسفه وجودی ایستگاه را که قدم اول برای سفر انسان به سایر سیارات است ، زیر سوال خواهد برد او گفت : آینده فضا به جامعه بین المللی تعلق دارد اگر صحبت از ماموریت به مریخ یا هر برنامه بلند پروازانه دیگری مانند آن است ، هیچ کشوری به تنهایی مخارج سنگین آن را تقبل نخواهد کرد پس اگر نتوانیم پروژه ای را در مدار زمین سازماندهی و اداره کنیم ، وای به حال برنامه سفر به مریخ و بازگشت از آن.