کلیسای وانک اصفهان ،قدمت چهارصد ساله دارد

کلیسا دارای سه قسمت است:قسمت اول جای عامه است قسمت دوم جای سرودخوانان و کشیش و قسمت سوم که محراب کلیساست به کشیش اختصاص دیر امناپرگیچ به معنی شفادهنده همگان که آن را به اختصار کلیسای وانک می گویند یکی از چهار دیر ایران است

کد خبر: ۲۴۹۷

منظور از دیر، کلیسای بزرگی است که سابقا حوزه علمیه داشته است. کلیسای وانک در اوایل قرن هفدهم هنگامی که ایران با عثمانی در حال جنگ بود و ارامنه جلفای نخجوان به ایران کوچ داده شدند، ساخته شد و به نام محل سابقشان جلفای نو نامگذاری شد در سال 1606 در دیر، کلیسای کوچکی ساختند که بعد از50 سال تجدید بنا شد این تجدید بنا از سال 1655 تا1664 ادامه یافت ساختمان دیر شامل کلیسا و سه موسسه دیگر است این سه موسسه عبارتند از: چاپخانه ، کتابخانه و گنجینه در ورودی کلیسا که بالای آن ساعت بزرگ و چهار صفحه کلیسا قرار دارد درون یک راهروی کوتاه باز می شود که در همین راهرو، نمایشگاه صنایع دستی ارامنه در معرض دید قرار دارد. پس از عبور از راهرو می توان وارد حیاط شد.در قسمت شرقی حیاط برج ناقوس و ساختمان کلیسا و تعدادی ساختمان دیگر وجود دارد. در مقابل برج ناقوس یادبود شهدای ارامنه جنگ جهانی اول بیش از یک و نیم میلیون نفر به دست ترکان عثمانی قتل عام شدند دیده می شود. در قسمت غربی حیاط قصر خلیفه و گنجینه ، بیشتر از همه ساختمان های دیگر جلب توجه می کند. بقیه ساختمان ها از جمله چاپخانه ، کتابخانه ، سالن پذیرایی و محل شورای خلیفه گری نیز در دیر قرار دارد.کلیسا از داخل قسمت پایین دیوارها، دور تا دور، که بیش از یک متر و نیم با کاشی هفت رنگ و مابقی تا زیر تاقها همه با رنگ و روغن نقاشی و تزیین شده است که تمام مخارج آن را یکی از بازرگانان ارامنه به نام اودیس )عابد( ماردیروسیان تقبل کرده است . نقاشی ها را سه نفر هنرمند ارمنی انجام داده اند که دو نفرشان روحانی بوده اند. تصویر خلیفه هوانس در حال دعا روی دیوار شرقی سمت شمال دیده می شود. تصویرها همه از کتاب مقدس یعنی عهد عتیق )تورات( و عهد جدید )انجیل( گرفته شده اند.قسمت بالای ازاره ها مربوط به اعمال رسولان و دفن حضرت مریم و قسمت اول کلیسا مربوط به شکنجه گریکور سنور یا جرجیس است . دورتادور گنبد، خلقت آدم و حواست و پایین تر از آن تا نزدیک پرده ، نقاشی های دیگری مربوط به تورات به چشم میخورد.همچنین روی یک قسمت دیوار تصاویری از رفتن حضرت مسیح نزد پادشاه بت پرستان و دعوت وی به دین خود دیده می شود. روی دیوار داخلی کلیسا که در بالای در ورودی است ، طبق نوشته کتاب مقدس نقاشی هایی از روز قیامت ، دوزخ و بهشت وجود دارد که در سه پرده نشان داده شده است.کلیسا دارای سه قسمت است : قسمت اول جای عامه است ؛ قسمت دوم جای سرودخوانان و کشیش و قسمت سوم که محراب کلیساست به کشیش اختصاص دارد که به تنهایی یا به همراه دو، سه نفر انجام وظیفه میکند.کلیسا همیشه به سمت شرق ساخته می شود؛ زیرا خاستگاه حضرت مسیح شرق بوده است.پس از ساختمان کلیسا، ساختمان موزه قرار دارد. این گنجینه در سال 1930 تاسیس شد که در آغاز در ساختمان کتابخانه جای داده شده بود؛ ولی در سال 1971 ساختمان مخصوص گنجینه ساخته شد و به آنجا انتقال یافت.مقابل در ورودی گنجینه ، دو مجسمه از دو فرد روحانی به نامهای مسروب ماشتوتس مخترع خط ارمنی و خاچاطور گساراتی موسس چاپخانه کلیسا وجود دارد.ساختمان گنجینه دو طبقه است : در طبقه اول تابلوهای رنگ و روغن زیادی به دیوارها نصب شده است که شامل بزرگترین آثار نقاشان ارمنی مانند سرگریس خاچاطوریان است . از مهمترین تابلوها، تابلوی شام آخر حضرت مسیح است که به قرن 18 میلادی برمی گردد. انواع تندیس های مختلف که یادآور چگونگی پوشش قدیم ارامنه است ؛ همچنین انواع سکه های قدیمی ، فرمان های شاهان گذشته مانند شاه عباس کبیر، نادرشاه ، کریم خان زند و... بر روی کاغذ یا پوست حیوانات ، نمونه هایی از دست خط ارمنی ، کارهای دستی هنرمندان ارمنی جلفایی مانند کلاه زرباف ، جوراب ابریشمی و انواع کمربندهای نقره ای به چشم می خورد. سومین ماشین چاپ در جلفای اصفهان مربوط به سال 1841 میلادی نیز در گوشه ای از گنجینه قرار گرفته است .کتابهای این مجموعه نیز قابل توجه اند: اولین کتاب چاپی در ایران به اسم "زبور داوود" به زبان ارمنی 1638 ) میلادی یا1046 هجری ( و دومین کتاب نیز توسط خلیفه خاچاطور گساراتی در جلفای اصفهان چاپ شده است که در این گنجینه نگهداری می شود. اولین انجیل چاپی به زبان ارمنی توسط وسکان وارتاتب در آمستردام به سال1666 میلادی چاپ شده است.در قسمت هایی دیگر می توان انواع قرآنها به زبان ارمنی و یا عربی را مشاهده کرد.کوچکترین کتاب دنیا به وزن هفت دهم گرم در این گنجینه قرار دارد. این کتاب به همراه یکی از بزرگترین کتابهای دنیا که زندگینامه پدران روحانی است به وزن 5/16کیلوگرم سال 1464 میلادی از نفیس ترین کتابهای گنجینه هستند اولین جمله ای که به زبان ارمنی ترجمه شده ، از امثال سلیمان است که یکی از ارامنه هنرمند تهران به نام واهرام هاکوپیان آن را با قلم الماسی که 20 مرتبه از مو نازکتر بود، بر روی موی دختر18 ساله ای به نازکی 7 میلی متر نوشته است که در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد. در طبقه دوم تابلوهای نقاشی ، انواع سکه ها، ظرفهای سفالین و پارچه های منقش دیده می شود. مجسمه نیم تنه یپرم خان کار ارژنگ نیز در همین طبقه است . بر روی دیوار بین طبقه اول و دوم مینیاتورهایی از سنگ قبر ارامنه ، به چشم می خورد و خود سنگ قبرها در طبقه دوم قرار دارند. از جمله نمونه های چشمگیر دیگر، انجیل روی پوست است که در سال1660 میلادی نوشته شده است.چاپخانه کلیسای وانک اولین چاپخانه ایران و خاورمیانه است که با ابتکار و کوشش خلیفه وقت خاچاطور گساراتی و یاران او تاسیس و راه اندازی شد.آنها اولین کتاب را به نام "زبور داوود" در سال 1638 میلادی به چاپ رساندند. از این کتاب در دنیا فقط یک نسخه وجود دارد که در کتابخانه بدلیان شهر آکسفور انگلستان موجود است و فتوکپی آن در موزه کلیسا نگهداری می شود. چاپخانه هنوز هم پا بر جاست و کار می کند. آخرین بخش این مجموعه کتابخانه است ؛ در جلوی کتابخانه دو مجسمه از شاعران نامی ارمنی به نامهای بارویر سواک و هوانس شیراز وجود دارد که آثار آنها به بیش از60 زبان از جمله فارسی ترجمه شده است . کتابخانه از بدو تاسیس دایر بوده است ؛ ولی ساختمان مخصوص کتابخانه در سالهای 19056 - ساخته شده که در حال حاضر بیش از20 هزار کتاب به زبان های گوناگون و مجموعه قابل توجهی از نشریات ارامنه را در خود جای داده است.