یادداشت

کارتهای هوشمند در راه هدفمند کردن یارانه ها

کد خبر: ۲۲۳۰

پرداخت یارانه کالاهای اساسی ، دارو، حاملهای انرژی ، کودوسم سابقه ای طولانی در اقتصاد ایران دارد و دولت به منظور حمایت از تولید و اقشار کم در آمد مبالغ قابل توجهی را تخصیص داده که هر سال رو به افزایش است . پرداخت یارانه ها در طول 23 سال گذشته با مشکلاتی رو به رو بوده است و کارشناسان در این زمینه معتقدند که برای هدفمند کردن یارانه ها و حمایت واقعی از افراد کم درآمد، باید میزان درآمد خانوارها و دهکهای پایین درآمدی مشخص شود تا هدف دولت بدرستی تحقق یابد و از اتلاف منابع و ارائه یارانه به خانوارهای پردرآمد جلوگیری شود.در این زمینه طرح هدفمند کردن یارانه ها مورد توجه دولت و مجلس قرار گرفته و انتظار این است که پس از تصویب این طرح ، کارآمدترین روش برای اجرای آن مورد توجه قرار گیرد.مطالعات و کارهای تحقیقاتی توسط کارشناسان نشان می دهد که استفاده از کارتهای هوشمند به جای کالا برگ یا کوپن ، بهترین روش برای اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها خواهد بود و کارایی قابل قبول و ویژگی های این کارتها می تواند مشکلات توزیع کوپن و پرداخت یارانه را کاهش دهد و اهداف دولت در پرداخت یارانه ها را به شکل موثری تحقق بخشد.پرداخت یارانه به صورت نقدی و کالا از طریق کارتهای هوشمند امکانپذیر است و دولت می تواند یارانه مستقیم و ریالی یا کالا را از طریق این کارتها به خانوارها ارائه بدهد.همچنین دولت می تواند یارانه خانوارهای پردرآمد را کاهش دهد و در عوض به خانوارهای فقیر یارانه بیشتری بپردازد. این کارتها حدود900 شماره را می تواند ذخیره کند و به مدت 10 سال قابل استفاده است . همچنین امکان جعل و خرید و فروش آن وجود ندارد و در صورت مفقود شدن آن ، مردم می توانند به ستاد بسیج اقتصادی اطلاع دهند و کارت قبلی را از اعتبار ساقط و کارت جدید دریافت کنند و معضل کوپن فروشی و سرقت کوپن نیز از بین میرود.مسوولان پیش بینی کرده اند که بر اساس اظهارات خانوارها، میزان درآمد آنها و امکان استفاده افراد کم درآمد از یارانه را مشخص کنند. خانوارها از طریق پرکردن فرمهای مخصوص میزان درآمد خود را اطلاع می دهند؛ اما در صورت صحت نداشتن این اظهارات ، یارانه قطع میشود.برای نصب دستگاه های کارت خوان در فروشگاه ها، مغازها، بانکها و... باید حدود50 هزار دستگاه در اختیار عاملان فروش و به صورت مجانی قرار گیرد. اگر قیمت دستگاه 100 هزار تومان برآورد شود، رقمی حدود5 میلیارد تومان برای خرید دستگاه ها باید تخصیص داده شود تا12 میلیون خانوار از کارتهای هوشمند براحتی استفاده کنند.برگزاری دوره ها و برنامه های آموزشی برای عاملان فروش و مردم نیز می تواند استفاده از این کارتها را آسان کند.برآوردها نشان می دهد که استفاده از کارتهای هوشمند برای پرداخت یارانه ها در یک دوره 10 ساله حدود50 میلیارد تومان هزینه دارد؛ اما ویژگی های این طرح و تاثیر آن بر رفاه مردم ، صرف چنین هزینه ای را قابل دفاع می کند و باید بپذیریم که اجرای یک طرح موثر و کارآمد نیازمند صرف سرمایه گذاری اولیه است و این سرمایه گذاری در بلند مدت مزایا و آثار مثبت خود را نشان خواهد داد و به هدفمند کردن یارانه ها و تحقق اهداف دولت در حمایت از گروههای کم درآمد کمک بسیاری خواهد کرد.بنابراین اجرای طرح استفاده از کارتهای هوشمند و سرمایه گذاری در این زمینه توجیه فنی و اقتصادی کافی را در بر دارد و می تواند یک سیستم اطلاعات و داده ها را برای ایجاد یک نظام تامین اجتماعی هدفمند ایجاد کند تا سازمان های مختلف برای حمایت از اقشار آسیب پذیر جامعه از این سرمایه گذاری مفید استفاده کنند و اطلاعات مورد نیاز در مورد وضعیت درآمدی و هزینه ای خانوارها و دهکهای پایین درآمدی را کسب کنند.