زونا، درد بی پایان

کد خبر: ۱۰۳۳

زونا که در قدیم "راءالمنطقه " خوانده می شد، نوعی بیماری حاد پوستی است که توسط ویروسی به نام هرپس زوتر ایجاد می شود. این ویروس شبیه ویروس های عامل تبخال و آبله مرغان است و علایم بیماری زمانی ظاهر می شود که فرد در معرض استرس های شدید، اضطراب و هیجانات فوق العاده قرار گیرد، در چنین شرایطی ویروس که در ریشه های عصبی به حالت خاموش وجود دارد، بیدار شده و باعث بروز علایم می شود. در برخی موارد، بیماری بدخیم )همچون بدخیمی های خونی ( وگاهی بارداری عامل برانگیزاننده بیماری است.معمولا این بیماری ، مرض سنین میانسالی است ، در حدود40 سالگی گرچه در نوزادان و یا حتی سنین کهنسالی نیز دیده می شود. اولین علامت بالین بیماری درد است که گاهی بسیار شدید تظاهر می کند و ممکن است با سردرد، تب و یا بی حالی همراه باشد. مشخص ترین علامت زونا، بروز تاولهایی است که پس از درد به تدریج ظاهر می شوند. زمانی که یک عصب درگیر شود، فقط در مناطقی از پوست ، تاولها ظاهر می شوند که آن عصب به آنجا شاخه میدهد.ممکن است تاولهای پاره شده ، عفونی شوند، از این رو باید دقت زیادی به عمل آید تا تاولها دچار عفونت ثانوی نگردند. معمولا زونا در مناطق زیر شایعتر است . قفسه صدری و فضای بین دنده ای ، ناحیه شانه و پشت ، گردن ، در برخی موارد چشم و... که ابتلای چشمی بیشتر در سنین بالا اتفاق می افتد. تشخیص این بیماری با دیدن تاول های پوستی و نحوه توزیع آنها آسان است ، ولی در مواردی که مشکوک به بیماری هستیم ، لازم است تا نمونه برداری از پوست به عمل آید.چنانچه زونا سمت چپ قفسه صدری را درگیر کرده باشد، می تواند با دردهای ناشی از انفارکتوس قلبی اشتباه شود. نکته جالب آن که در مراحل ابتدایی ، بیماری ، مناطقی از پوست که قرار است تاول ها در آنجا ظاهر شوند؛ دچار بی حسی عمیقی هستند، که بدین ترتیب یک روش تشخیصی ساده آن است که با تکه ای پنبه ، موضع دردناک را مالش دهیم . چنانچه بیمار، مراحل اولیه زونا را داشته باشد، احساس بیحسی عمیقی خواهد کرد.معمولا سیر بالینی بیماری حدود34 - هفته طول می کشد، زونا در بیمارانی که نقص ایمنی دارند )بیمارانی که شیمی درمانی می شوند، دیابت پیشرفته دارند و یا...( ممکن است به صورت فراگیر در تمام بدن ظاهر شود.ناراحت کننده ترین عارضه زونا، دردهای پس از درمان و پس از بهبود بیماری است که ممکن است مدتها باقی بماند، به ویژه در زونای افراد مسن ، احتمال باقی ماندن درد بیشتر است ، ماهیت درد سوراخکننده است.زونایی که بدون عارضه است ، به صورت علامتی درمان می شود. به عبارت دیگر، فقط تلاش بر آن است که درد بیمار با مسکن تخفیف یابد، از این رو بسیاری از بیماران ، بنا به تجربه خود، با مصرف ترکیبات کدئین ، درد خود را تسکین می دهند. محل زونا نباید پانسمان شود، همچنین تا حد امکان باید از مصرف پماد، کرم ، لوسیون و... اجتناب کرد. صرفا در صورت پیدایش عفونت ، می توان از آنتی بیوتیکهای خوراکی استفاده کرد.در تحقیقات به عمل آمده مشخص شده است مصرف ترکیبات کورتونی )فقط با تجویز پزشک ( و ویتامین B1 ، از طول مدت درد خواهد کاست . یکی از مسائل زجرآور برای بیماران ، دردهای پس از بهبودی است که گاهی اوقات تا سالها باقی میمانند.زونا گرچه بیماری خود محدودشونده ای است ، ولی در برخی از انواع بخصوص نوع چشمی می تواند بسیار خطرناک باشد. توصیه می شود کلیه بیماران مبتلا برای تسریع در درمان و به حداقل رساندن عوارض به طور دایم تحت نظر متخصصان پوست و اعصاب باشند.دکتر محسن حکمت