دیداراول

کد خبر: ۹۵۱

پاکستان و بیم فرداسخنان پرویز مشرف که با درشتی هرچه تمامتر خطاب به مخالفان داخلی بیان شده ، به رغم آنکه با تکذیبیه وزارت امور خارجه این کشور همراه بود، اما علاوه بر ایجاد جنجالی نسبتا خفیف ، حاکی از اوج گیری مخالفت های داخلی تا سطوح بالای حکومتی است . هفته گذشته ، روزنامه الحیات خبر منحصر به فردی درباره کودتای ناکام ژنرال مظفر عثمانی فرمانده سابق لشکر کراچی و عده ای از چهره های امنیتی را منتشر کرد که گویا پیش از آغاز سرکوب شد.خبر برکناری چهره قدرتمند امنیتی پاکستان یعنی محمود احمد رئیس سازمان اطلاعات این کشور و از حامیان اصلی کودتای مشرف بر ضد نواز شریف نخست وزیر قبلی پاکستان ، حاکی از تغییرات ژرفی در بنیان های سیاست اسلام آباد در قبال طالبان بود. مشرف در سخنان روز دوشنبه خود ضمن تاکید بر کارآزمودگی و پشتیبانی ارتش پاکستان از رئیس جمهور، با پرخاش ، برای مخالفان خود خط و نشان کشید که هر آنکس سودای سرنگونی مرا در سر می پروراند، پا پیش بگذارد. برای نخستین بار، مشرف به بدی و تندی از طالبان یاد کرد و گفت : که حامیان پاکستانی طالبان اگر چهره واقعی این گروه را می شناختند، بی گمان اکنون زبان به کام گرفته و اجازه می دادند که اسلام آباد سیاست خود را در همکاری با امریکا ادامه دهد. در فراخوان مشرف برای سرکوب و ریشه کنی طالبان که تقریبا بی سابقه بود، چند نکته دیده میشود که به مسائل داخلی پاکستان مربوط میشود.نخست آنکه مشرف سرگرم سرکوب همه عناصری است که از دیرباز پیرامون محور تشکیلات اطلاعاتی این کشور و به رهبری ژنرال محمود احمد چهره قدرتمند پاکستان ، جبهه مستحکمی در حمایت از طالبان در درون دستگاه حاکمه پاکستان ایجاد کرده بودند.کودتای ناکام مظفر عثمانی و آتش سوزی یکی از تاسیسات حیاتی پاکستان در هفته گذشته ، حاکی از شدت برخورد بین جناح های متنازع در درون ارتش این کشور است.نکته دوم ؛ رویدادهای اخیر، حاکی از عزم راسخ مشرف در تحکیم سیاست خود در قبال افغانستان با یافتن جایگزینی مطمن برای طالبان - از طریق تجزیه این گروه و ایجاد پیوندهای راهبردی با نقش امریکا و نقش ظاهرشاه و نیز با در نظر گرفتن شکاف های درون ائتلاف شمال - است . سفر عبدالستار سیرت وزیر امور خارجه ظاهرشاه و از چهره های قدیمی و سرشناس ازبک برای دیدار همزمان با کولین پاول و پرویز مشرف و وجود اخبار متعدد درباره اعمال فشار پاکستان بر واشنگتن به منظور خودداری از دادن سهم عمده به ائتلاف شمال ، نشان می دهد: روزهای آخر عملیات زمینی می تواند آغاز مرحله تازه ای از تنشهای سیاسی باشد. از هفته گذشته ، خبر جداشدن مولوی احمد متوکل وزیر امور خارجه میانه رو طالبان و دیدار او با چند نفر از چهره های برجسته مخالف طالبان و غالبا پشتون از جمله گیلانی و عبدالستار سیرت نماینده ظاهرشاه پشتون بر سر زبانهاست.مطبوعات جهان در روز سه شنبه خبرهای متعددی درباره سفر این مقام طالبان به امارات متحده منتشر کرده اند. او در دوران تصدی وزارت خارجه روابط منظمی با واسطه های افغان ساکن امریکا برقرار کرده بود. ازجمله واسطه های او، عروس هلمز رئیس سابق سازمان اطلاعات امریکاست که افغانی سرشناس و البته پشتون است . او در امارات سعی در دیدار با مقامهای امریکایی دارد.این که مولوی احمد قصد معامله با امریکایی ها از طریق واسطه های خود دارد و یا شرایط همکاری شخصی خود را با آنها مطرح خواهد کرد، معلوم نیست ، اما قطعا پیکره طالبان دچار تنش و دودستگی است.اسلام آباد مشرف ، قصد دارد سر ماجراجوی طالبانی پیکره پشتون حکومت کابل را قطع و شاید بر آن باشد تا سر متناسب تری برای آن انتخاب و نصب کند. آیا این سر، ظاهر شاهی است یا ترکیبی است از بدنه وابسته قبلی با سری مرکب از ظاهرشاه و چهره های سازشگر حکومت طالبان خواهد بود؛ بازهم نمی توان به طور قطعی اظهار نظر کرد، اما قطعا پرویز مشرف مایل نیست قوای منظم ائتلاف شمال در راس قوای فاتح کابل و قندهار وارد این شهرهای کلیدی شوند و برای تقسیم قدرت ، دیگر جماعات ازجمله ظاهرشاه را به اعطای امتیازات فزاینده فرا بخوانند.از دید اسلام آباد، چه بسا، تاجیک های برجا مانده از احمدشاه مسعود که اکنون رهبری جز ربانی و فرماندهی جز ژنرال فهیم نمی شناسند، می توانند به امتیازاتی محدود بسنده کنند و با چهره معامله گری چون دوستم که در مزار شریف عرش را هم سیر خواهد کرد، می توان به راحتی کنار آمد، چون او اکنون امریکا و ازبکستان را بیشتر از ائتلاف تاجیک ها و هزاره ها دوست و قبول دارد و در این بازی ، به کارت های ائتلاف شمال و پشتون نگاهی همسان و برابر میکند.آخرین نکته آن است که اکنون برای پاکستان ساعت صفر عملیات زمینی ، اهمیت به مراتب کمتری از معادلات سیاسی فردای فتح افغانستان دارد و مشرف در صدد آن است که در دیدارهای خود با کولین پاول و دیگر مقام های امریکایی آن قدر چک و چانه بزند تا بتواند این بار بودای دست ساز پاکستان را که رئیس جمهور این کشور امیدوار است باشکوه تر از تندیس های فرو ریخته بامیان باشد، بر ویرانه های قبلی به جا مانده ، از طالبان بنشاند. حال باید نشست و نگریست که در این بازی اسلام آباد چقدر هزینه خواهد کرد و آیا روسیه و ازبکستان آنقدر خام هستند که دست بسته فقط نگاه کنند؛اما در اینجا، بحث گروه ها و اقشار تندروی سلفی و اقلیت بزرگ پشتون طالبان زده در پاکستان همگام با افزایش درگیری ها و تظاهرات آنها همین طور جدی تر می شود. پرسشی که در اینجا مطرح است درباره تداوم این درگیری هاست . نخست آنکه این درگیری ها تا کی و تا چه حد ادامه خواهد یافت و مهمتر آنکه آیا می توان تصور کرد پاکستان در این شرایط و احوال شاهد آشوبی فراگیر باشد و یا جناح بازنده بازی در ارتش پاکستان ، آنقدر شهامت بیابد که کودتای ویرانگر و سرنگونسازی بر ضد مشرف به راه اندازد؛در واقع ، پرخاش رئیس جمهور نظامی پاکستان دقیقا بر ضد همین احتمال بود، اما کمتر به نظر می رسد این کودتا در شرایطی که امریکا، پاکستان و افغانستان را کانون جهان می داند و سیل نیروهای خود را روانه آنجا کرده است ، امکانپذیر باشد. اگر به غیر از کودتا به آشوب هم بیندیشیم بیشتر می توان احتمال بالارفتن هزینه معنوی و مادی جنگ در افغانستان را تصور کرد تا واژگونی همه چیز، اما در پاکستانی که ترور حرکتی عادی و روزانه است ، آیا می توان تصور کرد، گلوله ای از تپانچه ای دررود و مشرف را از عرصه سیاسی پاکستان کنار بزند؛ اما شاید کسی که به جای مشرف بنشیند، نیز راه او را ادامه دهد !