راههای انتقال امراض عفونی1 )(

کد خبر: ۱۰۳

آب و غذابسیاری از بیماری های عفونی از طریق آب یا غذای آلوده منتقل می شوند. زمانی که فرد غذا یا آب آلوده را می خورد یا می نوشد، میکرب در درون روده او فعال شده و بیماری آغاز میشود.در این زمان بعضی از میکرب ها در درون مجرای روده یا در جدار آن تکثیر شده و باعث بیماری هایی مانند وبا، اسهال خونی و انواع امراض انگلی گوارشی می شوند. اما گروهی دیگر از میکرب ها وارد خون می شوند و به نقاط دیگر بدن حمله می کنند. از این گروه می توان به ویروس فلج اطفال اشاره کرد که به مغز و نخاع حمله می کند یا باسیل حصبه که به دستگاه ایمنی حمله می کند. مثالهای دیگر عبارتند از هپاتیت A که ویروس آن به کبد حمله می کند و تب مالت که ناشی از حمله باسیل به تمام اعضای بدن است . تمام این بیماری ها از راه خوراکی منتقل می شوند؛ با وجود آن که معمولا مهمترین علایم و عوارض آنها هیچ ارتباطی با دستگاه گوارش ندارند.آب یا غذا از چند طریق می تواند آلوده شده باشد:1 ( گاهی مواد غذایی اولیه و خام آلوده به میکرب هستند؛ مثلا در تب مالت ، لبنیات آلوده از ابتدا به باسیل تب مالت آلوده شده اند.2 ( مواد غذایی اولیه سالم هستند، اما در طی مراحل رشد، فرآوری یا حمل و نقل با مدفوع جانوران یا آدمی در تماس بوده اند؛ مانند سبزیهایی که به کرم کدو آلوده شده اند.3 ( مواد غذایی اولیه با مدفوع انسان در تماس بوده اند. این آلودگی می تواند از طریق کود انسانی یا در طی مراحل نقل و انتقال از طریق دست کارگران و فروشندگان رخ داده باشد. نمونه این بیماری ها عبارتند از فلج اطفال ، انواع اسهال، وبا و حصبه .4 ( پختن مواد غذایی عوامل میکربی را نابود می کند )البته بجز پریون ها که عامل ایجاد جنون گاوی هستند(؛ اما در بسیاری از موارد، مواد غذایی پس از پختن آلوده شده اند؛ مثلا از طریق دست آلوده آشپز یا زخمهای موجود در پوست دست آشپز و یا از طریق ظروف آلوده ای که بخوبی شسته نشده اند.آلودگی آب و غذا بجز بیماریهای عفونی باعث بیماریهای دیگری هم می شود. بسیاری از عوامل آلوده کننده آب و غذا میکربی نیستند. مواد سمی مانند سموم کشاورزی ، مواد رادیواکتیو و فلزات سنگین از این دسته هستند. سرب ، جیوه و انواع فلزات و مواد شیمیایی مانند رنگها، حتی در مقادیر بسیار کم در حد یکهزارم گرم )یک میلی گرم ( سمی و بیماریزا هستند. باغهایی که از پساب آلوده کارخانه ها آبیاری می شوند، محصول آلوده خواهند داشت و احشامی که از آب و یا علف آلوده استفاده کنند، گوشت و شیر آلوده خواهند داشت . مثلا پس از واقعه چرنوبیل در اوکراین ، در سطح اروپا لبنیات آلوده به مواد رادیواکتیو شناسایی و جمع آوری شد. باید توجه کرد که این سموم به صورت بخشی از بافت گیاه یا گوشت در آمده و با شستشو برطرف نخواهد شد. اما نوع دیگری از آلودگی غیر میکربی هم وجود دارد؛ یعنی مواد سمی روی سطح مواد غذایی قرار میگیرد.امروزه کاربرد سموم ضد آفات نباتی در کشاورزی بسیار گسترده شده است . بسیاری از این سموم مانند د.د.ت طول عمر زیادی دارند و تا سالها در طبیعت باقی میمانند.خوشبختانه مصرف این نوع سموم کاهش یافته است . بقیه سموم طول عمر کوتاه تری دارند و طی چند هفته توسط آفتاب ، باد و باران خنثی می شوند؛ اما در طی این مدت بیماریزا هستند و در این مدت نباید محصول کشاورزی برداشت شود. اگر زارعی زودتر از مدت لازم برای نابودی سموم ، محصول خود را جمع آوری و به بازار عرضه کند، مصرف کننده بی خبر مقدری از سموم کشاورزی را هم خواهد خورد.اما چه باید کرد؛ تا حد ممکن از غذاهای پخته و لبنیات پاستوریزه استفاده کنید.سبزیها را به روش صحیح ضدعفونی کنید. همیشه مواد غذایی خود را از فروشگاه های معتبر خریداری کنید؛ زیرا بسیاری از انواع آلودگی های غیرعفونی ، با پختن یا ضد عفونی کردن از بین نمی روند. آب آشامیدنی خود را از لوله کشی مطمن تهیه کنید و هرگز آب جاری یا راکد یا حتی آب چشمه را به صرف زلال بودن ، سالم فرض نکنید. آب آشامیدنی با منبع نامطمن را حتما10 دقیقه بجوشانید. گرچه جوشاندن ، آلودگی های غیر عفونی را از بین نمی برد؛ اما آلودگی های عفونی را نابود می کند. نهایتا باید گفت که تا اطلاع ثانوی از مصرف هر نوع فرآورده گوشتی و لبنی تولید شده در اروپا به دلیل وجود خطر جنون گاوی خودداری کنید. عامل انتقال جنون گاوی به حرارت مقاوم است و حتی با پختن از بین نمی رود؛ بنابراین حتی لبنیات پاستوریزه اروپایی هم میتواند آلوده باشد.