عقرب گزیدگی مردم مناطق گرمسیر را تهدید می کند

به گزارش جام جم آنلاین از ایرنا، فعالیت عقرب‌ها با گرم شدن هوا در فصل بهار و تابستان، افزایش می‌یابد و به همین دلیل نیز بیشترین موارد عقرب گزیدگی در ماه‌های گرم سال اتفاق می‌افتد.

بر اساس آمارهای موجود از حدود ۲۰۰ گونه متفاوت عقرب که در سراسر دنیا پراکنده است، تنها حدود ۲۰ گونه آنها سمی هستند و در بین آن‌ها گونه «Mesobuthus Tamulus» که نوعی عقرب قرمز هندی است، کشنده‌ترین گونه می‌باشد که میزان کشندگی آن در ایالت‌های هند بین ۴۰ تا ۳۰ درصد گزارش شده است.

عقرب‌ها در طول روز در گوشه‌ای بی حرکت و پنهان بوده و در طی شب فعالیت خود را آغاز و به دنبال شکار خود می‌روند و سم خود را از طریق نیش که در انتهای دم آن‌ها است، به شکار خود تزریق می‌کنند.

عقرب گزیدگی جان یک نفر را در هرمزگان گرفت

عقرب گزیدگی در هرمزگان در فصل‌های گرم همچون دیگر نقاط گرمسیر کشورمان شیوع بسیار بالایی دارد و در برخی مناطق از جمله شهرستان بشاگرد ماهانه حدود ۹۰ نفر به دلیل عقرب گزیدگی روانه مراکز درمانی می‌شوند.

اردیبهشت ماه امسال یک نفر در شهرستان بشاگرد در شرق استان هرمزگان به دلیل عقرب گزیدگی و تأخیر در مراجعه به مراکز درمانی جان خود را از دست داد.

پارسال هم یک نفر به دلیل عقرب گزیدگی در شهرستان بشاگرد جان خود را از دست داد.

عقرب زرد کوچک (گادیم) از جمله شایع‌ترین گونه عقرب‌ها در استان هرمزگان است که به علت داشتن نیش کوچک، درد زیادی ایجاد نمی‌کند و فرد گاهی متوجه عقرب زدگی نمی‌شود به همین دلیل به مرکزهای درمانی مراجعه نکرده یا دیر مراجعه می‌کند که این تأخیر می‌تواند شدت علائم را چند برابر کرده و حتی منجر به مرگ شود.

براساس تحقیقات صورت گرفته از سوی جهاد دانشگاهی، گونه گادیم خطرناک‌ترین کژدم (عقرب) کشور و عامل اصلی مرگ و میر ناشی از عقرب زدگی در استان هرمزگان است.

یک کارشناس حشره شناسی گفت: عقرب‌های سیاه بزرگ، گادین، دم سیاه و عقرب زرد کشنده و خطرناک هستند.

عقیل جابر هاشمی افزود: با توجه به اینکه فعالیت عقرب‌ها بیشتر در ماه‌های گرم سال است، در نیمه نخست که شاهد افزایش دما در اقصی نقاط هرمزگان هستیم، آمار عقرب گزیدگی نیز بالا می‌رود.

وی افزود: این حشره رنگ‌های مختلفی مثل زرد مایل به قهوه‌ای، قهوه‌ای، خاکستری و سیاه دارد و به واسطه شکل بدنی خود که حالت تخت و صاف است، می‌تواند از شکاف‌هایی به عرض ۳ میلی‌متر نیز عبور کند.

این کارشناس حشره شناسی تصریح کرد: این بند پایان روزها در منازل، لابلای لباس‌ها، وسایل خواب و هر نقطه‌ای که از دسترس دور باشد، پنهان می‌شوند و کودکان، افراد مسن، کشاورزان، کارگران و زنان خانه دار بیشتر در معرض خطر عقرب زدگی قرار دارند.

وی با بیان اینکه بیشتر گزش عقرب در ابتدای شب است، افزود: کودکان نباید پای برهنه از خانه خارج شوند و پیش از پوشیدن لباس و کفش آن را بررسی کنند.

هاشمی گفت: اهمال کاری در خصوص فردی که دچار عقرب گزیدگی شده، ممکن است منجر به مرگ وی شود.

وی تاکید کرد: با توجه به خطرناک بودن نیش برخی از گونه‌های این حشره باید فرد عقرب گزیده در اولین فرصت به بیمارستان اعزام و آزمایش‌های ویژه برایش انجام شود.

افزایش عقرب گزیدگی در هرمزگان

در ماه‌های اخیر به دلیل افزایش دما هوا و گرم شدن بیشتر زمین، آمار عقرب گزیدگی طبق اعلام دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در این استان افزایش یافته است.

مدیرگروه پیشگیری از بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان گفت: در دوماهه اول امسال عقرب گزیدگی در هرمزگان نزدیک به ۶۰ درصد افزایش داشته است.

وی بیشترین مناطق درگیر با عقرب گزیدگی در هرمزگان را روستای گزیر در شهرستان بندرلنگه، رویدر، کهورستان و کشار در بندرخمیر، درپهن سندرک، توکهور، کریان، حکمی و حومه شهر میناب عنوان کرد.

فخار بیان داشت: در شهرستان بشاگرد نیز عقرب گزیدگی در همه مناطق مشاهده می‌شود، اما بیشترین مراجعان از بخش گافر و پارامون هستند.

زمان طلایی برای درمان

با توجه به خطر مرگ در پی گزش این حشره، کارشناسان بر اقدام درمانی صحیح و سریع در این خصوص تاکید دارند.

مدیر روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان بیان داشت: اگر بیمار عقرب گزیده در شش ساعت اول مراجعه نکند، به نوعی شانس درمان کامل را از دست می‌دهد و هر چه زمان بیشتری بگذرد، به دلیل نفوذ سم در جریان خون با خطر مرگ مواجه می‌شود.

دکتر فاطمه نوروزیان بیان داشت: تورم موضعی، حساسیت و سوزش، بی قراری، تاری دید، تنگی نفس و افزایش تعریق و ترشح بزاق از علائم عقرب گزیدگی است و فرد عقرب گزیده باید در اسرع وقت به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کند.

وی تصریح کرد: با توجه به آمار بالای گزش ناشی از عقرب در هرمزگان، تمام مرکزهای بهداشتی درمانی در استان، دارای سرم ضد عقرب هستند و در مواقع ضروری و مراجعه بیمار جهت درمان از این سرم استفاده می‌شود و کمبودی در این زمینه وجود ندارد.

نوروزیان در خصوص اقدام‌های ضروری در فاصله زمانی انتقال بیمار به مراکز درمانی، گفت: باید عضو عقرب زده را تا جایی که ممکن است ثابت یا بی حرکت نگاه داشته و پایین‌تر از سطح قلب قرار داد.

وی خاطر نشان کرد: می‌توان تا زمان رسیدن به مراکز درمانی، کمی بالاتر از محل عقرب گزیده را با یک شیء محکم همچون پارچه یا طناب به گونه‌ای که یک انگشت از زیر آن رد شود، بست.

برخی راهکارهای پیشگیری از عقرب گزیدگی

حشره شناسان معتقد هستند عقرب‌ها به دلیل گسترش زندگی شهرنشینی و استفاده از زمین‌های بایر و توسعه ساخت و سازها به ویژه در مناطق حاشیه‌ای، به طور ناخواسته‌ها وارد زندگی ما شده‌اند.

کارشناسان حشره شناسی برای پیشگیری از عقرب گزیدگی بر مواردی همچون بهسازی محیط‌های فرسوده محل زندگی، نصب توری بر روی درها و پنجره‌ها، پوشاندن فاصله در و کف زمین و درز دیوارها و اجتناب از تلمبار کردن نخاله‌های ساختمانی تاکید می‌کنند. ا

در کنار رعایت این موارد باید در صورت مواجه با عقرب گزیدگی زمان طلایی در درمان این گزش را جدی بگیریم که بی توجهی نسبت به آن ممکن است فرد عقرب گزیده را به کام مرگ ببرد.

طبق نظر کارشناسان بهداشتی باید در مواجه با عقرب گزیدگی برای کاهش ضریب خطر، از درمان‌های سنتی همچون داغ کردن، سوزاندن و تیغ زدن نیز به شدت پرهیز کرد.