خرمشهر، نماد ابدی پیروزی، مقاومت و ایستادگی

به گزارش جام‎‏جم آنلاین ، امروز سوم خرداد مصادف است با سالروز آزادی خرمشهر. خرمشهر پس از 578 روز اشغال بالاخره با ایثارگری، مقاومت و ایستادگی از چنگال رژیم بعث عراق درآمد تا پیروزی بزرگی در جنگ هشت ساله تحمیلی رقم بخورد. با آزادی خرمشهر از چنگال عراقی ها، بخش زیادی از اراضی اشغال شده دوباره به تسلط ایران درآمد و شمار زیادی از نیروهای رژیم بعث عراق به هلاکت رسیدند. آزادسازی خرمشهر نقطه عطف بزرگی در جنگ تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران محسوب می شود.

خرمشهر، نبض تپنده

خرمشهر در روز چهارم آبان سال 1359 به اشغال عراق درآمد. خرمشهر یکی از شهرهای جنوبی استان خوزستان و مرکز شهرستان خرمشهر است. این شهر در محل تلاقی رودخانه‌های اروندرود و کارون و در ناحیه‌ای باتلاقی و پست در دلتای رودخانه اروندرود قرار گرفته و ۲۳ کیلومتر مربع مساحت دارد. خرمشهر به ‌جهت واقع‌شدن در مجاورت خلیج فارس و کشور عراق، از اهمیت استراتژیک اقتصادی، تجاری و سیاسی ویژه‌ای برخوردار است. این شهر در انتهایی‌ترین نقطه استان خوزستان قرار گرفته و اسکله‌های آن در کرانه‌های رودخانه اروندرود جای گرفته‌است.

موقعیت جغرافیایی و استراتژیک خرمشهر همواره در دوره های مختلف مورد توجه بوده و به همین دلیل همواره بر آن چشم طمع وجود داشته است. در سال های بسیار دور ، امپراتوری عثمانی همواره بر روی دو شهر آبادان و خرمشهر که در آن زمان عبادان و محمره خوانده می شدند نظر داشت و حتی برای مدتی آنها را به تصرف درآورد. تاریخ به ما می گوید که در جریان این تصرف ها چه جنایت هایی انجام شد و چه تعداد بی شماری از زنان و دختران این شهر از سوی اشغال گران به اسارات درآمدند به بصره و بغداد برده شدند. در سال 1874 بر طبق یک عهدنامه مجددا این دو شهر ضمیمه خاک ایران شد، اتفاقی که هنوز از سوی دولت های طمع کار و اشغال گر پذیرفتنی نبود.

اما در قرن بیستم مجددا خاک خرمشهر و البته آبادان مورد طمع قرار گرفت، اینبار عبدالکریم قاسم که طی کودتایی به ریاست عراق رسیده بود این دو شهر و کویت را بخشی از خاک عراق خواند. صدام حسین دیکتاتور ساقط شده و معدوم عراق نیز به همین بهانه در سال 59 شمسی خرمشهر را به تصرف درآورد و اصلا یکی از انگیزه های جنگ تحمیلی همین تصرف خرمشهر بود.

اسارات تا آزادی

جنگ ایران و عراق دو مقطع دارد، یکی تا قبل از آزادسازی خرمشهر و دیگری پس از آزادسازی آن. اسارات خرمشهر در سوم خرداد سال 1361 به اتمام رسید و نیروهای رژیم بعث عراق مجددا به پشت مرزهای بین المللی رانده شدند. علی صیاد شیرازی، محسن رضایی، حسن باقری، مسعود منفرد نیاکی ، ناخدا هوشنگ صمدی و کلخورانی فرماندهان آزادسازی خرمشهر بودند.

بر اساس گزارش وبگاه آفتاب:‌ « در پی آغاز عملیات بیت‌المقدس در نیمه شب دهم اردیبهشت سال ۱۳۶۱ چند هدف عمده استراتژیک و تاکتیکی از جانب نیروهای ایرانی دنبال می‌شد این اهداف عبارت بودند از:

بیرون راندن نیروهای متجاوز به پشت مرزهای بین‌المللی

نشان دادن برتری قدرت سیاسی-نظامی و اجتماعی جمهوری اسلامی به عراق و حامیان او در منطقه

انهدام نیروهای متجاوز در منطقه بین غرب کارون تا خط مرزی

آزادسازی خرمشهر از اشغال متجاوزین

آزادسازی خرمشهر در حقیقت از اهداف مرحله چهارم عملیات بیت‌المقدس بود. در ساعت ۲۲:۳۰ شامگاه شنبه، ۱ خردادماه ۱۳۶۱، مرحله چهارم این عملیات با اعلام رمز «یا محمدبن‌عبدالله»، از بی‌سیم فرماندهی قرارگاه مرکزی کربلا به واحدهای عمل‌کننده، با هدف آزادسازی خرمشهر آغاز شد. در پایان این نبرد علاوه بر پایان بخشیدن به ۱۹ ماه اشغال بخشی از حساس‌ترین مناطق خوزستان و آزادسازی خرمشهر، ضربه‌ای سنگین به توان رزمی و روحیه نیروهای عراقی وارد آمد. در جریان آزادسازی خرمشهر حدود ۱۶ هزار نیروی عراقی کشته و زخمی شدند و همچنین ۱۹ هزار نفر نیروی عراقی به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند.»

تبعات اشغال خرمشهر

در جریان آزادسازی خرمشهر بیش از 16 هزار نیروی عراقی کشته شدند و 19 هزار عراقی دیگر نیز به اسارت درآمدند. از سویی 30 هزار رزمنده ایرانی به شهادت رسیدند. پس از آزادسازی خرمشهر رزمندگان ایرانی در مسجد جامع خرمشهر نماز اقامه کردند. خبر آزادسازی خرمشهر باعث خوشحالی مردم ایران شد و مردم این شادی را با ریختن به خیابان‌ها جشن گرفتند.

روز آزادسازی خرمشهر نیز محمود کریمی علویجه گوینده رادیو خبر آزادسازی خرمشهر را اینگونه اعلام کرد:‌««شنوندگان عزیز توجه فرمایید، شنوندگان عزیز توجه فرمایید، خرمشهر، شهر خون، آزاد شد».

درس هایی که آزادسازی خرمشهر داد

آزادسازی خرمشهر و وسعت تاریخی آن درس های زیادی برای همه جوامع استکباری ، دست نشان و مزدور داشت و آن هم اینکه هر گونه دست درازی به قصد دزدی و غارت به اراضی ایران به شکل کوبنده ای پاسخ داده می شود. باز پس گیری تاریخی خرمشهر پرونده قطور تاریخ را بست و ریشه طمع دولت های مختلف بر روی شهرهای جنوب غربی ایران را کند.

سوم خرداد به راستی که بزرگ ترین روز در طول دوران جنگ تحمیلی هشت ساله برای یادآوری ایستادگی و مقاومت است و نمادی ابدی به شمار می رود.

نخل های سر به فلک کشیده، 37 سال بعد

37 سال از آزادسازی خرمشهر می گذرد. حالا به شهر که بروید هنوز هم نخل های سر به فلک کشیده را می بینید اما چیزی که واضح تر به نظر می رسد زخم های عمیق جنگ است که هنوز التیام نیافته است. مشکلاتی نظیر آب، ریزگردها، بهداشت و درمان و اشتغال هنوز به شکل پررنگی در این شهر دیده می شود. خرابی‎های جنگ هنوز به قدرت و قوت خود باقی است و زخم های مربوط به دوران اسارت التیام نیافته است. این حق خرمشهر و نخل های سر به فلک کشیده‎اش نبود.

خرمشهر هنوز درگیر جنگ است، جنگی که تمام نشده و انگار قرار است تا سال‎های بعد هم ادامه داشته باشد.