قارچ های روییده در جنگل ها، مرغزارها و مراتع سمی هستند

به گزارش جام جم آنلاین، در نشست خبری که به منظور تشریح مخاطرات مصرف قارچ های وحشی و خودرو، با حضور دکتر محمد حسن افشار رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی پرورش دهندگان قارچ خوراکی، مهندس غلامرضا تقوی مدیر کل دفتر امور گلخانه ها گیاهان دارویی و قارچ خوراکی وزارت جهاد کشاورزی، دکتر حسین ریاحی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و قائم مقام رئیس هیئت مدیره قارچ ملارد، دکتر محمد رضا آصف شایان عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی و جمعی از مسئولان این حوزه و اصحاب رسانه تشکیل شد، به راه‌های جلوگیری از مسمومیت توسط قارچ‌های وحشی اشاره شد و راهکارهای مقابله با آن عنوان شد.

در این نشست اعلام شد سال گذشته حدود ۱۱۸۰ نفر از هموطنان به دلیل مسمومیت قارچ بستری شدند و ۲۲ نفر از آن‌ها هم فوت کردند. بر اساس آمارهای بارندگی و رطوبت امسال، پیش‌بینی شده است در سال جاری تولید قارچ‌های سمی در جنگل‌ها، مرغزارها و مراتع بیشتر شود، بنابراین با توجه به این‌که قارچ‌های سمی از نظر ظاهری قابل شناسایی نیستند، تاکید شد هشدارهای لازم به هموطنان داده شود.

دکتر محمد حسن افشار گفت: از مردم می خواهیم قارچ مصرفی خود را از مراکز معتبر تهیه و خریداری کنند زیرا در غیر این صورت ممکن است همانند سال گذشته با احتمال مسمومیت و حتی موارد فوتی شهروندان مواجه شویم.

محمدحسن افشار رئیس هیأت مدیره انجمن پرورش‌دهندگان قارچ خوراکی اعلام کرد: ۲ هزار نوع قارچ وجود دارد که ۶۷ نوع آن خوراکی است و بیشتر این قارچی که کشت می‌شود از نوع دکمه‌ای و صدفی است. ۱۷ نوع قارچ دکمه‌ای وجود دارد که فقط یک نوع آن خوراکی است و تشخیص آن بسیار مشکل و تنها توسط قارچ‌شناسان صورت می‌گیرد.

رئیس انجمن صنفی پرورش دهندگان قارچ خوراکی با تاکید بر اینکه مسمومیت های سال گذشته ناشی از مصرف قارچ های وحشی سمی و نبود اطلاع رسانی به موقع بود، تصریح کرد: در سال گذشته نه تنها تعداد قابل توجهی مسمومیت و فوتی داشتیم که علاوه بر آن به دلیل کاهش مصرف، تولیدکنندگان این محصول روزانه 20 میلیارد تومان خسارت دیدند.

افشار میزان خسارت تولیدکنندگان قارچ کشور طی سه ماهه سال 96 را نزدیک 1800 میلیارد تومان عنوان کرد و افزود: این میزان خسارت موجب بدهی بانکی، تعطیلی طرح های توسعه ای در این صنعت، تعدیل نیرو و تعطیلی برخی واحدهای تولید و پرورش قارچ شد.

وی ادامه داد: متولی فرهنگسازی جلوگیری از مصرف قارچ های سمی در عرصه های طبیعی، سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است که باید در این رویشگاه ها از بنرهایی برای آگاهی مردم استفاده کنند.

افشار براین باور است که اگر سال گذشته اطلاع رسانی درستی انجام می شد ما شاهد تلفات در بحث مصرف قارچ های وحشی سمی در رویشگاه های طبیعی نبودیم.

وی گفت: ایران سالانه حدود 158 هزارتن انواع قارچ های دکمه ای، صدفی و دارویی تولید می کند که اکنون رتبه ششم تولید این محصول را در جهان داراست.

افشار با بیان اینکه تولید سالانه قارچ خوراکی در جهان 10 میلیون تن است افزود: بنابراین سالانه چین 7 میلیون تن، آمریکا 480 هزارتن، هلند 340 هزارتن، لهستان 300 هزارتن، اسپانیا 309 هزارتن و ایران بیش از 150 هزارتن تولید دارد.

وی تصریح کرد: قرار است برای سال آینده حجم تولید قارچ کشور به 180 هزار تن در سال برسد که در این صورت ایران به مقام پنجم تولید کنندگان قارچ جهان ارتقا خواهد یافت.

رئیس انجمن صنفی پرورش دهندگان قارچ خوراکی اضافه کرد: طبق آمارها در سال 73 سرانه مصرف قارچ برای هر ایرانی حدود 26 صدم گرم بود که امروز این رقم به 1.2 کیلوگرم در سال رسیده است در حالی که کشورما ظرفیت تولید و مصرف بیش از این میزان را دارد.

افشار علت افزایش قیمت قارچ را افزایش هزینه های تمام شده تولید و ضرر و زیان سال گذشته به دلیل کاهش مصرف قارچ خوراکی دانست و افزود: سال گذشته قیمت هر کیلوگرم قارچ خوراکی بسته بندی بین 8 تا 10 هزارتومان بود که امسال این رقم به 15 هزارتومان رسیده است.

وی اضافه کرد: اکنون قیمت تمام شده هرکیلوگرم قارچ بین 8 تا 9 هزارتومان است که با در نظر گرفتن سود 25 درصد برای تولید کنندگان باید درب واحدهای تولیدی 12 هزارتومان به فروش برسد.

افشار با بیان اینکه قارچ جایگزین مناسبی برای گوشت قرمز است، گفت: در حالی قیمت یک کیلوگرم گوشت قرمز در بازار 120 هزارتومان است که یک کیلوگرم قارچ به نرخ 15 هزارتومان عرضه می شود که علاوه بر تامین پروتئین مورد نیاز جامعه می تواند فشار ارزی دولت را نیز کاهش دهد.

به گفته افشار، اکنون پروتئین گوشت قرمز 14 درصد است که تنها 7 درصد آن قابلیت جذب دارد اما قارچ 45 تا 55 درصد جذب پروتئین را داراست.

در ادامه این نشست حسین ریاحی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی اعلام کرد: در کشورهای مختلف کمتر مشکل مسمومیت قارچی وجود دارد؛ چراکه علائم هشداردهنده در رویشگاه‌ها و جنگل‌ها نصب شده است، ضمن این‌که جزواتی به مردم داده می‌شود و آن‌ها را از خطرات قارچ‌های سمی آگاه می‌سازند. همچنین پایگاه‌هایی درست شده که اگر مردم قارچی را هم چیده باشند، با مراجعه به آن پایگاه‌ها از سمی بودن یا نبودن آن راهنمایی می‌گیرند و آگاه می‌شوند.

همچنین دکتر آصف شایان عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور با انتقاد از اطلاع‌رسانی‌های ضعیف در این باره طی چند سال گذشته گفت: باید این اطلاع‌رسانی‌ها از چند سال پیش در کشور صورت می‌گرفت و اگر امروز این اطلاع‌رسانی‌ها را انجام بدهیم شاید با ۱۰ سال تاخیر انجام شده است.

وی با اشاره به اینکه در کشورهای دیگر نیز مسمومیت قارچی متداول و رایج است، تصریح کرد: مثلاً بر اساس مقاله ی منتشرشده در سال ۲۰۱۸ در آمریکا سالانه ۸ الی ۱۰ هزار نفر مسمومیت قارچی دارند. این رقم در ایتالیا، فرانسه ۶ الی ۱۰ هزار نفر و انگلیس هم اندکی کمتر از این آمار است. ولی این کشورها به دلیل اطلاع‌رسانی به موقع و فرهنگ‌سازی مناسب، آسیبی به صنعت قارچ‌شان وارد نمی‌شود.

آصف شایان این را هم گفت که آمارهایی که در رسانه‌ها درباره مسمومیت قارچی سال گذشته اعلام شد، آمار رسمی بود. یعنی آنهایی که در بیمارستان‌ها بستری و فوت شده بودند اما واقعیت این است که در روستاها برخی به بیمارستان مراجعه نکردند بنابراین آمار غیررسمی ما در زمینه مسمومیت و فوت بیشتر از این رقم‌ها بود.

وی افزود: در ایران ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ قارچ کلاهک‌دار وجود دارد و حدود ۵۰ نوع آن سمی است و ۶ نوع آن کشنده است و مشکلی که در بهار سال گذشته برای هموطنان ایجاد شد به خاطر یکی از این گونه‌های سمی بود.

عضو موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور تأکید کرد: با توجه به آمارهای هواشناسی که در زمینه بارش‌ها و رطوبت وجود دارد، بهار امسال فصل پررویشی برای قارچ خواهد بود و باید دست به دست هم بدهیم تا بهار کم‌خطری داشته باشیم.

در ادامه این نشست مهندس غلامرضا تقوی مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان دارویی و قارچ‌های خوراکی وزارت جهاد کشاورزی گفت: مسمومیت و فوت هموطنان ما در سال گذشته به خاطر خوردن قارچ سمی، اتفاق نادری نبوده و در سال‌های قبل هم چنین اتفاقاتی رخ می‌داد، اما تبعات آن برای کشور بیشتر بود و به اقتصاد کشور خسارت وارد کرد.

تقوی گفت:‌ آسیب‌شناسی که انجام دادیم، عدم اطلاع‌ رسانی صحیح و به موقع در پدیده مسمومیت قارچی سال گذشته کاملا مشهود بود.

وی گفت: امسال ما تصمیم گرفتیم کار را زودتر شروع کنیم و تصمیم گرفتیم از شهریور سال گذشته طرح جلوگیری از وقوع مسمومیت را اجرایی کنیم. کارگروهی برای هم‌افزایی پیشنهاد شده، این کارگروه‌ها در سطح ملی و در سطح استان‌ها تشکیل می‌شود و محور اصلی کار بر اساس آموزش و اطلاع‌رسانی است.

وی ادامه داد:‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ یک میلیون هولوگرام آماده چاپ هم وجود دارد که با هزینه انجمن قارچ روی بسته‌های قارچ نصب خواهد شد.

به گفته مدیرکل دفتر امور گلخانه‌های وزارت جهاد کشاورزی، در طرح جلوگیری از وقوع مسمومیت قارچی ۱۶ استان به عنوان هدف تهیه شده و اطلاعات و بروشورهایی به آن‌ها ارسال خواهد شد.

وی ادامه داد:‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ضمن این‌که مکاتباتی با استانداری‌های کشور انجام شده و قرار است طرح جلوگیری از وقوع مسمومیت، محیط زیست، سازمان جنگل‌ها، هلال احمر، ‌وزارت بهداشت، همه همکاری کنند.

تقوی در ادامه تأکید کرد: تشخیص قارچ‌های سمی در محل رویش‌گاه‌ها امکانپذیر نیست و باید توسط آزمایشگاه‌ها سمی بودن یا نبودن آن مشخص شود.

وی ادامه داد:‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ هیچ روشی برای بی‌خطر کردن قارچ‌های سمی وجود ندارد و باید اطلاع‌ رسانی شود که ضرورتی برای ورود به رویشگاه‌ها برای تهیه قارچ از سوی مردم وجود ندارد.

تقوی تصریح کرد: اگر سال گذشته وزارت بهداشت، هلال احمر و اورژانس آمادگی لازم را داشتند، در برخی موارد یک اقدام بالینی ساده می‌توانست مشکلات را حل کند.

همچنین در پایان این نشست از بنر و علامت های هشدار دهنده برای نصب در محل های رویش در استان ها، رونمایی شد.