چرایی عملیات تروریستی در شرق کشور

متاسفانه علیرغم هشدارهای مکرر دولت و مقامات نظامی جمهوری اسلامی ایران ، دولت پاکستان اقدام عملی در جهت برهم زدن سازمان و استقرار این عوامل تروریستی صورت نداده است، این در حالی است که بنا بر گفته ی مقامات نظامی ایران دولت پاکستان از نقاط استقرار این شبه نظامیان اطلاع داشته و گفته شده برخی از فرماندهان آنان نیز در برخی شهرهای بزرگ پاکستان از جمله کویته و کراچی سکونت دارند.

در ابتدای امر به دلایل و شواهدی که حاکی از همکاری دولت پاکستان با این عوامل تروریستی است خواهیم پرداخت و در نهایت به دلایل و انگیزه های آن کشور در حمایت از این گروهک ها و راه کار های مواجهه با آن خواهیم رسید.

سرویس اطلاعاتی ارتش پاکستان موسوم به آی اس آ(ISI)که یکی از قوی ترین سرویس اطلاعاتی جهان حاضر است به عنوان یک دستگاه اطلاعاتی نظامی در کنار دور رکن اطلاعاتی غیر نظامی دیگر موسوم به ام آی(IM) و آی بی (IB)مهم ترین نقش اطلاعاتی- امنیتی پاکستان را بر عهده دارد. این سازمان که مستقیما زیر نظر فرماندهی ارتش پاکستان فعالیت می کند دارای ساختاری نیمه مستقل نسبت به دولت است، و دولت ها هموراه خود را از مقابله با آی اس آی بر حضر داشته اند ، و باتوجه به ساختار سیاسی پاکستان و نظامیان پاکستانی همواره سردمداران پاکستان با ترس مواجهه با کودتایی از درون ارتش کژدار و مریض با آن کنار می آیند.

عمده ترین نقش آی اس آی در مسئله ی افغانستان و نقش این سرویس اطلاعاتی در حمایت و تجهیز و آموزش گروه های مختلف تروریستی به وضوح قابل رویت بوده، پاکستان همواره بدنبال آن بوده است تا از گروهک های تروریستی به عنوان اهرم فشاری برای امتیاز گیری در پای میز مذاکره استفاده کند، هرچند پاکستان سال ها نقش خود را مسائل افغانستان انکار می کرد اما با آغاز مذاکرات پشت درهای بسته هیچ ابایی از بازی کردن با کارت تروریست ها ندارد ، در کنفرانس بن این مسئله واضح بود اما در سال های اخیر علنی شده است.

یکی دیگر از امتیاز گیری های پاکستان بوسیله ی تروریست ها در سال های بعد از یازده سپتامبر بود ، پس از حمله ی آمریکا به افغانستان و آغاز عملیات های این کشور برای به دام انداختن عوامل القاعده ، ارتش و سرویس های جاسوسی آمریکا از جمله سی آی ای (CIA)به سراغ دولت پاکستان رفتند تا با کمک آن ها بتوانند اسامه بن لادن و فرماندهان القاعده را در داخل پاکستان دستگیر کنند ، بنا بر اسناد فاش شده آمریکا میلیارد ها دلار در ازای همکاری به دولت پاکستان پرداخت اما نتیجه ی در خور توجهی برای آمریکا در بر نداشت. پاکستان با دریافت مبالغ هنگفت از دولت آمریکا تنها به دادن اطلاعات محل های اقامت چند فرمانده ی القاعده که بعضا ارتباطشان با اعضا قطع شده بود اکتفا کرد

در همین زمینه دونالد ترامپ رئیس جمهور فعلی آمریکا با توئیتی به این نکته و نقش مخرب پاکستان در حمایت از گروه های تروریستی و فریب آمریکایی ها اشاره کرد.

ترامپ در توئیتی در اولین روز میلادی سال گذشته گفت : ایالات متحده به طرز احمقانه ای در 15 سال اخیر 33 میلیارد دلار به پاکستان پرداخت کرده است اما در عوض آنها چیزی جز دروغ و فریب به ما تحویل نداده اند و رهبران ما را احمق پنداشته اند. آنها برای تروریست هایی که ما در افغانستان شکار می کردیم بهشت امنی (درپاکستان) ایجاد کردند . دیگر کافی است!

با توجه به شرحی که از اشراف اطلاعاتی این سیستم داده شد که نه تنها خاک پاکستان بلکه در فراتر از مرز های پاکستان هم قرار دارد ، تصور عدم اطلاعات و یا آدم توانایی پاکستان در مهار این گروهک ها ساده لوحانه است.

به همین ترتیب اگر از ورود و خروج این عناصر به داخل کشور از مرز پاکستان بگذریم ، مسائلی دیگری همچون نحوه و محل آموزش این تروریست ها ، تامین اسلحه و مواد منفجره و همچنین استقرار آنها مسائلی نیست که بدون کمک و یا حداقل اطلاع آن دولت صورت گرفته باشد.

بنا بر تحلیل ناظران پاکستان مجددا قصد دارد با همان ابزار های سنتی نسبت به نا امن کردن کشورهای همسایه اقدام کند اما اینبار هدف افغانستان نبست ، هدف ایران است!

به نظر می رسد پاکستان از دو سال پیش تصمیم به پیش گرفتن این رویکرد در قبال ایران گرفته باشد ، از ابتدای سال 2017 میلادی سرویس آی اس آی در عملیات های بی سابقه ای اقدام به دستگیری های گسترده ی شیعیانی که به تازگی از جنگ داخلی سوریه به کشورشان بازگشته بودن نمود این افراد که در تیپی موسوم به زینبیون برای حفاظت از حرم شریف حضرت زینب (س) عازم کشور سوریه شدند پس از مدت کوتاهی از بازگشتشان توسط ارتش پاکستان دستگیر شده اند ، امروز می توان دریافت پاکستان با نگرانی از دریافت واکنش هایی از درون نسبت به سیاست های پیش رویش دست به این اقدامات زده است .

اما دلایل پاکستان برای این دست اقدامات مخرب به راستی چیست؟

در مجموع اقدامات پاکستان از دو محور قابل بررسی است ، اولا شرایط جدید ایران و ثانیا منافع پاکستان در این مسئله یکی از نکات حائز اهمیت نفوذ قابل توجه عربستان در میان سیاسیون پاکستان است ، عربستان سعودی از چند سال پیش شروع به هزینه های هنگفت در داخل پاکستان کرده است نقش و نفوذ سعودی در داخل پاکستان انکار ناپذیر است ، روز گذشته(4 روز بعد از حادثه تروریستی) محمد بن سلمان به اسلام آباد سقر کرده و به گرمی مورد استقبال عمران خان نخست وزیر جدید پاکستان قرار گرفته است.

بن سلمان پیش از این وعده داده بود جنگ را به داخل ایران خواهد کشید ، احتمال همکاری پاکستان با توجه به پیشینه ی این دولت ، احتمال بالایی است ، مشابه ی این همکاری را می توان در همکاری یکی ار اقلیم های همجوار برای پناه دادن به تروریست ها یافت.

محور دیگر منافع پاکستان در این مسئله است ، مزید بر اطلاع است که آمریکا بندر چابهار را از تحریم های خود معاف کرده است این بندر حکم یک رقیب جدی برای بندر گوادر پاکستان است ، از سویی رقیب سنتی پاکستان یعنی هند قرارداد مهمی برای استفاده از این بندر با ایران منعقد کرده ، قطعا نا امن سازی این منطقه که منجر به ضربه ی اقتصادی به این منطقه خواهد شد ، به سود دولت پاکستان است و با توجه به پیشینه ی نه چندان مثبت پاکستان این دست اقدامات برای نیل به اهداف بعید به نظر نمی رسد

جمع بندی

1- با توجه به مطالبی که گفته شد کاملا واضح و مشخص است که دولت‌ها در پاکستان ناگزیر به کنار آمدن با ارتش و ISI هستند چرا اگر با ارتش و ISIهماهنگ نباشند در این صورت در پیشبرد اهداف و سیاست‌های خود با مانعی بزرگ به نام نظامیان ارتش روبرو خواهند بود و ISI بر اساس همسو بودن و دریافت کمکهای که از عربستان و امارات و سرویس اطلاعاتی متخاصم با کشورمان دریافت می کند بدنبال انجام ماموریت مشخص و ان هم آسیب به امنیت ما و خوش خدمتی به تامین کننده مالی خود می باشد. با این حال دولت فعلی مستقر در پاکستان هم علیرغم وعده های انتخاباتی اش مبنی بر گسترش روابط با همسایگان از جمله ایران و هند ، تاکنون در قبال عربستان رویکردی مشتاقانه مبنی بر گسترش روابط خود با آن ها داشته است. در اکتبر سال گذشته علیرغم محکومیت های جامعه جهانی در خصوص پرونده ی خاشقجی عمران خان به عربستان سفر کرد .

2- با سابقه ای که از سرویس اطلاعاتی پاکستان در جرائد و کتابها موجود است ،روش وسبک و سیاق اطلاعاتی ISI برگرفته از سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس و اسرائیل بوده که در واقع با بومی‌سازی هوشمندانه‌ای به نقش‌آفرینی در سطوح بین‌المللی می‌پردازد. انحصار سالیان متمادی سازمان اطلاعاتی پاکستان در حمایت و هدایت بنیادگرایان اسلامی‌ و سپس پرورش و رشد طالبان که اکنون به پاشنه آشیل غرب تبدیل شده‌اند، امروزه اجازه مانورهای مستقل اطلاعاتی و تعیین خط مشی منحصرانه را به ISI می‌دهد و این مجموعه امروز با استفاده از خطرات القاعده برای غرب، با نقش‌آفرینی دوگانه و شاید چندگانه و روش‌های پیچیده اطلاعاتی، ضمن راضی نگه داشتن سازمانهای اطلاعاتی فرامنطقه‌ای ‌در چندین جبهه اطلاعاتی عملیاتی با در اختیار گرفتن ابتکار عمل مبارزه می‌کند. لذاٰ اتصاف لقب "قویترین سازمان اطلاعاتی جهان در سال 2013" به این سازمان از سوی سازمان سیا، مصداق می‌یابد. البته باید متذکر شد که کشف محل اختفای اسامه بن لادن و ترور وی توسط امریکا، ظن قدیمی نسبت به حمایت سازمان اطلاعاتی پاکستان از تروریسم را به یقین تبدیل نموده و در پی آن اعتبار صداقت این سازمان نسبت به دوستان غربی خود را به شدت زیرسوال برد. هم اکنون، غرب که نیاز پیوسته‌ای به مساعدت ISI برای سیطره بر منطقه دارد، سیاست "یک بام و دو هوا" را در قبال این "شریک دزد و رفیق قافله" در پیش گرفته است.