کانال مالی اروپا تاثیری بر قیمت دلار نمی‎گذارد / ساختار اقتصادی باید تغییر کند

به گزارش جام جم آنلاین ، دکتر وحید شقاقی شهری استاد دانشگاه و اقتصاددان در گفت‌وگو با جام جم آنلاین عنوان کرد: اکنون کانال مالی اروپا با چند محدودیت روبرو است. اولاً شرکت واسط دو پیش‌شرط برای ایران در نظر گرفته است. یکی بحث پیش‌شرط پذیرش لوایح FATF در ایران است. این بحث FATF هنوز در داخل ایران به اجماع مشخصی نرسیده است. موافقان و مخالفان متعددی دارد و هنوز هم در مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد موافقت قرار ندارد و در دست بررسی است. این نخستین پیش‌فرض است که به پذیرش FATF مربوط می‌شود.

شقاقی شهری گفت: پیش‌شرط دوم هم این است که ایران باید به بحث برجام پایبند باشد. این دو پیش‌شرط برای تثبیت «ابزار پشتیبانی برای مبادلات تجاری ایران و اروپا» یا همان «اینستکس» است.

کارشناس امور اقتصادی بیان داشت: پایبندی به برجام حالتی کلی دارد ولی پیش‌شرط مربوط به پذیرش FATF هنوز محل اجماع در داخل کشور نیست. «اینستکس» نیز هنوز شبهاتی برطرف نشده دارد. یکی از شبهات به واردات نهادهای غذایی ایران مربوط می‌شود.

وی افزود: اعلام‌شده که در گام نخست «اینستکس» به سایر مواد اولیه و واسطه تولید ، خودروسازی، صنایع، تجهیزات و قطعات بنگاه‌های تولیدی فعلاً تعمیم داده نشده است. «اینستکس» صرفاً برای همان دو بحث برجام و FATF راه‌اندازی شده است و امکان صادرات نهادهای دامی و نهادهایی تولید غذا و دارو را فراهم می‌کند. بر اساس این کانال مالی هنوز امکان واردات مواد اولیه ، واسطه ، قطعات، تجهیزات ، بنگاه‌های تولیدی و... وجود ندارد.

این استاد دانشگاه یادآور شد: وزیر امور خارجه اروپا نیز اعلام کرده اینستکس فقط می‌تواند با شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی کار کند و شرکت‌های بزرگ اروپایی را مشمول نخواهد کرد. این هم یکی دیگر از بحث‌هایی بود که در اینستکس مطرح شد و بر اساس آن امکان اینکه شرکت‌های بزرگ اروپایی با ایران کار کنند، وجود ندارد.

شقاقی خاطرنشان کرد: ما باید یک شرکت واسط در داخل ایران ایجاد کنیم و این شرکت واسط ایرانی با شرکت واسط اروپایی که مقر آن در فرانسه است ارتباط می‌گیرد. از کانال این دو شرکت واسط، مایحتاج ایران تأمین می‌شود.

وی اذعان داشت: بحث دیگر بر سر این است که آیا ما می‌توانیم از این کانال واسط اروپایی صادرات نفت انجام بدهیم یا خیر و هنوز شبه‌های زیادی وجود دارد. این‌ها مسائلی حل‌نشده هستند.

اقتصاددان ایرانی در ادامه گفت: این کانال مالی با تأخیری هفت، هشت ماه ایجادشده است و آن‌قدر طول کشید که تقریباً اثرات مورد انتظار آن نیز از بین رفته است. مدام وعده داده شد که این ماه راه‌اندازی می‌شود و این انتظار در زمان موردنظر برآورده نشد. وقفه‌ای به وجود آمد که اصلاً خوب نبود.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: هنوز هم شبهات جای خود هستند. آنها به ما وعده دادند که در مراحل بعدی اگر آن پیش‌شرط‌ها اجرایی بشود امکان توسعه اینستکس برای کالاهای دیگر نیز وجود دارد و فعلاً بحث صادرات مواد غذایی و دارو را پوشش می‌دهد.

شقاقی اظهار داشت: تا زمانی که ابهام‌ها وجود داشته باشد این کانال مالی یک مورد حداقلی به شمار می‌رود و فقط کالاهای غیرتحریمی را شامل است. در حوزه کالاهای غیرتحریمی هم آمریکایی‌ها از اول همه گفته بودند که تأمین صادرات کالاهای غیرتحریمی به ایران مشکلی ندارد. اما همین‌الان باید ببینیم در این کانال مالی درزمینهٔ دسترسی به کالاهای غذایی و دارویی محدودیت وجود دارد یا خیر.

وی تأکید کرد: آمریکا در اروپا شرکت‌به‌شرکت مذاکره می‌کند تا ارتباط خود را با ایران قطع کنند و شاید همان شرکت‌های کوچک نیز در آینده نخواهند با ما ارتباط برقرار کنند. تا زمانی که این ابهامات برطرف نشود نمی‌توان انتظار داشت که این کانال مالی اثرات معنی‌داری برای اقتصاد کشور به دنبال داشته باشد و به‌خصوص بر روی دلار اثر بگذارد. البته همین‌که این کانال مالی همین اثر کم را بر روی قیمت دلار گذاشته است جای شکر دارد.

کارشناس امور اقتصادی گفت: اثر کاهش کانال مالی اروپا بر روی دلار کوتاه‌مدت است. زمانی که اصلاحات ساختاری را بر روی اقتصاد ایران انجام بدهیم دلار نیز کاهش می‌یابد.

دکتر وحید شقاقی در پایان گفت: به‌هرحال کانال مالی اروپا با محدودیت‌هایی مواجه است و تا زمانی که این محدودیت‌ها برطرف نشود مسائل مختلف به رویه قبلی خود باقی می‌مانند همانند قیمت دلار. این را هم نباید فراموش کرد که آمریکایی‌ها با این کانال مالی اروپا مخالف هستند و رایزنی می‌کنند تا مانع‌تراشی کنند و جلوی مبادلات تجاری ایران با اروپا را بگیرند.