امام حسین (ع) و عاشورا از دیدگاه یک مسیحی شیعه گرا

عشق و اشتیاق این نویسنده به رویداد عاشورا، او را شیفته آیین تشیع کرده و آن‌که به دیانت مسیح پای بند است، آشکارا می‌گوید: «تشیع بالاترین درجه‌ حب الهی است. این را نه‌فقط برای شیعیان، بلکه برای پیروان سایر ادیان هم گفته‌ام. به همین دلیل به من مسیحی شیعه گرا می‌گویند».

این ارادت و شورمندی، مایه‌ نگارش کتابی گران‌مایه با عنوان «الحسین فی الفکر مسیحی» شد که وی آن را نخستین و زیباترین کتاب خویش می‌داند.

آنتوان بارا، ادیب و پژوهشگر مسیحی، با جستار پیرامون رخداد بزرگ عاشورا و نگارش کتاب الحسین فی الفکر المسیحی، خود را یک مسیحی حسینی، عاشورایی و شیعه گرا می‌بیند و حسین را وجدان زنده و بیدار همه ادیان تا پایان تاریخ می‌داند.

در نگرش او، سیر زندگی حسین (ع) شبیه‌ترین آمدن و رفتن نسبت به آغاز تا انجام زندگی مسیح (ع) است. در نگاه او مراسم و شعائر عاشورا، موجب زنده ماندن این خاطره و گرمی و تازگی آن در دل‌ها می‌شود.

به گفته این پژوهشگر مسیحی؛ «بعضی از منابع تاریخی ذکر کرده‌اند که عیسی بن مریم (ع) هنگامی‌که از سرزمین کربلا عبور کرد در قتلگاه توقف نمود و قاتلان حسین (ع) و کسانی که خون پاکش را در آن زمین ریختند، لعن و نفرین کرد».

آنتوان بارا معتقد است، مسیح قاتلان حسین را نفرین کرده و به بنی‌اسرائیل دستور داده تا آنان را نفرین نماید و فرمود: هر آن‌کس که آن روزگاران را دریابد، به یاری او برخیزد؛ همانند شهیدی است که از روی اختیار در رکاب انبیاء بوده است، گویی آن بقعه را می‌بینم. هیچ پیامبری نبوده مگر این‌که آن را زیارت کرده است و گفت: تو بقعه پر خیروبرکتی هستی که در آن ماه تابان دفن می‌گردد.

این نویسنده مسیحی، حسین (ع) را از جنبه‌های گوناگون کودکی، بیان، مظلومیت یاران، فداکاری، تشنگی هنگام شهادت و ...، شبیه‌ترین شخصیت به مسیح (ع) می‌داند و می‌گوید: «از میان شهدا حسین بیش از همه به عیسی نزدیک است و ماهیت شهادتش بیش از هر شهادتی دیگر به جوهره‌ شهادت عیسی (ع) شبیه است. با شهادت او سلسله‌ی شهادت‌های بزرگ و تحول ساز در مسیر عقاید بشر و تحول ادیان به پایان رسید».

با این نگاه، اندیشمندان دین‌مدار مسیحی مانند بولس سلامه، جرج جرداق، جبران خلیل جبران، سلیمان کتّانی و آنتوان بارا، درک و دریافت عیسی‌گون و مسیح‌وش از حسین (ع) دارند و او را تا سرحد پیامبران و در پاره‌ای جنبه‌ها فراتر از آنان تقدیس می‌کنند.

در تبیین وصف «سیدالشهدا» برای امام حسین (ع)، شیعیان براین باورند که حضرت حمزه، سیدالشهدای عصر خویش بود؛ اما امام حسین (ع) سیدالشهدای همه روزگاران است. این پژوهشگر مسیحی در این باب معتقد است: حسین (ع) با شهادت خود برهمة شهادت‌ها که بزرگان ادیان دیگر و شهیدانی از قبیل زکریا، یحیی و حتی مسیح (ع) محقق ساخته بودند، پیشی گرفت. او امام حق و سرور شهیدان حق بود.

سرانجام این نویسنده پرآوازه مسیحی، انقلاب و شهادت حسین ع را این‌گونه توصیف می‌کند؛ مردی که زندگی‌اش را نذر شهادت کرد و با تمام قدرت، خود و کسانش را فدای عقیده نمود؛ شهیدی که معنی صحیح و تفسیر واضحی از فداکاری پیامبران و رسولان را با آهنگ انقلابی بیان کرد. سرور همه شهیدان که شهادت‌های همه ادیان را کامل کرد و همه قوانین ستم و تحریف را از بین برد.

این‌چنین شهیدی که هر مسیحی را به یاد پیامبرش می‌اندازد و این‌چنین معلم انقلابی که به خاطر حق قیام کرد، شایسته است که در دل و درون هر مسیحی جای داشته باشد؛ و شایسته است که مسیحیان را شهیدی از آن خود بدانند و همان‌گونه که مسلمانان او را از خود می‌دانند، دیگران نیز از هر دینی که باشند او را از آن خود بدانند.

شهادت او نزدیک‌ترین شهادت‌ها به روح و حقیقت مسیحیت است و انقلاب او با مضامین و اهدافش نزدیک‌ترین انقلاب‌ها به محتوای پیام مسیح (ع) و پیامبر بشارت‌دهنده و نجات‌دهنده سمتم دیدگان است. او در شهادتش به خاطر حق شهید مسیحیتی محسوب می‌شود که فقط از حق خالص بدون هیچ‌گونه تعصب ملی، قومی، قبیله‌ای و نژادی جانب‌داری می‌کند.

دکتر عزیزالله سالاری - استاد دانشگاه و پژوهشگر