در شرایطی که وضعیت سیاسی - اجتماعی عراق در چند وقت اخیر به خصوص بعد از انتخابات پارلمانی چندان مثبت ارزیابی نمی شود، اقتضائات اقلیم کردستان عراق هم التهابات، تنش ها و اختلافات خاص خود را در این مدت داشته است.
کد خبر: ۱۱۵۸۶۸۱
آینده ملتهب و مبهم کردستان عراق

اگر عراق با یک انتخابات پارلمانی سرنوشت سیاسی خود را برای 4 سال آینده رقم زده است، اقلیم کردستان علاوه بر انتخابات پارلمانی 12 می عراق، انتخابات پارلمانی و ریاستی اقلیم را هم در پیش رو دارد که با تاخیری 8 ماهه اول نوامبر (10 آبان ماه) برگزار خواهد شد. انتخاباتی که در سایه تنش های احزاب سیاسی کوچک و بزرگش بر دایره ابهام آینده سیاسی این منطقه از عراق افزوده است. هر چند که مساله اختلافات احزاب سیاسی کردستان سبب این تاخیر بوده است. اما سایه انتخابات پارلمانی عراق هم مزید بر علت بوده است. در این راستا گروهی تحت عنوان "تریبون مردمی" در اقلیم کردستان عراق، متشکل از فعالین سیاسی، مدنی، روزنامه‌ نگاران و نویسندگان در اقلیم کردستان از احزاب مخالف شامل جنبش تغییر، ائتلاف برای دموکراسی و عدالت، اتحاد و جماعت اسلامی کردستان، نسل نو، جنبش اسلامی و حزب کمونسیت درخواست کردند تا هنگامی که‌ سایه تقلب گسترده چهارمین دوره انتخابات پارلمانی عراق بر انتخابات آتی کردستان وجود داشته باشد و در این راستا تضمین های اطمینان بخش و نظارت سازمان ملل بر سلامت انتخابات پارلمان کردستان تحقق نیابد، در انتخابات اول نوامبر شرکت نکرده و آن را بایکوت می کنند. چرا که این جریانات و احزاب اپوزیسیون بر این باورند حضورشان در انتخابات پیش رو تنها و تنها به حمایت از دو حزب حاکم و مشروعیت بخشیدن به‌ تقلب های صورت گرفته‌ توسط آنان در انتخابات پارلمانی 12 می عراق می انجامد. از این رو تحمیل تقلب، بیش از پیش حزب دموکرات و اتحادیه‌ میهنی را به‌ تداوم تقلب و تغییر نتایج انتخابات اول نوامبر پارلمان کردستان به‌ نفع این احزاب تشویق کرده‌ است.

نکته هم دیگر ناظر بر این مساله است که انتخابات اول نوامبر اولین انتخابات تاریخ کردستان عراق بدون حضور جلال طالبانی و مسعود بارزانی بود. مساله نبود لیدرهای سیاسی در کردستان زمانی نمود بیشتری پیدا می کند که کردستان عراق در طول سال های شکل گیریش تمایلی برای پرورش نیروهای جوان سیاسی را برای جایگزینی نسل های گذشته نداشته و با همان ساختار الیگارشیک خود تنها چند چهره محدود را به صحنه سیاسی راه داده است. چهره هایی که یا وابسته به ملاکین بودند و یا از دل نزدیکی به خانواده های طالبانی و بارزانی به صحنه سیاسی اقلیم راه پیدا کرده بودند. از این رو نبود نسل جدید آشنا به سیاست امروز سبب شده تا با تکرار سیکل ثابت سیاسی، آن هم در پس مرگ طالبانی و استعفای بارزانی بستر تنش ها و اختلافات جدی دامن اقلیم کردستان عراق را برای تقسیم قدرت بگیرد.

در سایه این مسائل به نظر می رسد که اقلیم کردستان عراق در وضعیت بحرانی و نگران کننده ای قرار دارد و ممکن است با توجه به وجود ناملایمات سیاسی و اقتصادی موجود یک انقلاب در این بخش از عراق اتفاق بیفتد. تنش ها و نگرانی احزاب اپوزیسیون از تاثیر انتخابات پارلمانی 12 می عراق بر انتخابات پارلمانی و ریاستی اول نوامبر اقلیم سبب شده سایه سنگین این انقلاب که موید نوعی فروپاشی ساختار سیاسی در کردستان عراق است، بیش از پیش احساس شود. مجلس سوم عراق پیش از پایان دوره‌ قانونی خود، مصوبه‌ ای برای بازشماری دستی آراء و تغییر اعضای کمیسیون انتخابات تصویب کرد و این مصوبه‌ اجرایی شد، اما احزاب مخالف نتایج انتخابات 12 می عراق به خصوص احزاب کردی منتقد به نتایج که بارها از تقلب گسترده دو حزب اتحاد میهنی و دموکرات کردستان سخن گفته اند، روند بازشماری را به‌ بهانه‌ عدم اجرایی شدن این قانون و بازشماری جزئی آراء و عدم اجازه‌ نظارت بر روند بازشماری، بایکوت کردند و با عدم پذیرش نتایج، قرار است شکایتی را در دادگاه فدرال عراق ارائه کنند.

از سوی دیگر علیرغم تمدید 8 ماهه‌ دوره‌ چهارم پارلمان کردستان عراق، طی روزهای اخیر گمانه ‌زنی‌ها در خصوص برگزاری این انتخابات در موعد مقرر بیشتر شده‌ و برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که‌ دو حزب حاکم اقلیم کردستان در حال رایزنی و زمینه ‌سازی به ‌منظور حصول توافقی با هدف تمدید دو ساله‌ دوره‌ کنونی پارلمان هستند. خصوصا که "برت مک گورک"، نماینده ویژه دونالد ترامپ در سفر به اقلیم کردستان و دیدار با یکی از رهبران سیاسی برجسته کرد خواهان تعویق برگزاری انتخابات پارلمان کردستان شده است. یقینا شرایط علاوه بر مساله تقلب در انتخابات 12 می، شرایط را برای قبض قدرت بیشتر و به تبعش اعتراض احزاب اپوزیسیون گسترش خواهد داد. همین وضعیت نا به سامان هم سبب شد تا حوادث تروریستی 23 ژوئیه در حمله به مقر استانداری اربیل و حمله به دفتر حزب تازه تاسیس "الجیل الجدید" سلیمانیه در 24 ژوئیه رقم بخورد. لذا با در نظر داشتن این که کردستان عراق همواره از مناطق آرام عراق به شمار می رود، این دست حوادث می تواند زنگ خطری برای همان فروپاشی اقلیم عراق در آستانه برگزاری انتخابات اول نوامبر باشد.

مجموعه این شرایط بستری را فراهم کرده است که علاوه بر تشتت در داخل کردستان، آینده سیاسی اقلیم در کلیت ساختار سیاسی عراق را هم با اما و اگر مواجه کند. خصوصا برگزاری رفراندوم 25 سپتامبر سال گذشته میلادی در اقلیم کردستان که سبب شد تا احزاب داخلی کردستان به دو قطب مخالف و موافق تقسیم شوند و در ادامه با مخالفت شدید دولت عراق و جامعه جهانی به خصوص ایران و ترکیه وضعیت سیاسی و سیاست خارجی تحت الشعاع قرار گیرد و پیامدهای زیانباری را برای اربیل به همراه داشته باشد. به طوری که کردها نیمی از قلمرو مورد مناقشه از جمله کرکوک و چاه های نفت آن را که در جنگ با داعش از آن خود کرده بودند، از دست دادند. همین مساله هم فروش نیم میلیون بشکه ای نفت کردستان را قطع کرد و اختلافات سهم بودجه ای کردستان دایره تنش های اربیل با بغداد را گسترده تر کرد. اکنون هم با وجود اتهام تقلب گسترده دو حزب حاکم سنتی کردستان عراق در انتخابات پارلمانی 12 می این گونه به نظر می رسد که دو حزب حاکم در اقلیم کردستان اعتبار اخلاقی و سیاسی و مخصوصا هویت کردی خود را در اقلیم کردستان در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاستی اول نوامبر اقلیم از دست داده اند. به موازات این اعتبار زدایی می توان گفت که‌ انتخابات آتی هم‌ در اقلیم کردستان به‌ هیچ عنوان در خدمت دموکراسی نیست و هیچ سنخیتی با مبارزات دموکراتیک ندارد. از این رو باید انتظار آینده ای متفاوت از شرایط کنونی را برای اقلیم کردستان عراق داشته باشیم.

عبدالرحمن فتح الهی

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها