فرموده‌اند مریم آل پیمبری

امام صادق(ع) پدربزرگ حضرت معصومه(س) درباره جایگاه این بانوی بزرگ اسلام این چنین می‌فرماید: «إِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکةُ وَ لِرَسُولِهِ حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَةُ وَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَرَماً وَ هُوَ الْکوفَةُ وَ لَنَا حَرَماً وَ هُوَ قُمُّ وَ سَتُدْفَنُ فِیهِ امْرَأَةٌ مِنْ وُلْدِی تُسَمَّی فَاطِمَةَ مَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ»؛ خدا را حرمی است و آن مکه است، پیامبر را حرمی است و آن مدینه است. امیرالمومنین را حرمی است و آن کوفه است و برای ما حرمی است و آن قم است و در آن خانمی از فرزندان من به نام فاطمه دفن خواهد شد، هر کس وی را زیارت کند پاداشش بهشت خواهد بود.

شاید نقل این نمونه تاریخی بخوبی گواهی بر جایگاه علمی و فقاهتی حضرت(س) باشد که روزی جمعی از شیعیان وارد مدینه شدند و تعدادی پرسش در نامه‌های نوشته به خانه امام کاظم(ع) بردند. امام در سفر بود. امام رضا(ع) نیز در مدینه حضور نداشت، هیأت اعزامی از این‌که نتوانسته بودند پاسخ سوال‌های خود را دریافت کنند اندوهگین بودند. حضرت معصومه(س) که در آن زمان هنوز به سن تکلیف نرسیده بود، پاسخ پرسش‌ها را نوشت و به آنان داد. در بیرون مدینه آنها، امام کاظم(ع) را زیارت و داستان خود را تعریف و پاسخ‌های حضرت معصومه(س) را ارائه کردند، امام کاظم با دیدن جواب‌ها فرمود: «فداها ابوها.»

به مناسبت ولادت حضرت فاطمه معصومه(س) با حجت‌الاسلام والمسلمین صفرفلاحی، معاون فرهنگی آستان مقدس حضرت معصومه(س) گفت‌وگو کردیم وی در این گفت‌وگو با اشاره به جایگاه علمی، حدیثی حضرت(س) درباره مقام شفاعت کریمه اهل‌بیت(س) توضیح می‌دهد و هجرت ایشان را یک حرکت سیاسی برای حمایت از امام زمانش برمی‌شمرد.

وعده بهشت برای زائر مزار کریمه اهل بیت(س)

حجت‌الاسلام فلاحی با اشاره به جایگاه علمی، عرفانی، حدیثی و بینش سیاسی کریمه اهل بیت(ع) بیان کرد: فضایل و مناقب خواهر تنی امام رضا(ع) فراوان در روایات بسیاری از ائمه معصومین(ع) ذکر شده است و به‌خاطر همین فضایل معنوی و کمالات علمی و عملی حضرت(س) است که برای زیارت‌کنندگان مزارش پاداشی چون بهشت وعده داده‌اند.

صادر شدن زیارت‌نامه حضرت معصومه(س) از سوی یک امام

وی افزود: پس از حضرت فاطمه(س)، بجز حضرت معصومه(س)برای هیچ یک از بانوان اهل بیت زیارتی وارد نشده است، این در حالی است که از سوی امام رضا(ع) درباره ایشان زیارتنامه‌ای صادر شده که این زیارتنامه حضرت را مرحوم علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار نقل کرده است.

معاون فرهنگی آستان مقدس حضرت معصومه(س) ابراز کرد: در بخشی از این زیارت‌نامه آمده است: «اَلسَّلامُ عَلَیک یا بِنتَ رَسُول‌ا...، اَلسَّلامُ عَلَیک یا بِنتَ فَاطِمَةَ وَ خَدِیجَة و...» یعنی این حضرت از خاندان پیامبر(ص) است، پس فضیلت نخست کریمه اهل بیت(س) از نظر نسب است و شاید جمله «اَلسَّلامُ عَلَیک یا بِنتَ رَسُول‌ا...» علاوه بر دلالت بر فرزند نسبی بودن حضرت، این نکته را هم بیان می‌کند که ایشان فرزند بیت وحی و رسالت بوده‌اند.

چرایی شهرت بیشتر لقب معصومه حضرت(س)

وی پاکی و طهارت را دومین ویژگی بارز خواهر امام رضا(ع) دانست و ادامه داد: مقام تقوای ایشان، حضرت(س) را معصوم قرار داده است و به همین خاطر لقب معصومه ایشان از نام مبارکشان شهرتی بیشتر پیدا کرده است.

بشارت ولادت دختری از خاندان نبوت و آمدنش به قم

حجت‌الاسلام فلاحی با بیان این‌که جد بزرگوار حضرت فاطمه معصومه(س) بیش از ولادت ایشان، بشارت ولادت چنین دختری را در خاندان عصمت و طهارت داده است، افزود: قبل از ولادت ایشان امام صادق(ع) آمدن حضرت(س) به قم را مژده داده است، براساس این روایت می‌توان برداشت کرد مقام و جلالت آن حضرت(س) موجب خیر و برکت برای آینده اسلام بوده، البته به گفته مورخان روایت امام صادق(ع) زمانی صادر شد که امام هفتم هنوز متولد نشده بود.

حضرت معصومه(س) امانتدار حجت خداست

وی با تأکید بر این‌که حضرت معصومه(س) شاگرد مکتب امامت است و مانند حضرت زینب(س) امانتدار حجت خدا شد، اظهار کرد: حضرت(س) جزو راویان احادیث معصومین است، در فرهنگ اسلامی جایگاه راویان و محدثان علوم آل محمد(ص) جایگاهی است که نشان‌دهنده مرتبه علم و آشنایی راوی با روایات اهل بیت(ع) است.

معاون فرهنگی آستان مقدس حضرت معصومه(س) با بیان این‌که حضرت معصومه(س) همچون حضرت زهرا(س) صاحب لقب‌هایی مختلف بوده است، گفت: القابی که هر کدام به گوشه‌ای از فضایل، صفات عالی و مرتبه والای کریمه اهل بیت(س) می‌پردازد که می‌توان به حمیده، تقیه، زکیه اشاره کرد.

وی با اشاره به مقام شفاعت حضرت(س) در روز جزا تصریح کرد: در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: با شفاعت او(حضرت معصومه(س)) همه شیعیان ما وارد بهشت می‌شوند یا در زیارتنامه حضرت(س) نیز می‌خوانیم: «یا فَاطِمَةُ إشفَعِی لِی فِی الجَنَّة» که گستردگی دامنه شفاعت حضرت(س)، نشان‌دهنده عظمت این حبیبه خداوند عالم است.

حجت‌الاسلام فلاحی ادامه داد: علامه مجلسی بخشی از احادیث مربوط به زیارت حضرت معصومه(س) را از کتاب تاریخ قم نقل کرده است، در یکی از روایات به نقل از امام رضا(ع) آمده است: کسی که او را زیارت کند در حالی که به حق وی آگاهی و معرفت داشته باشد، بهشت پاداش او خواهد بود، البته توصیه به زیارت نشان‌دهنده فضیلت ایشان و بهترین دلیل بر منبع فیض الهی بودن زیارت‌شونده است.

دلیل هجرت خواهر امام رضا(ع) به ایران

وی در ادامه با اشاره به ماجرای هجرت کریمه اهل بیت(س) از مدینه به سمت طوس خاطرنشان کرد: هجرت حضرت معصومه(س) دارای علل گوناگونی است، با توجه به شخصیت معنوی حضرت(س) این هجرت افق بالاتری و فراتر از حس و عاطفه خواهر و برادری است، هر چند تردید نداریم حضرت معصومه(س) چون با امام رضا(ع) از یک پدر و مادر بوده‌اند، علاقه‌ شدیدی به برادرشان داشتند، اما باید در نظر داشته باشیم مسافرت حضرت(س) از مدینه با همه خطرهای موجود، تنها یک مسافرت عادی، عاطفی و احساسی نبوده است.

هجرت وحدت‌آفرین

معاون فرهنگی آستان مقدس حضرت معصومه(س) افزود: این حرکت ریشه قرآنی، عقیدتی و تاریخی متقن دارد. اگر به شرایط تبعید امام رضا(ع) و جو حاکم بر ممالک اسلامی آن روزگار توجه کنیم، معلوم می‌شود این هجرت حساسیت بسیاری داشته است. در واقع هجرت حضرت معصومه(س) اقدامی علیه حاکمان جائر بنی‌عباس بود، چنان که حرکت و قیام حضرت زینب(س) بر ضدحاکمان ستمگر بنی‌امیه بود؛ با این تفاوت که حضرت معصومه(س) با نگاه به حادثه کربلا حرکت زینبی‌اش را قبل از شهادت امام رضا(ع) که آن حضرت خبر آن را داده بود، آغاز کرد.

وی بیان کرد: بر اساس قدیمی‌ترین روایات تاریخی هجرت حضرت معصومه(س) با هدف عمل به تکلیفی بوده است که باید دیگران هم به آن اقدام می‌کردند. یعنی سیاست مأمور به تکلیف بودن در هر زمان و... در آن دوره، وظیفه تمام شیعیان بود که از امام رضا(ع) به عنوان حجت خدا دفاع کرده و آن حضرت را یاری کنند، همچنین این حرکت وحدت و همگرایی را در جهان اسلام افزایش داد.

آزاده لرستانی

روزنامه‌نگار