آگهیِ« به یک خانم خوش برخورد نیازمندیم» چه توجیهی دارد؟/ خودکشی دختران اصفهانی پیامد خلاء آموزشی بود

فرشته روح افزا در گفت وگو با جام جم آنلاین پیرامون مقوله عفاف و حجاب و رابطه تاریخی کشورمان با آن گفت: با بررسی های جامعی که بنده روی ادیان گذشته غیر از اسلام همچون مسیحیت، یهودی، زرتشتی انجام داده ام، همگی روی پوشش کامل زنان و حتی نوع پوشش مردان تاکید داشته اند. بنابراین بحث حجاب موضوعی نیست که فقط مختص به کشور ما باشد و وقتی شما به آثار و اسناد قرن 17 و 18و 19 میلادی نگاه می کنید پوشش سر برای بزرگان جامعه یک فضیلت محسوب می شود.

وی با نگاهی مصداقی به نحوه آراستگی زنان و دختران در جوامع مختلف غربی افزود: وقتی شما تاریخچه کشور اسپانیا و اسناد مرتبط با نوع لباس پوشیدن آنها را بررسی می کنید در نگاه اول فکر می کنید این تصاویر متعلق به یکی از روستاهای قدیم ایران است. در کل مطالعه تمدن بشری نشان می دهد جوامع مختلف تا چه میزان روی مقوله حجاب و پوشش مناسب زنان حتی در کشورهای غیر اسلامی ارزش و اهمیت قائل می شدند.

این استاد دانشگاه و کارشناس مسایل فرهنگی با ذکر این مقدمه در تبیین مبحث حجاب و پیرو آن عفاف، نوع پوشش چه در مردان و چه در زنان را متاثر از روحیات درونی و گواهی بر چگونگی شخصیت فرد در اجتماع دانست و گفت: پوشش انسان تاثیر فراوانی در هویت بخشی فرد دارد و اگر به واقع مقوله هویت برای یک زن یا مرد مهم باشد لباسی بر تن نمی کند تا جامعه در اولین نگاه برداشت نامطلوبی از شخصیت آن فرد داشته باشد. امروزه حتی نوع انتخاب رنگ مثلا مانتو و روسری برای اجتماع حاوی یک پیام است از این رو نوع لباس فرد بیانگر حال، تفکر و شخصیت یک فرد تلقی می شود.

مدیر رصد و آمار شورای فرهنگی و اجتماعی زنان و خانواده در پاسخ به این سئوال که امروز دختران و زنان ما تا چه میزان از آموزش صحیح مربوط به عفاف و حجاب و روابط اجتماعی به ویژه با جنس مخالف بهره مند شده اند، بیان داشت: خیلی مهم است که دختران ما با ورود به مرحله نوجوانی و جوانی راجع به «عامل خود»، شخصیت و آناتومی فیزیکی(شناخت بدن) اطلاع درستی کسب کنند و اگر بویژه در مباحث جنسی در حدی که نیاز است با مخالف خانواده ها روبه رو شویم امری غلط بوده و قطعا فرزند خواهد دید.

روح افزا در همین ارتباط با بیان اینکه هر چه اطلاعات فرد از «عامل خود» بیشتر باشد به ارزش ماهیتی خود پی خواهد برد، ابراز داشت: یکی از نیازهایی که برای هر انسانی بوجود می آید، وابستگی عاطفی است و این امر در روابط اجتماعی و مراوده با دوستان و همسالان حاصل می گردد. چنانچه نهاد خانواده، مدرسه، اجتماع و ... جوان را از شناخت صحیح خود محروم کند، قطعا به او آسیب روحی روانی اساسی خواهد دید‌ خواه در جوانی خواه در میانسالی.

کارشناس حوزه زنان با تاکید براینکه شکوفایی انسان در ابعاد روحی،روانی و بلوغ جنسی و جسمی تنها یک بار در انسان اتفاق می افتد و در صورت بی توجهی منجر به تعارضات شخصیتی فرد می شود، پیرامون رسالت اجتماعی نهادها و مراکز مسئول در این حوزه خاطر نشان کرد: صراحتا عرض می کنم ما در حوزه آموزش هیچ کار اصولی و مبانی برای دختران خود انجام نداده ایم. چرا باید امروز دختر اصفهانی ما با خود کشی خود از جامعه انتقام گیرد(اشاره به خود کشی دختران اصفهانی که قبل از خودکشی فیلمی از خود منتشر کردند).

روح افزا در تشریح ابعاد روانی این اتفاق تلخ ادامه داد: ما در واقعه دختران اصفهانی، با یک دختر جوان و زیبا سر و کار داریم که به هر دلیل به جنس مخالف یک وابستگی عاطفی پیدا می کند، وقتی ما به اقدام این دختر مبنی بر خودکشی نگاه می کنیم به راحتی درمی یابیم، هیچ کس به او آموزش نداده چطور باید از زیبایی خودش محافظت کند و این زیبایی چقدر ارزش دارد. لذا شاهد هستیم که با دوست خود راه می رود با بیان جملاتی(خطاب به فرد مورد نظر و خانواده: دیدید بالاخره به وعده خودم عمل کردم – جرات داشتم و خودکشی کردم) در پی انتقام و تلافی از جامعه خود بر می آید از فراز پل هوایی خودکشی می کند.

وی در تکمیل رویکرد آسیب شناسانه خود در خصوص دختران اصفهانی بعنوان یک نمونه مطالعاتی تصریح کرد: جامعه ما متشکل از مدرسه- دانشگاه- خانواده- دولت و... به آنها آموزش می داد که این زیبایی و جاذبه تو در آینده می تواند زمینه خوشبختی تو را در یک زندگی مشترک تضمین یا برعکس در صورت عدم حراست از آن منجر به نابودی تو خواهد شد. کما اینکه بنده بارها در میان دانشجویان دختر با مواردی مواجه می شوم که دوستی آنها ختم به ازدواج شده است، اما امروز از من معلم دانشگاه سئوال می کنند آیا من خوشبخت شده ام؟ این موضوع نشان می دهد ما این قیبل دوستی ها چه در فضای مجازی و چه در پارک و رستوران و دانشگاه را از اساس شوخی گرفته ایم.

مدیر رصد و آمار شورای فرهنگی و اجتماعی زنان و خانواده در شورای عالی انقلاب فرهنگی با نقد فضای فرهنگی موجود در کشور گفت: به نظر من این فضا در حال فدا کردن فرزندان ماست، بطور مشخص فضای سینمای ما محیط سالمی نیست به این دلیل که موضوعات فیلم های ما باید از بیرون از مرزها جایزه بگیرد و نباید به مشکل جامعه بپردازد. به عبارتی برای دست اندرکاران سینما تولید محتوایی مهم است که خوشایند بیرون از کشور باشد و وقتی یک فیلمنامه فرانسوی را در ایران ساختیم یعنی مشغول برطرف کردن مشکلات جامعه فرانسوی عاری از عفاف هستیم و از از دختر روستایی –شهری- کارگر و کارمند خود غافل شده ایم.

وی پیرامون توجه مسئولین به سازوکارهای فرهنگی در حفظ وحراست عفت و جایگاه زن ایرانی خاطر نشان کرد: چرا اجازه می دهیم آگهی هایی برای کاریابی با محتوای« به یک خانم خوش برخورد و ترجیحا خوش سیما نیازمندیم» در برخی روزنامه ها منتشر شود. این مصداق بازر استفاده ابزاری از خانم ها و توهین به شخصیت و عفت یک زن است و اگر یک مسئول فرهنگی بالا سر این کشور باشد باید روزنامه متخلف را بازخواست کند.

روح افزا با تاکید بر ضرورت آموزش درست به دختران و پسران در برقراری صحیح مناسبات اجتماعی خود با هم اظهار داشت: باید نسبت به آگاهی و فرهنگ سازی چه دختر و چه پسر حساس باشیم. امروز دختران جامعه ما مظلوم ترین قشر جمعیت جوانان ما هستند چون این دخترها هستند که در ایجاد یک رابطه نادرست آسیب پذیرتر نشان می دهند. خانواده ها محبت را در ارایه ماشین و موبایل و تهیه سِت اتاق به دختران و پسران می بینند غافل از اینکه فرزند آنها محبت واقعی را کوچه و خیابان جستجو می کنند و نتیجه آن چیزی می شود که ما در امثال دختران اصفهانی نظاره گر بودیم.

وی با گریزی بر آسیب های پیش روی جوانان و به ویژه برخی از دختران ما، تکیه گاه عاطفی این قشر را به مثابه آبشخوری غلط و جویی آلوده تشبیه کرد و افزود: در اکثر مواقع دختران ما از جایی که هیچ شناختی نسبت به آن ندارد یک تکیه گاه برای خود دست و پا می کنند و وقتی به خود می آیند که به انواع آسیب های روحی روانی مبتلا شده اند. این در حالی است که روح دختر نیازمند یک بازخورد از محبت است و ما نمی توانیم او را برای خیلی از رفتارهای نابهنجارش همچون بی حجابی، آرایش غلیظ، روابط نامتعارف و ...منع کنیم، چون آموزش نداده ایم که الان دنبال نتایج مثبت آن باشیم.

روح افزا در ادامه با انتقاد از تاکید صرف برخی مسئولین بر شکل ظاهری مسئله حجاب و عفاف و سیاسی کاری در این امور، تصریح کرد: متاسفانه یک عده ای با گل آلود کردن آب به فکر تامین منافع خود هستند و اساسا اصل موضوع را به حاشیه رانده اند و این خیلی بد است که مسئله ای که بیانگر شخصیت و هویت فرد است بازیچه سیاست بازی بعضی ها قرار گیرد. خود همین نگاه آسیب های جدی به عفاف و حجاب وارد می آورد.

کارشناس امور زنان، حجاب و عفاف را یک مسئله فرهنگی اجتماعی بشمار آورد و خاطر نشان کرد: با گروه بندی و رویکرد جناحی خاص سیاسی بحث حجاب در کشور تعریف نمی شود بلکه عده ای هم در این بین فدا می شوند. اگر جوانی آموزش درستی در این حوزه ندیده ما باید کمک کنیم تا با ابعاد شناختی پوشش صحیح او را آشنا کنیم. جامعه ما با آداب و رسوم متعارفی درآمیخته است و پیرو این موضوع مثلا یک خانم دکتر یا یک پرستار به خودش اجازه نمی دهد با کفش پاشنه بلند قرمز رنگ در میان بیماران خود در بیمارستان ظاهر شود اما ممکن است از این نوع پوشش در مراسم عروسی استفاده کند و هیچ کس نمی تواند به رفتار آن در مجلس عروسی ایراد وارد کند.

وی با بیان اینکه حتی ما در ترویج حجاب بعضا به غلط تبلیغ می کنیم و در نوع پوشش خود همه چیز را با هم دخیل می کنیم به بررسی میدانی خود در این خصوص در کشورهای اروپایی اشاره کرد و افزود: بنده خارج از کشور کارمندان را مشاهده کرده ام مثلا یک کارمند بانک اجازه ندارد موهای خود را باز نگه دارد و حتما باید در ساعات حضور در محل از لباس فرم مصوب سازمان استفاده کند. متاسفانه در کشور ما افراد محیط کار، آموزش، اداره، امکان اجتماعی را با میهمانی ها و جشن های خصوصی اشتباه می گیرند و همان پوششی که در آنجا استفاده می کنند در امکان رسمی بکار می برند و ما در محل کار با اشخاصی مواجه می شویم که پوشش مناسب مشاغل را رعایت نمی کنند.

روح افزا مقوله پوشش مناسب به معنی حجاب را از منظر اسلام، قرآن و علم جامعه شناسی و روان شناختی، یک بسته کامل دانست و عنوان داشت: نمی توان یک بانویی را درنظر گرفت که مثلا حجاب کامل و خوب داشته باشد اما بد راه برود یا زننده صحبت کند.قرآن کریم در هر دو مقوله صراحت دارد و خطاب به زنان می فرماید؛ به نحوی صحبت نکنید تا دل افراد به اصطلاح مریض را جذب کنید یا به گونه ای راه نروید موجب تحریک مردان شود. بنابراین در عین حفظ حجاب بانوان ما باید دیگر موازین و هنجارهای اجتماعی را رعایت کنند.

وی در خاتمه با انتقاد از رفتار عده ای زنان که چند سالی است در جامعه مد شده اشاره کرد و گفت: متاسفانه با پدیده حجاب کامل و آرایش غلیظ مواجه هستیم یعنی خانمی که چادر و پوشش کامل برتن کرده اما در مقابل با یک آرایش متفاوت جذب کننده در انظار ظاهر می شود و در این حالت کاملا غلط است که ما بگوییم او حجابش را رعایت کرده است. به همین دلیل است تاکید داریم با اجتناب از سیاسی کاری در بحث حجاب باید بعنوان یک بسته جامع که دربرگیرنده اخلاق- رفتار- گویش و در آخر نوع پوشش است به حجاب و عفاف نگاه کنیم.