دولت، زمینه فعالیت شرکتهای داخلی را در حوزه نفت فراهم کند/ عملکرد اروپاییها درتعهدات اقتصادی برجام متناقض است

این درحالی است که اصولا ادامه روند روبه رشد صنعت نفت کشورمان، علی‌رغم تمام اما واگرهایش؛ گزینه‌ای برای به حرکت درآمدن چرخ اقتصاد کشورمان خواهد بود. از این رو اغلب کارشناسان تاکید می‌کنند برای کاهش هرچه بیشتر وابستگی صنعت نفت به خارج از مرزها باید از فرصت‌های موجود استفاده کنیم و با اتکاء به توانمندی‌ آنها، زمینه‌های رشد را در این بخش مهیا کنیم.

محمد علی خطیبی، نماینده اسبق ایران در اوپک با اشاره به همسو نبودن اظهارات دولت‌های اروپایی و عملکرد شرکت‌های تجاری آنها به جام جم آنلاین گفت: اگرچه دولت‌های اروپایی در شرایط فعلی اعلام می‌کنند اگر ایران در برجام بماند، می‌تواند از امتیازات آن استفاده کند ولی رویکرد و عملکرد شرکت‌های خصوصی آنها متناقض با این نکته است.

خطیبی در ادامه افزود: این تناقض دقیقا بیانگر عدم حمایت کامل دولت‌های اروپایی از شرکت‌های تجاری خود نسبت به موضع اقتصادی آنها در بازار ایران است و می‌طلبد ایران نیز برای دستیابی به منافع اقتصادی خود واکنشی مناسب با منافع ملی خود داشته باشد.

وی با اشاره به دستاوردهای نفتی برجام تاکید کرد: فارغ از اینکه میزان فروش نفت ایران طی دوره برجام افزایش یافت؛ در زمینه توسعه سرمایه‌گذاری‌های مورد نظر، متاسفانه اتفاق خاصی بجز پروژه توتال انجام نشد که آنهم به دلیل کارشکنی آمریکا اکنون در ابهام کامل است. از این رو می‌طلبد نگاه مسئولان به توانمندی‌های داخلی بیشتر از گذشته باشد.

نماینده اسبق ایران در اوپک تاکید کرد: توانمندی داخلی کشورمان در صنعت نفت قطعا امکان مدیریت شرایط متناسب با سیاست‌های کلان کشور را خواهد داشت. به این دلیل که بخش خصوصی ایران حتی قبل از برجام که تحریم‌ها بسیار سنگین‌تر بودند؛ توانست خود را ثابت کرده و اقتصاد کشورمان را از گردنه‌های بحرانی عبور دهد.

وی معتقد است متاسفانه در دوره اجرایی شدن برجام نگاه‌ها بیشتر به سمت خارج از مرزها معطوف شد و توانمندی‌های داخلی کمتر مورد توجه قرار گرفت. بگونه‌ای که در اغلب قراردادها دیدیم شرکت‌های ایرانی زیر دست شرکت‌های خارجی فعالیت کردند و در خوشبینانه‌ترین حالت دستاورد کمی از کلان پروژه‌های تعریف شده به دست آوردند.

خطیبی به خبرنگار ما گفت: واقعا نسبت به توانمندی‌های داخلی بخصوص در صنعت نفت ایران کمی لطفی شده و اکنون با توجه به شرایط ایجاد شده نباید این روند ادامه یابد، چون شرکت‌های ایرانی در صنعت نفت ثابت کرده‌اند می‌توانند جایگزین بسیار مناسبی برای شرکت‌های خارجی فعال در صنعت نفت کشورمان باشند.

این کارشناس صنعت نفت تصریح کرد: امروز که تحریم‌های یکجانبه تنها از سوی آمریکا اعمال شده، می‌توانیم از فرصت استفاده کرده و کم‌کم نقش بخش خصوصی وطنی را در صنعت نفت ایران پررنگ‌تر کنیم. تا جایی که در آینده مدیریت کلان پروژه‌های موجود را ایرانی‌ها به عهده گیرند و خارجی‌ها در لایه‌های زیرین قرار داشته باشند. به این ترتیب کارشکنی‌های کمتری در آینده متوجه صنعت نفت ایران خواهد بود.

نماینده اسبق ایران در اوپک تاکید کرد: توجه به توانمندی‌های داخلی باعث خواهد شد تا در قراردادهایی که احتمالا از این پس میان شرکت‌های خصوصی ایرانی و شرکای خارجی منعقد می‌شود، حساسیت بین المللی کمتر ایجاد شود و تحریم‌های احتمالی در آینده ناکارآمد باشند که این دستاورد مناسبی برای توسعه صنعت نفت ایران و اقتصاد کشورمان خواهد بود.

خطیبی گفت: اکنون مسئولان دولتی و وزارت نفت بهتر است نسبت به بازنگری خود درباره چگونگی برخورد با شرکت‌های داخلی اقدام کنند تا شرایط همکاری بهتر، دقیق‌تر و قابل اعتمادتری برای خصوصی‌ها مهیا کنند، چون نگاه خارجی برخی مدیران و مسئولان شرایط نگران کننده‌ای را برای شرکت‌های داخلی رقم زده است.

وی با اشاره به مطالبات گسترده شرکت‌های خصوصی از دولت بخصوص در صنعت نفت تاکید کرد: شرکت‌های نفتی با دریافت وام‌های بزرگ از بانک‌ها به نوعی شرایط فعالیت خود را طی چند سال اخیر مدیریت کرده‌اند. اما اکنون شاهد آن هستیم بعضا این شرکت‌ها مطالبات سه یا چهارساله‌ای از دولت دارند که حیات اقتصادی آنها را با چالش روبرو کرده است. بنابراین بهتر است پرداخت شرکت‌های داخلی همانند شرکت‌های خارجی به موقع و دقیق و منظم باشد.

این کارشناس حوزه انرژی معتقد است توجه به شرکت‌های داخلی علاوه بر مدیریت کلان پروژه‌ها و انتقال فناوری، شرایطی را فراهم خواهد کرد که بیکاری در میان اقشار تحصیلکرده ایران نیز کاهش یابد. به این دلیل که صنعت نفت جزو صنایعی با فناوری بالاست و می‌طلبد فعالان در این عرصه دارای تخصص‌ و تجارب آکادمیک باشند.

به گفته خطیبی در صورت اجرای چنین سیاستی از سوی مسئولان نسبت به شرکت‌های داخلی دستاورد پنهان دیگری هم وجود دارد که تاکنون کمتر به آن توجه شده است. به این ترتیب که شرکت‌های خصوصی توانمند ایرانی، با استفاده از تجارب انجام مگا پروژه‌های داخلی بگونه‌ای قدرتمند خواهند شد که در آینده امکان بیشتری برای فعالیت‌های بین المللی خواهند داشت. دقیق همان روندی که شرکت‌های بزرگ فعلی خارجی از دهه‌های قبل پشت سر گذاشته‌اند.

عماد عزتی/ جام جم آنلاین