زخم خشکسالی بر تن پسته کاری کرمان

به گزارش جام‌جم، کمتر از دو هفته پیش بود که مسئولان آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب کرمان در گفت‌وگو با جام‌جم، از بحران بزرگ بی‌آبی در این استان و روزهای سخت پیش رو برای مردم خطه کویر سخن گفتند و نسبت به تامین نشدن آب شرب آنها و وقوع فاجعه‌ای در تابستان (با توجه به کاهش 70درصدی بارش‌ها نسبت به سال گذشته و کمبود منابع آبی و زیرزمینی) هشدار دادند.

آمار و ارقام ارائه شده نگران‌کننده بود؛ آماری که کرمان را در سال جاری بی‌آب‌ترین استان طی 50 سال اخیر اعلام می‌کرد و خبر از خشک شدن یک سوم چاه‌های آب آشامیدنی استان کرمان، ایجاد بحران شدید آبی در 9شهر و کمبود شدید آب در یک سوم روستاهای کرمان در حال حاضر و خشک شدن کامل تمامی چشمه‌ها، قنوات و آب‌های سطحی کل روستاهای استان کرمان در تابستان می‌داد.

علی رشیدی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان کرمان البته از تشکیل کمیته سازگاری با کم‌آبی در شرکت آب و فاضلاب روستایی به منظور اجرای اقدامات جدی برای رفع مشکل بی‌آبی هم خبر داد؛ اما این کمیته قرار است در بهترین حال و درصورت کارایی مفید، مشکل آب شرب مردم کرمان را حل کند، اما بخش کشاورزی این استان که درواقع نیازمند بیشترین حجم از آب است، ازدایره این برنامه‌ریزی خارج شده، چه این که آبی وجود ندارد تا برای بخش کشاورزی صرف شود. یعنی نه این که از حالا به بعد آبی نباشد، بلکه در ماه‌های گذشته هم آبی نبوده تا پای درختان باغ‌ها بویژه باغات پسته جاری شود و امروز به باری برای درخت و نانی برای سفره روستاییان و کشاورزان کرمانی تبدیل شود.

خسارتی بی‌سابقه در 80 سال گذشته

پسته دومین محصول ارزآور صادرات غیرنفتی محسوب می‌شود. طبق آمار، اکنون سطح زیر کشت پسته در ایران بیش از 360 هزار هکتار است که استان کرمان با مجموع بیش از 270هزار هکتار باغ‌های بارور و غیر بارور، حدود 70 درصد محصول کل کشور را تولید و به عنوان مهم‌ترین منطقه پسته‌کاری ایران و دنیا محسوب می‌شود؛ منطقه‌ای که هر سال خشک‌تر و بی‌بارتر می‌شود و بی‌بارشی شدید سال آبی جاری باعث شده امسال خشک‌ترین و بی‌محصول‌ترین دوران خود را به چشم ببیند.

یکی از پسته‌کاران رفسنجانی با 50 سال فعالیت کشاورزی به ایرنا می‌گوید: هر سال و باوجود خشکسالی و آفت، یک حداقلی از باغ‌های پسته محصول برداشت می‌کردیم، اما شرایط امسال متفاوت است و چنین وضعیتی را در طول عمر 80 ساله خود ندیدم که تقریبا تمامی محصول پسته کاران نابود شود.

کمبود شدید محصول پسته تنها کشاورزان و پسته‌کاران را بی‌رزق و روزی نمی‌کند، بلکه به خاطر این که پسته یک محصول تجاری و صادراتی است و اصناف زیادی در آن فعالند، تاثیر منفی‌اش دامن این مشاغل را هم خواهد گرفت و نان آنها را هم آجر خواهد کرد. البته باز مثل همیشه دلالان فرصت‌طلب، شاید بیشترین ماهی را از این آب گل‌آلود بگیرند. محمد ایزدی، یکی از کشاورزان پسته‌کار اهل شهرستان زرند دراین خصوص می‌گوید: هزینه کاشت پسته در سال‌های اخیر بسیار بالا رفته و برای کشاورزان با خسارت‌های سرما و گرمازدگی و بی‌آبی و آفت‌های مختلف دیگر صرفه اقتصادی ندارد. از همین‌رو اوایل فصل برداشت و در مهر و آبان که پسته برای کشاورز میانگین 30 هزار تومان قیمت‌گذاری شد، به دلیل بدهی‌ها و هزینه‌ها اغلب پسته‌کاران محصولشان را به قیمت نازل فروختند و حالا که قیمت تقریبا دو برابر افزایش پیدا کرده است، دیگر کشاورزی پسته برای فروش ندارد.

ستاد بحران کشوری تشکیل شود

اگر پسته در استان کرمان از بین برود اقتصاد و معیشت صدها هزار نفر به دلیل تک محصولی بودن به خطر می‌افتد؛ از کشاورز پسته کار گرفته تا مشاغل جانبی مثل بخش حمل و نقل، توزیع، فروش صادرات و... .

خسارت شدید پسته‌کاران در سال زراعی 97 ـ 96 و نگرانی بابت از بین رفتن صدها هزار شغل، آن هم در شرایطی که دولت در تلاش برای ایجاد مشاغل بیشتر است و ایجاد یک شغل در ایران بین صد میلیون تا ۳۰۰میلیون تومان هزینه می‌برد، باعث شده مسئولان و در راس آنها علیرضا رزم حسینی، استاندار کرمان به این موضوع واکنش نشان دهد و با اعلام کاهش 80درصدی تولید پسته در کرمان، خواستار تشکیل ستاد بحران پسته در کشور شود.

محمد‌رضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز اعلام کرده برای برگزاری نشست ستاد بحران تولید در کشاورزی استان، از وزرای کشور، جهاد کشاورزی، نیرو، اقتصاد و صنعت، معدن و تجارت دعوت به عمل می‌آید تا بتوان مصوباتی را برای کمک به این وضعیت دریافت کرد.

فاطمه مرادزاده