تغییرات اقلیمی ویروس‌های قدیمی را بیدار می‌کند

طبق مقاله اخیر نشریه نیوسانتیست (New Scientist) این موضوع خطر تغییرات اقلیمی را گوشزد می‌کند؛ به گفته دانشمندان زمانی که سنگواره‌های گیاهی و جانوری که قرن‌ها یخ زده بودند براثر گرما کم‌کم یخشان آب شده و شروع به ذوب شدن کنند، بیماری‌های نهفته گیاه یا آن جانور با باز‌شدن یخ می‌تواند فعال شود و به عنوان یک موجود زنده جدید به چرخه زیست‌کره برگردد.

ارتفاعات سلوین (Selwyn) از رشته کوه‌های یوکان قرن‌ها زیستگاه گوزن‌های کانادایی بوده است. این حیوانات برای فرار از شر حیوانات موذی در مناطق گرمسیری مانند کک، کنه و سایر انگل‌ها به مناطق مرتفع پوشیده از یخ یوکان پناه می‌بردند. اریک دلوارت و همکارانش با جست وجو در اعماق زمین به سطح زمین در 700 سال گذشته رسیدند و نمونه‌هایی از فضولات یخ زده گوزن‌های کانادایی را یافتند. آنها با مطالعه روی فضولات گوزن در آزمایشگاه به حقایق بسیار جالبی دست یافتند.

آزمایش‌ها حاکی از وجود ویروسی در غذای هضم نشده مدفوع گوزن بود. ویروسی بسیار شبیه ویروس‌های مدرن از نوع Geminivirus بود. آنها ویروس را ایزوله و کپی کردند و تاثیرش را روی گیاه تنباکو به ثبت رساندند. گیاه بسرعت تحت تاثیر قرار گرفت و مبتلا شد! دلوارت می‌گوید: ما تکثیر و همانند سازی ویروس را بوضوح در برگ‌های گیاه تنباکو مشاهده کردیم. ژان میشل کلوریه، محقق دانشکده پزشکی دانشگاه اکس مارسیل فرانسه به نیوساینتیست می‌گوید: یافته‌ها تائید می‌کنند ذرات ویروس مانند کپسول‌های زمان، بسیار فعال عمل می‌کنند. آنها هسته اصلی ژنوم را حفظ کرده و این طور که روشن شده است، پس از قرن‌ها هنوز توانایی مبتلا کردن، عفونی کردن یا حمله به گیاهان، حیوانات و حتی انسان را دارند. کلوریه علاوه بر هشدارها در خصوص تغییرات اقلیمی در جهان معتقد است این یافته شگفت انگیز می‌تواند محل تاملی باشد برای کسانی که تنها هدفشان بهره‌برداری هرچه بیشتر از قطب‌ها و گرم‌کردن آنها برای یافتن نفت و سرمایه‌گذاری روی آن است. همچنین صنعتگرانی که روی حفاری زمین در قطب برنامه‌ریزی‌هایی دارند، میکروب‌هایی که در اعماق زمین‌های آن مناطق به خواب زمستانی رفته‌اند را فراموش نکنند. این میکروب‌ها پس از گرم‌شدن و خارج‌شدن از حالت کمون، به قدری قوی هستند که هیچ ارگانیسم مدرنی توانایی مقاومت در مقابل آنها را ندارد.

به عقیده دلوارت، ویروس‌های قدیمی، تنها زمانی می‌توانند دوباره به تکثیر ادامه دهند که نسبت به ویروس‌های مدرن امروزی برتری داشته باشند و ساختار ژنوم آنها کامل‌تر باشد. رکورد فعلی برای قدیمی‌ترین ویروس یافت شده، متعلق به ارگانیسم 30هزار ساله‌ای است که در توندرای سیبری، توسط دو محقق فرانسوی کشف شده است. در حالی که 60 درصد ژنوم آن ویروس، در حال حاضر روی کره زمین وجود ندارد و این مسأله نشان می‌دهد ویروس 30‌هزار ساله با ویروس کامل‌تر 700 ساله اخیر به هیچ وجه قابل مقایسه نیست.

ژان میشل کلوریه می‌گوید: این یافته بی‌نظیر نشان داد بسیاری از بیماری‌ها مانند مرگ سیاه یا طاعون بوبونی و ...که تصور می‌شد برای همیشه ریشه‌کن شده‌اند، به آسانی با احیای یک ویروس یخ‌زده، حیات دوباره می‌یابند.

به گفته سازمان بهداشت جهانی، تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی و در پی آن شیوع بیماری‌ها و مهاجرت گسترده مردم از مناطق گرمسیری، بیماری‌های مرگبار گذشته را برای شکار انسان می‌تواند بیدار کند.

جام‌جم