چراغ این خانه سرانجام روشن شد

امروز 8 اردیبهشت، تولد سیمین است و روزی که آخرین وعده افتتاح خانه او و جلال به روی دوستدارانشان قرار است محقق شود؛ غروب و درست زمانی که خورشید درحال پنهان شدن است تا چراغ خانه این دو چهره شاخص داستانی کشورمان برای همیشه روشن شود و عطر وجود پربرکتشان برای ادب و فرهنگ این سرزمین را به مشام نسل مشتاق و فرهنگ دوست امروز برساند.

امروزه خانه موزه سیمین و جلال افتتاح می‌شود و برای همیشه حرف و حدیث‌ها و مناقشات و حواشی کوچه رهبری در خیابان دزاشیب به پایان می‌رسد؛ حرف و حدیث‌هایی که یکی از دلایل آن، اعلام بیش از ده بار وعده افتتاح این خانه بود، بدون آن که افتتاحی در میان باشد. شاید برای همین هنوز در باورمان نمی‌گنجد غروب آفتاب امروز، طلوع حیاتی دوباره در خانه سیمین ـ جلال باشد؛ اتفاقی که البته هادی مظفری، مجری طرح مرمت «خانه‌موزه» سیمین و جلال درباره وقوع آن به ما اطمینان خاطر می‌دهد و می‌گوید این خانه قطعا امروز ساعت 7 بعد از ظهر و با حضور برخی مسئولان شهری (از جمله سرپرست شهرداری و اعضای شورای شهر تهران و معاون وزیر ارشاد) و همچنین شاعران و نویسندگان و هنرمندان افتتاح می‌شود و دو شبانه روز بعد درهایش به روی عموم مردم فرهنگ دوست باز خواهد شد.

مظفری به جام‌جم می‌گوید کاربری خاصی برای این خانه موزه تعریف و تعیین نشده، اما قطعا همان طور که قبلا هم گفته شده، علاوه بر کاربری موزه و نمایش تصویری از زندگی سیمین و جلال، پاتوقی برای نویسندگان و شاعران و اهل ادب و هنر خواهد بود.

سیزدهمین وعده دیگر پوچ نیست

خانه سیمین و جلال که روزگاری پاتوق نویسندگان و اهل ذوق ایران بود، سال 1331 به‌دست جلال و در دزاشیب شمیران تهران ساخته شد. سال 90 و پس از فوت سیمین به وراثش رسید و محل سکونت خواهر سیمین شد. در ابتدای سال 93 شهرداری تهران آن را خرید و وعده مرمت و تجهیز و بهره‌برداری از آن با کاربری خانه موزه را داد. در سه سال گذشته وعده‌های مکرری برای بهره‌برداری از این خانه به مردم داده شد و در آخرین بار شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران و مدیرعامل سابق آن اعلام کرد این مکان در نهایت تا 18اسفند (سالروز فوت سیمین) سال 96 افتتاح خواهد شد؛ وعده‌های که باز هم به سرانجام نرسید تا در سال جاری دوباره وعده دیگری برای افتتاح این خانه داده شود. وعده جدید؛ سیزدهمین وعده بود و زمان آن هم، 8اردیبهشت، سالروز تولد خالق «سووشون» اعلام شده بود؛ وعده‌ای که تقریبا دیگر کسی آن را باور نکرد و حتی رسانه‌ها از بازنشر آن «به‌دلیل عدم‌اطمینان» تا حدی خودداری کردند. جام‌جم اما در گزارشی با عنوان «سیزدهمین وعده؛ گل یا پوچ» خبر را پوشش داد و نظر کارشناسان میراثی را درمورد احتمال تحقق آن جویا شد.

سجاد عسگری، دبیر کمیته پیگیری حفاظت از خانه‌های تاریخی تهران از جمله کسانی بود که در گفت‌وگو با جام‌جم عنوان کرد چشمش آب نمی‌خورد این خانه موزه به این زودی‌ها افتتاح شود و اگر هم قرار به افتتاح آن در 8 اردیبهشت ماه جاری باشد، افتتاحی سوری و بدون کیفیت لازم خواهد بود که احتمالا پس از چندی دوباره مجبور به بستن و از سرگیری مرمت و تجهیز آن خواهند شد، چرا که باوجود مرمت بنا، هنوز هیچ‌کاری درخصوص تجهیز علمی و فنی خانه موزه صورت نگرفته و این کاری نیست که در بازه یک‌ماهه بتوان آن را جمع کرد.

مظفری، مدیر طرح مرمت خانه اما امروز به جام‌جم می‌گوید جدا از وسایل خانه (اعم از اسباب، اثاثیه، کتاب ها، آثار هنری و...) که همگی جمع‌آوری و در خانه چیده و جانمایی شده است، تدابیر لازم درخصوص تجهیز فنی خانه موزه از قبیل نورپردازی، نصب وسایل گرمایشی و سرمایشی، نصب تابلوهای راهنما و وجود کارشناس راهنما برای راهنمایی بازدیدکنندگان هم چاره‌اندیشی و اجرایی شده و پس از افتتاح و راه اندازی خانه و در صورتی که نقصانی در کار بود، اصلاحات لازم مجدد انجام خواهد شد.

معاون طرح و برنامه شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران به ما و همه میراث دوستان این اطمینان خاطر را می‌دهد که افتتاح خانه موزه سیمین و جلال موقتی نیست و مرمت و تجهیز خانه به نحوی است که بهره‌برداری از آن دائمی خواهد بود.

مظفری به عواملی که مانع بهره‌برداری هنگام خانه موزه شد هم اشاره کرده و می‌گوید: پس از خرید خانه برای مدتی درگیر مباحث حقوقی آن بودیم، در سال 93 طراحی مفهمومی خانه موزه شروع شد و مرمت خانه هم که شامل مقاوم‌سازی بنا یعنی استحکام بخشی شیروانی، ایمن‌سازی دیوارها، رطوبت‌گیری و سنگفرش مجدد حیاط می‌شد از سال 94 آغاز شد و یک سال و نیم به طول انجامید و در نهایت چیده مان و موزه آرایی خانه هم (آنچنان که کاملا منطبق با آنچه در زمان حیاط دو قصه‌نویس وجود داشته و صرفا شامل اشیای قدیمی موجود در خانه آن دو باشد) تاکنون زمان برده، چراکه برخی از این اشیا یا کتاب‌ها در دست خانواده و دوستان آنها بوده و یکایک از آنها با اختیار خودشان گرفته و جمع آوری شده است.

خانه نیما بماند برای بعد

از تجهیز و چیدمان خانه موزه زوج مشهور قصه‌نویس کشورمان که بگذریم، بحث دیگری مطرح بود در خصوص بزرگ کردن فضای خانه. درواقع یکی از مشکلات خانه موزه سیمین و جلال، فضای کوچک بناست و از آنجا که قرار شده این خانه پاتوقی برای نویسندگان و محفل‌های هنری فرهنگی باشد، در مطالعات خانه موزه جلال و سیمین آمده بود خانه نیما و پلاک بعد از آن نیز به خانه موزه ملحق و فضای آن وسیع تر شود، درحالی که هنوز تکلیف خانه نیما که سال گذشته از ثبت ملی خارج شده است، روشن نشده و تصمیم بزرگ‌تر شدن خانه سیمین و جلال هم ظاهرا و باوجود مطالعات انجام شده، اصلا پیگیری و اجرایی نشده است.

معاون طرح و برنامه شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران در این خصوص هم به ما می‌گوید اجرای این طرح درحال حاضر عملی نیست، زیرا فقط امور مربوط به خانه سیمین و جلال از زمان خریداری تا موزه شدنش چندسال به طول انجامید، درحالی که ملک نیما هنوز تملک هم نشده و دست مالک خصوصی است و راضی کردن مالک و خریداری بنا و آماده‌سازی آن زمانبر خواهد بود.

مظفری اما تاکید می‌کند خریدن خانه نیما و افزودن آن به موزه خانه سیمین و جلال در راستای ایجاد کوچه فرهنگی رهبری، جزو برنامه‌های شهرداری تهران است و این مهم حتما پیگیری خواهد شد.