آذربایجان شرقی، پاییز امسال کمترین میزان بارش در 67 سال گذشته را داشته است

خشکی در کمین «انبار برف ایران»

آذربایجان‌شرقی که تا همین چند سال پیش به زمستان‌های سرد و پربرف و یخ‌زده و تابستان‌های معتدل و مطبوعش شهره بود، اکنون به جمع استان‌های کم‌بارش کشور پیوسته و درحال تبدیل شدن به اقلیمی نیمه‌خشک و بی‌برف و باران است؛ روندی که از یک دهه پیش آغاز شده و در سال‌های اخیر شتاب زیادی گرفته است.
کد خبر: ۱۱۱۲۸۸۴
خشکی در کمین «انبار برف ایران»

به گزارش جامجم، هر سال که میگذرد، آب و هوای آذربایجانشرقی، تغییرات محسوس و ملموستری مییابد؛ به سمت خشک شدن و پیوستن به مناطق خشک و نیمهخشک کشور. این را میشود از میزان بارشهای پاییز و زمستان این سالها دریافت. مثل امسال که نه پاییزش برای آذربایجانیها پاییز بود و نه زمستانش، ظاهرا زمستان خواهد بود، چراکه با وجود گذشت یک ماه از زمستان، هنوز از بارشهای مطلوب و رضایتبخش، خبری نیست؛ وضعیتی که به گفته مسئولان استان، ذخایر آبی را به مرز بحران رسانده و بذر نگرانی در این استان کاشته است.

بهاین ترتیب همه نگرانند استانی که به انبار برف ایران مشهور است نیز درخطر خشکسالی قرار بگیرد. غلامرضا هاشمی، مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجان شرقی در این باره میگوید: بارشها در این استان نسبت به سال گذشته، 25 درصد کاهش داشته که این کاهش در برخی مناطق حتی بیشتر هم هست و مثلا در حوضه آبریز دریاچه ارومیه میزان بارش تا آخر آذر سال آبی امسال نسبت به سال گذشته، 39 درصد کاهش نشان میدهد.

دشتهای این استان هم نشست کرده

هاشمی اشارهای هم به کسری 40 میلیون مترمکعبی مخزن سالانه و کسری 4/119 میلیون مترمکعبی مخزن تجمعی دارد، اما شاید بخش نگرانکننده سخنان وی آنجاست که از فرونشست برخی دشتهای استان میگوید: «از تعداد 25 دشت استان، حدود 20 دشت نسبت به سال قبل دارای افت بوده و بیشترین افت مربوط به دشت مرند با 29 سانتی متر و حجم معادل 73/8 میلیون متر مکعب بوده است».

به گفته این مقام مسئول، ظاهرا سیر نزولی بارشها در زمستان هم ادامه دارد و طبق پیشبینیها میزان بارندگی در سه ماهه آخر سال جاری حدود 25 درصد کاهش خواهد داشت و دمای استان بین نیم تا 5/1 درجه سانتیگراد افزایش خواهد یافت.

تاکید بر کاهش بارشهای امسال در سخنان فرخ مطلبی، مدیرکل هواشناسی آذربایجانشرقی نیز دیده میشود؛ آنجا که میانگین بارشهای پاییزه امسال در این استان را 5/58 میلیمتر اعلام کرده و میگوید: میزان بارندگی نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 6/21 درصد و نسبت به درازمدت حدود 1/29 درصد کاهش نشان میدهد.

اگر صرفهجویی نکنید، تابستان آب نداریم

مجتبی جلیلزاده، معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای آذربایجانشرقی با اعلام این خبر که پاییز امسال خشک و گرمترین پاییز استان در 67 سال گذشته بود، هشدار میدهد میزان آب پشت سدهای استان بشدت کاهش یافته و اگر صرفهجویی 10 تا 20 درصدی در مصرف آب نداشته باشیم، قطعی آب در روزهای گرم سال آینده حتمی خواهد بود.

وی اضافه میکند: پاییز امسال ورودی آب سدها 21 درصد کاهش داشته و ذخایر آب زیرزمینی استان هم بیش از 50 درصد (و در برخی نواحی مثل شبستر بیش از 60درصد) کم شده، امری که باعث شده وضعیت اضطرار بر منابع آبی استان حاکم شود و اگر مدیریت بهینه مصرف در کار نباشد، ایجاد بحران آبی شدید در استان حتمی است.

ضرورت تغییر الگوی کشت

در همین حال معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای آذربایجانشرقی یکی از راهکارهای مدیریت مصرف را، تغییر الگوی کشت در کشاورزی دانسته و میگوید: از ابتدای مهر امسال با بخش کشاورزی برای کاهش کشت پاییزه و جایگزینی محصولات کم آببر به جای محصولات پرآببر هماهنگیهایی انجام شده تا به این ترتیب برای تامین آب آشامیدنی، منابع جایگزین داشته باشیم.

سخنان معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آب منطقهای آذربایجان شرقی با تائید و تاکید رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی همراه میشود، چراکه از تلاش برای توسعه کشاورزی پایدار در این استان خبر میدهد.

کریم مهری میگوید: امسال بیش از 34 هزار هکتار از اراضی استان زیرکشت رفته که 67درصد از این اراضی دیم هستند، با این حال استفاده از روشهای نوین آبیاری در استان پیگیری و تلاش میشود تا کشت محصولات آببر کاهش یابد، چنانکه در سالهای اخیر هم سطح زیرکشت پیاز و سیب زمینی را در استان بشدت کاهش داده ایم و کشت محصولات جو، گندم، و کلزا نیز کاهش یافته است.

البته ایوب ایرانیفام، معاون بهبود تولید جهاد کشاورزی استان آذربایجانشرقی، مقصر اصلی افزایش مصرف آب در بخش کشاورزی را سیاستگذاریها در بخش کشاورزی بر محور خودکفایی، اعلام میکند و میافزاید: در شرایط کمآبی و بیآبی فعلی کشور، کشت فراسرزمینی و تامین بخشی از نیاز کشور از طریق واردات، بسیار به صرفهتر از افزایش تولید و خودکفا شدن در کشاورزی است.

گلایه از کشاورزان

ایرانیفام نیز تغییر الگوی کشت را ضروری دانسته و با بیان اینکه متاسفانه برخی از کشاورزان از سیاستهای تغییر الگوی کشت، تبعیت نمیکنند، تاکید میکند که برخورد با این دست از کشاورزان، از طریق کنترل هوشمند مصرف آب چاهها شروع شده است.

به گفته وی، امسال به دلیل کاهش قابل توجه بارشهای پاییزه کشاورزان به منابع زیرزمینی روی آوردهاند و سیاست «نکاشت» در حوضه دریاچه ارومیه نیز به دلیل نبود اشتغال جایگزین، اجرایی نشده است که تداوم کشت و کار در این شرایط، بیشک امکان تداوم فعالیت کشاورزی در درازمدت را از بین خواهد برد.

به هر حال به نظر میرسد که برای کاهش تنشهای آبی در آذربایجانشرقی، در کنار تمام راهکارهای قابل اجرا توسط مسئولان، اطلاعرسانی به مردم و فرهنگسازی مصرف درست آب، نقش انکارناپذیری دارد، امری که محمدصادق پورمهدی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری آذربایجانشرقی بر آن تاکید دارد و میگوید: باید وضعیت بحرانی منابع آبی استان اطلاعرسانی شود و مردم نسبت به کمبود منابع آبی مطلع شوند تا فرهنگ مدیریت آب و صرفهجویی در مصرف آن در جامعه شکل بگیرد، زیرا بحران آب مسالهای ملی است و حفاظت از منابع آبی نیز همکاری همه مردم را میطلبد.

سعیده دلال علیپور

جامجم آذربایجانشرقی

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها