اصلاحات دراماتیک بلای جان محمد بن سلمان شد/ سایه بحران امنیتی بر سر ولیعهد جوان

حسن هانی زاده در گفت و گو با جام جم آنلاین در تحلیل زلزله سیاسی بوجود آمده در عربستان سعودی اظهار کرد: تحولات روزهای گذشته در عربستان اعم از عزل و نصب ها و دستگیری برخی شاهزادگان، برآیندی از توافقات بین المللی در راستای تغییر ساختار سیاسی ریاض بشمار می آید.

وی در این خصوص افزود: همگان به این نکته واقفند جامعه عربستان دارای یک بافت سنتی است و هر گونه تغییرات در آن با مخالفت هایی همراه خواهد بود و خود این موضوع آینده حاکمیتی عربستان را آبستن حوادث غیر منتظره می نماید.

این کارشناس سیاسی با نگاهی به تحولات سه سال اخیر در بدنه آل سعود خاطر نشان کرد: حال که پادشاه سعودی رفته رفته جای خود را به ولیعهد جوان محمد بن سلمان می دهد، این جانشین بی تجربه و ماجراجو با دارا بودن افکار غربی تلاش می کند یک سری اصلاحات را در عربستان رقم زند. لذا این رویه مدت هاست با ارایه طرح چشم انداز 2030 از سوی وی کلید خورده است.

هانی زاده با اشاره به دسیسه محمد بن سلمان در عزل ناگهانی محمد بن نایف ولیعهد پیشین عربستان و نشستن بر مسند وی تصریح کرد: ولیعهد جوان تلاش دارد پس از تصاحب قدرت با دادن حق آزادی ظاهری به زنان، دستگیری برخی علمای وهابیت و برکنار کردن امرای سعودی، جایگاه منطقه ای عربستان را ارتقاء بخشد. اما از این نکته غافل مانده این گونه اقدامات زمینه ساز یک کودتای خزنده علیه دستگاه حاکمیتی آل سعود خواهد بود.

وی در همین راستا افزود: افکار بلند پروازانه و اقدامات اصلاحی پسر ملک سلمان در عربستان بدون توجه به عقبه دیرینه سنتی این سرزمین صورت می گیرد و چون با ساز و کار اول فرهنگ سازی و بعد اصلاحات درونی توام نیست، این مساله حتما موجبات نارضایتی علمای تندروی وهابی علیه نظام سلطنتی ریاض را فراهم می آورد.

هانی زاده با طرح سوالی مبنی بر اینکه آیا با وجود شکست پی در پی سیاست های حکام سعودی در یمن- عراق و سوریه؛ محمد بن سلمان می تواند با یک چرخش دراماتیک در بدنه حاکیمتی عربستان نظام پادشاهی ریاض را از ورطه سقوط نجات دهد؟

در پاسخ به سوالش ادامه داد: دستگیری شاهزادگان بویژه شخص ولید بن طلال میلیارد سعودی که گفته می شود 33 میلیارد دلار دارایی دارد و صاحب چندین شبکه ماهواره ای است، خواسته و ناخواسته با واکنش های جدی بین بدنه سنتی شیوخ آل سعود مواجه خواهد شد و خود این مسئله تیشه ای بر ریشه خاندان سلطنتی محسوب می شود.

کارشناس حوزه غرب آسیا عزل و نصب ها و دستگیری های گسترده شاهزادگان در عربستان را مشابه رخدادهای اواخر دهه پنجاه رژیم محمدرضا شاه در ایران دانست و گفت: شاه مخلوع ایران در پی خیزش مردمی به فکر اصلاحات در بدنه دولت و جامعه افتاد تا با زندانی کردن برخی مسئولین به نوعی مانع ظهور و بروز انقلاب اسلامی در کشور شود. لیکن این موضوع نه تنها باعث تعدیل مطالبات مردم نگشت بلکه پرده از تزویر و ریاکاری دستگاه پهلوی برداشت و نهایتا منجر به پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 شد.

هانی زاده اقدامات اصلاحی ماه های اخیر بویژه چند روز قبل در عربستان را آغاز صف آرایی طوایف در برابر خاندان آل سعود بشمار آورد و افزود: لجام گسیختگی پادشاه سعودی و فرزندش در برکناری ها و دستگیری امرایی که سال ها بر کرسی قدرت تکیه زده اند سرمنشاء جنگ های قبیله ای و مناقشات دامنه دار داخلی در عربستان خواهد شد.

وی در پاسخ به این سئوال که در صورت بروز ناآرامی و درگیری در عربستان چه آینده ای را می توان پیش روی این کشور متصور شد، ابراز داشت: امروز صحبت یک انقلاب در عربستان است و اگر این رخداد به وقوع بپیوندد اولین طرح برای این سرزمین تقسیم آن به چند کشور کوچک خواهد بود.

هانی زاده در این ارتباط گفت: در چنین شرایطی عربستان به سرعت از صحنه منطقه ای خارج شده و آمریکا بدلیل وابستگی به نفت ریاض بشدت از این موضوع نگران است.

وی در پایان از بحران امنیتی علیه محمد بن سلمان خبر داد و خاطر نشان کرد: بر اساس برخی گزارش‌ها و شواهد درباره تلاش شاهزادگان سعودی برای ترور محمد بن سلمان، بیم آن می رود علمای وهابی و شاهزادگان سعودی معترض به مواضع ساختارشکنانه در آینده در رابطه با حذف فیزیکی پادشاه آینده آل سعود به اجماع برسند.

وی افزود: شکی نیست اقدامات ولیعهد سعودی نتیجه عکس در صحنه سیاسی داده و حق رانندگی به زنان نمی تواند تضمین مناسبی برای بقای ساختار حاکمه عربستان محسوب شود.

محمدرضا شجاعیان / جام جم آنلاین