در ستایش تئاتر سکوت

با فریادی به دنیا می‌آییم و آخرین دم را گویا به سکوت می‌گذرانیم.

کد خبر: ۱۰۸۶۸۶۹

داستان‌سرایی بخشی از هنر تئاتر است. ما هر بار که به سالن تئاتر می‌رویم، منتظر دیدن داستانی هستیم؛ داستانی که بتواند ما را تا انتها پیش ببرد و خسته نکند. امروزه بیشتر تئاترهایی که در تهران روی صحنه می‌رود، کمتر مخاطب خود را راضی می‌کند. در این یادداشت به دنبال دلایل این ماجرا نیستم. اما شاید یکی از مواردی که حتما از بقیه هم شنیده‌اید ناتوانی در قصه‌پردازی درست است از سوی نویسندگان؛ مشکلی که سینمای ایران هم سال‌هاست با آن دست و پنجه نرم می‌کند. شاید سطح توقع تماشاگران بالا رفته! هر چه هست داستان آن طور که مردم دوست دارند در صحنه روایت نمی‌شود.

چند روز پیش به دعوت یکی از دوستان به تماشای نمایشی رفتم که در سالن مولوی اجرا می‌شد، به اسم «کار خانگی»؛ نمایشی بی‌ادعا که بازخوانی نمایشنامه فرانتس کسافر کروتس به نویسندگی عرفان غفوری صنعتی و کارگردانی نرگس بهروزیان بود. داستان درباره زوج جوانی است که مرد تصادف کرده و خانه‌نشین شده و کارهای خانه را انجام می‌دهد و همسرش برای امرار معاش مجبور می‌شود بیرون از خانه کار کند. کم‌کم مرد به همسرش مشکوک می‌شود و رابطه آنها را دچار مشکل می‌کند.

این نمایش در بیستمین جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی موفق به دریافت تندیس بازیگری بهترین بازیگر زن و تقدیر کارگردانی شده بود. کاری که خیلی از سطح خودش فراتر بود و مخاطب را تا پایان همراه خودش می‌برد. هنر نمایش یکی از اهدافش این است که کردار نمایشنامه را برای مخاطبش قابل درک کند که این نمایش بخوبی از عهده این مهم بر آمده بود.

به قول نیما یوشیج: «هنرمند باید بنده زمانه خودش باشد». این در تئاتر خیلی مهم است. نویسنده و کارگردانی در نمایش موفق است که نبض مردم جامعه اش را بدرستی بداند، با آنها زندگی کرده باشد و دغدغه مردم را خوب درک کند. خیلی از نمایش‌هایی که در سطح شهر هر روز به اجرا می‌روند را می‌توان در یک دورخوانی با دوستان خواند و بی خود وقت را تلفِ رفتن به سالن‌ها نکرد. عوامل اجرایی آنها که چند کله سخنگو را به استخدام خود درآورده اند و برای آنها دیکته می‌کنند، نه معلمان خوبی اند و نه شاگردان با هوشی دارند.

اسم این یادداشت را با ستایش سکوت آمیخته کردم، چرا که کارگردان کار خانگی، ارزش سکوت را خوب فهمیده است. بی‌خود مخاطبان خود را درگیر دیالوگ‌های بی‌جا و بی‌مورد نکرده است. میزانسن، طراحی صحنه، دیالوگ‌ها و... خیلی بجا در خدمت پیشبرد قصه است.