نیاز سینما به فیلم‌های امیدبخش

اشاعه حقوق و اخلاق شهروندی، به تصویر کشیدن تغییرات فرهنگی نامطلوب و آسیب‌های ناشی از آن، تحکیم بنیان خانواده و بیان جنبه‌های مثبت افزایش جمعیت، توجه به نقش خاطرات در هویت‌بخشی شهری، توجه به فرهنگ اسلامی - ایرانی (زندگی، معماری و آداب و سنن شهری)، انعکاس رویکردها و دستاوردهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در زندگی شهری، توجه به حفظ و احیای محیط‌زیست در زندگی شهری، مشارکت جمعی در راستای حل مشکلات اجتماعی، توجه به آسیب‌های اجتماعی و نقد تصویری، آثار مرتبط با پایتخت ایران با محور تهران‌شناسی و تهران‌نگاری ازجمله موضوع‌های این بخش به شمار می‌رود.

به همین مناسبت با سیدعلی احمدی، دبیر ششمین جشنواره بین‌المللی فیلم شهر گفت‌وگویی کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

یکی از مباحث مطروحه همیشگی در حوزه سینما، تعدد جشنواره‌هاست که بعضی از آنها کارکرد موازی دارند و انگار با برخی رویدادهای دیگر قابل جمع هستند. جشنواره فیلم شهر چه خصوصیتی دارد که برگزاری آن را به شکل مستقل ضروری می‌کند و آن را به دوره ششم رسانده است؟

اولین نکته‌ای که این جشنواره را از دیگر رویدادها متمایز می‌کند، موضوع آن است. موضوع امروز جوامع، یعنی شهرنشینی و معضلات و همین‌طور فرصت‌هایی که این امر پیش‌روی شهروندان قرار می‌دهد، ازجمله مواردی است که در جشنواره فیلم شهر به آنها پرداخته می‌شود. تولید اثر در این حوزه و گفت‌وگوهایی پیرامون آن، می‌تواند به ارتقای کیفیت زندگی بشر کمک کند و باعث تبادل فرهنگی شود. خیلی از جشنواره‌های دیگر این عنوان عام را ندارند و به نظرم این جشنواره فرصتی استثنایی برای پرداختن به موضوعات مختلف شهری است، ضمن این‌که ما هنوز از همه ظرفیت‌های این جشنواره بهره نبردیم و این جشنواره می‌تواند به شهرهای دیگر کشور هم برود و باعث اتفاقات فرهنگی گسترده‌ای شود.

یعنی عام و کلی بودن عنوان جشنواره را امتیازی برای آن می‌دانید؟

همان‌طور که خود شهر گسترده است و موضوعات مختلفی در شهر تعریف می‌شود و اتفاقات گوناگونی در زندگی شهری رخ می‌دهد، جشنواره فیلم شهر هم از گستردگی بیشتر موضوعی برخوردار است و موضوعات و معضلات شهر و مسائل مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... آن ذیل عناوین این رویداد قرار می‌گیرد و می‌تواند فضای جدیدی را پیش‌روی ما قرار دهد.

دنبال این هستید که برخی فیلم‌های سینمایی اساسا برای حضور و رقابت در جشنواره فیلم شهر ساخته و بعد در سینماها اکران شوند؟

این مساله از اول هم مورد علاقه‌مندی ما بود، اما بستگی به سیاستگذاری‌های بعدی دارد. تغییرمدیریت شهری حتما بر سیاست‌های فرهنگی هم اثر می‌گذارد و مطابق شورای شهر و شهردار جدید بازتعریف خواهد شد. علاقه‌مندی خودم در این حوزه این است که شهرداری متولی شود و آثار گسترده‌ای را تولید کند. شهرداری خیلی بیشتر از آنچه تاکنون انجام داده، می‌تواند به سینما کمک کند.

باتوجه به چهره تلخ و سیاهی که برخی فیلم‌های سینمایی ما از شهر تهران (به عنوان پایتخت) تصویر می‌کنند و گاهی این آثار مورد تمجید جشنواره‌های خارجی هم قرار می‌گیرد، جشنواره فیلم شهر این رسالت را برای خود قائل است که با پذیرش فیلم‌هایی مناسب، این تصور را پاک کند و باتوجه به جنبه بین‌المللی جشنواره و حضور سینماگران خارجی، تصویر دلپذیری از شهر تهران به جهان ارائه دهد؟

ما هم علاقه‌مندیم و هم دنبال این نگاه هستیم، اما متاسفانه آثار ما بضاعتی است که در سینمای ایران تولید می‌شود. تغییر این رویکرد زمان بیشتری می‌خواهد و فضای بهتری را می‌طلبد. جشنواره فیلم شهر هم می‌تواند در این زمینه نقش ایفا کند و موثر باشد، اما ما به تنهایی نمی‌توانیم این فضا را تغییر دهیم، چون جشنواره‌ها اثر تولید نمی‌کنند و محل نمایش آثار هستند. متاسفانه الان خیلی از آثار سینمایی، مستند و کوتاه ما قدری تلخ و گزنده هستند، هرچند ما به آنها هم نیاز داریم، اما به همان میزان هم به فیلم‌های امیدبخش و مفرح که فضای واقعی جامعه را ترسیم می‌کند، نیازمندیم.

باتوجه به این‌که شما تهیه‌کننده برنامه خوب و محبوب «خندوانه» در تلویزیون هم هستید، انتظار می‌رود آن فضای مفرح و شاد را به جشنواره فیلم شهر هم وارد کنید.

جنس این فضاها متفاوت است و این‌که ما چطور بتوانیم این فضاها را با هم مرتبط کنیم، نیاز به فکر و برنامه‌ریزی دارد. برای این کار باید همه ظرفیت‌های فرهنگی کنار هم قرار بگیرد و همدیگر را تقویت کند.

حتما باید داوری رامبد جوان در ‌بخش مسابقه تبلیغات جشنواره فیلم شهر هم بجز توانایی او، به رفاقت و همکاری شما در «خندوانه» مربوط باشد. درست است؟

این‌که آقای جوان داوری این بخش را در جشنواره فیلم شهر پذیرفتند، لطف ایشان است و پیشنهاد آقای میرزایی مدیر آن بخش بود. ضمن این‌که رامبد جوان سابقه طولانی در حوزه تبلیغات دارند و نگاه حرفه‌ای به این بخش داشتند. ایشان برای بسیاری از فیلم‌ها آنونس ساختند. آقای جوان با همه مشغله‌هایی که داشتند، لطف کردند و پذیرفتند.

فکر نمی‌کنید اطلاع‌رسانی درباره این رویداد در سطح شهر کم باشد و خیلی از مردم از این جشنواره اطلاع نداشته باشند؟

به اندازه بضاعتی که پردیس سینمایی ملت دارد و می‌تواند در خدمت مردم باشد، به نظرم اطلاع‌رسانی شده، اما می‌توانست از این هم بهتر باشد.

پردیس سینمایی ملت فضا و امکانات خوبی دارد، اما بهتر نبود به لحاظ تجمع جمعیت شهری در مرکز و امکان دسترسی آسان‌تر، برای این رویداد فرهنگی شهری، سینماهایی را در مرکز شهر به این جشنواره اختصاص می‌دادید؟

علاقه‌مند هستیم این اتفاق بیفتد، اما پردیس‌هایی که خودمان در اختیار داریم، یکی ملت است که آن را به عنوان محل برگزاری این رویداد انتخاب کردیم. برخی پردیس‌های دیگر ما همچون راگا، تماشا و رازی در جنوب شهر قرار دارند که کمی از مرکز شهر دور بود و فکر می‌کردیم استقبال خیلی خوبی از جشنواره در آنجا نشود.

یکی از امتیازات این دوره، حضور برخی چهره‌های شاخص فیلمسازی در بخش‌های مسابقه و بعضی از سینماگران صاحب‌نام همچون مجید مجیدی، مریلا زارعی، بهرام رادان، رامبد جوان و... در بخش‌های مختلف داوری است. مشارکت این افراد چطور اتفاق افتاد؟

سینماگران همیشه در اتفاقات فرهنگی و هنری پیشقدم هستند. کافی است به یک اتفاقی اعتماد کنند و بدانند آن اتفاق درست و دلسوزانه برگزار می‌شود و صرفا یک نمایش تبلیغاتی نیست. اینجاست که آنها با همه وجود و با جان و دل می‌آیند. این مهم را بویژه در این دو دوره اخیر جشنواره فیلم شهر دیده‌ایم.

علی رستگار