مسابقه خرید تسلیحاتی در آسیا؛ عرب‌ها در صدر

در واقع می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که جنگ افروزی و دخالت سازندگان تسلیحات برای فروش آنهاست و تا زمانی که تقاضا برای تسلیحات وجود دارد این چرخه باطل همچنان وجود خواهد داشت.

در همین رابطه مؤسسه بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم (سیپری) روز دوشنبه (20 فوریه / 2 اسفند) در جدیدترین گزارش خود در باره معاملات تسلیحات در جهان اعلام کرد میزان صادرات تسلیحات به خاورمیانه طی پنج سال گذشته، 86 درصد افزایش یافته و در حال حاضر 30 درصد معاملات تسلیحاتی در جهان به این منطقه اختصاص دارد. به گزارش دویچه وله و به نقل از گزارش هند، عربستان، امارات متحده عربی، چین و الجزایر از دیگر خریداران عمده تسلیحات معرفی شده‌اند.

این مؤسسه همچنین اعلام کرد طی 25‌سالی که از پایان جنگ سرد می‌گذرد، میزان این معاملات در جهان پیوسته رو به افزایش بوده است. حجم معاملات تسلیحاتی در پنج سال گذشته 4 / 8 درصد در مقایسه با بازه زمانی 11 ـ 2007 رشد کرده است.

ریاض و هم‌پیمانان مشتری‌های تسلیحاتی

خانم اود فلوران، مدیر مؤسسه سیپری می‌گوید: ایالات متحده دست‌کم به صد کشور سلاح صادر می‌کند و 33 درصد بازار جهانی اسلحه را در دست دارد. نیمی از مجموع صادرات جهانی تسلیحات آمریکا به خاورمیانه است. سامانه موشکی کروز ازجمله محصولات تسلیحاتی آمریکاست که خریداران زیادی دارد.

در گزارش این موسسه صلح آمده است: عربستان سعودی در سال‌های 16 ـ 2012 در قیاس با پنج سال قبل از آن (11 ـ 2007 ) 212 درصد بر میزان خرید سلاح خود افزوده و در مجموع 8/2 درصد مجموع کل واردات سلاح جهان را انجام داده و به دومین کشور خریدار تسلیحات تبدیل شده است.

امارات متحده‌ عربی نیز در رتبه سوم فهرست بزرگ‌ترین واردکنندگان اسلحه را پس از هند و عربستان به خود اختصاص داده است. پس از مشارکت امارات در جنگ یمن خریدهای تسلیحاتی این کشور افزایشی بی‌سابقه یافته است. واردات قطر هم 245درصد افزایش داشته ولی این کشور هنوز به لحاظ رتبه واردات، از عربستان و امارات عقب‌تر است. این گزارش همچنین عنوان می‌کند که دیگر کشورهای غرب آسیا هم با مقیاسی کمتر خریدهای تسلیحاتی خود را افزایش داده‌اند. این خریدها از سوی سعودی‌ها در حالی است که این کشور در سال 2016 چهارمین بودجه بزرگ دفاعی جهان را داشته و آمریکا، چین و هند در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفتند. رده پنجم هم از آن انگلیس شده است.

پیتر وزمن(Pieter Wezeman) ، محقق ارشد موسسه دراین باره می‌گوید: طی بیش از پنج سال گذشته بسیاری از کشورهای خاورمیانه برای تامین تسلیحات پیشرفته خود به سوی آمریکا و اروپا آمده‌اند.

وی می‌افزاید: با وجود کاهش قیمت نفت، کشورهای منطقه در سال 2016 به سفارش‌های تسلیحاتی بیشتر خود ادامه می‌دهند. آنها این تسلیحات را ابزاری برای مقابله با تنش‌ها و جنگ‌های منطقه‌ای می‌دانند.

هند در رتبه اول

آن گونه که در گزارش مؤسسه سیپری آمده کشورهای آسیا، اقیانوسیه و خاورمیانه وارد‌کنندگان اصلی تجهیزات نظامی و تسلیحات هستند. طبق این گزارش، هند به عنوان کشوری که در جمع قدرت‌های اتمی جهان نیز قرار دارد، بزرگ‌ترین واردکننده تسلیحات در جهان است. در بین سال‌های 16ـ 2012 میلادی میزان صادرات تسلیحات به هند 43 درصد افزایش یافته و 13 درصد کل صادارت جهان روانه این کشور شده است. بخش عمده‌ واردات تسلیحاتی هند از روسیه بوده است، کشوری که 23 درصد بازار جهانی تسلیحات در اختیار اوست و پس از آمریکا دومین صادرکننده بزرگ تسلیحات در جهان محسوب می‌شود.

هند طی سال‌های11 ـ 2007 اگرچه 9/7 درصد واردات سلاح در جهان را در اختیار داشته، اما در همان سال‌ها هم در صدر کشورهای خریدار سلاح قرار داشت. رسانه‌های بین‌المللی دلیل حجم بالای خرید تسلیحاتی هند را تنش‌ها و خصومت این کشور با چین و همچنین پاکستان می‌دانند. دهلی‌نو بیشترین میزان خرید تسلیحاتی خود را از روسیه، آمریکا و رژیم صهیونیستی داشته است.

ویتنام نیز از کشورهایی است که در زمینه خرید تسلیحات جهشی بزرگ پشت سر گذاشته و از رتبه 29 به رتبه دهم ارتقا یافته است. میزان صادارت تسلیحات به کشورهای آسیایی و اقیانوسیه در مجموع رشدی 7/7 درصدی داشته و 43 درصد معاملات تسلیحات در جهان به این کشورها اختصاص داشته است.

چین؛ خروج از جمع واردکنندگان و رقابت با آلمان

چین پس از آمریکا و روسیه در رتبه‌ سوم صادرکنندگان بزرگ تسلیحات در جهان قرار دارد. صادرات تسلیحاتی چین در پنج سال گذشته 74 درصد افزایش یافته و این کشور 6/2 درصد بازار جهانی را در اختیار دارد. این در حالی است که این کشور در سال‌های نه چندان دور خود یک واردکننده تسلیحات بوده است. چین در سال‌های اخیر به تولید تسلیحات در داخل کشورش روی آورده و بر حجم واردات سلاح خود از دیگر کشورهای خارجی کاسته است. در حالی که در سال‌های 11 ـ 2007 میزان واردات جهانی سلاح توسط چین 5/5 درصد بوده، این درصد در سال های16 ـ 2012 به 4/5 درصد کاهش یافته است. طبق گزارش سیپری آلمان از رتبه سوم به رتبه پنجم صادرکنندگان تنزل کرده است. میزان صادرات تسلیحاتی آلمان در سال گذشته میلادی (2016) رشدی چشمگیر داشت، اما حجم صادرات آلمان در پنج سال گذشته در مقایسه با بازه 11 ـ 2007 کاهشی 36 درصدی نشان می‌دهد. آلمان در حال حاضر به 60 کشور جهان تسلیحات صادر می‌کند.

فرانسه نیز 6 درصد بازار فروش تسلیحات در جهان را در اختیار دارد و رتبه چهارم بزرگ‌ترین صادرکنندگان تسلیحات را به خود اختصاص داده است.

حسین امیری