خورشید خانم کیست؟! + عکس

به گزارش جام جم آنلاین، مهدیان نوشت:

خورشید خانم کیست؟

دیروز موزه ملک بودم. نقاشی اصلی از خورشید خانم در این موزه نگه داری می شود. بهانه ای شد سراغ این نام ماندگار رویم.

خورشید خانم در باور عامیانه مردم تهران تاریخی و دارای شأنی ادبی و فرهنگی است.
خورشید خانم هم در ادبیات ما جای دارد و هم در ترانه ها و هم داستان ها.

تصویر سازی از چهره های زنانه شرقی، همراه با زیبایی و لطافت و در عین حال معصومیت و حجب و حیای ایرانی، معمولا چیزی است شبیه خورشید خانم. به همین جهت چشم مشکی و ابروهای خورشید خانمی معروف است.

اما خورشید خانم کیست؟

سبک نقاشی در فرهنگ سنتی ما فاصله عمیقی با مدل های اروپایی و غربی داشته و دارد. هیچگاه بزرگان هنرمند ما برهنگی زن و تصاویر هوس آلود را تصویر نکردند؛ حتی در تصاویر عاشقانه. این در حالی است که داستان های عاشقانه ایرانی سابقه ای کم نظیر نسبت به دیگر تمدن ها دارد.

خورشید خانم از خاندان غفاری ها در دوران قاجار است که به جهت زیبایی مدل نقاشی صنیع الملک قرار می گیرد. خورشید خانم که به حاجی عمه نیز شهرت داشته است دارای نسبت فامیلی و از نزدیکان صنیع الملک است و به همین جهت توانست مدتها سوژه نقاشی وی باشد.

درباره خورشید خانم البته یک نقل تاریخی نیز وجود دارد. وی اولین کارآفرین زن ایرانی است که مقابل کالای خارجی ایستاد و به شدت مورد توجه امیرکبیر قرار گرفت.

متن این خبر در روزنامه وقایع الاتفاقیه آن زمان بدین قرار است:

«ضعیفه تهرانی زردوزی دوره ملبوس صاحب منصب نظامی را به قاعده روم دوخته و درکمال خوبی به عمل آورد که در این هفته به نظر اولیای دولت علیه رساند. به طوریست که مطلقا با کار اسلامبولی امتیاز داده نمیشود. اولیای دولت علیه حکومت فرمودند که شاگرد بسیار نگاه دارد و تا پنج سال احدی در عمل او شراکت ننماید».

البته یک خورشید خانم هم در عهدناصری داریم که کاتب قرآن بوده است. اما در اینکه این سه خورشید خانم هرسه یکی باشند، ابهام وجود دارد.

بااین حال، هرچه هست در فرهنگ ما تنها نام نیک است که باقی می ماند