آمریکا ،تمدید تحریمها و طراحی تهاجمی علیه ایران

فرامرز قراباغی روزنامه نگار
درپی تصویب قانون تمدید تحریم های ایران که به قانون داماتو مشهور شده و در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون رئیس جمهور اسبق آمریکا به اجرا در آمده است ، گمانه زنی در باره میزان فراز و فرود تنش های موجود میان واشنگتن و تهران رو به فزونی گذارده است .
در خوشبینانه ترین حالت تمدید قانون داماتو می تواند به عنوان ابزاری برای فشار بیشتر بر ایران در گفت و گوهای احتمالی آینده به کار آید و در بد بینانه ترین حالت تمدید این قانون ، مقدمه ای برای آغاز دور تازه ای از خصومت ها خواهد بود ؛اما به نظر می رسد رفتار نهاد قانونگذاری آمریکا صرف نظر از این که جمهوری خواهان در آن دست بالا و اکثریت را دارند ، چیزی بیشتر از بهره گیری از ابزارها و روش ها برای زیر فشار گذاردن ایران است .در واقع کنگره ،سنا و کاخ سفید را باید به مثابه اجزای یک ساختار واحد در نظر گرفت که به گونه ای هوشمندانه و برنامه ریزی شده در پی دست یابی به اهدافی از پیش تعیین شده است .
برخی از ناظران و تحلیل گران بر این گمانند که با تغییر و جابجایی یکی از دو حزب مسلط بر فضای سیاسی آمریکا ، ضربان ، ریتم و آهنگ نوسان رفتاری کاخ سفید در قبال تهران نیز تغییر می کند ، اما اگر کمی از بالاتر بر صفحه توپولوژی دیپلماسی ایالات متحد بنگریم ، آن گاه در خواهیم یافت که امواج موجود ، تفاوت معناداری در شکل کلی و حرکت های ضد ایرانی واشنگتن به وجود نمی آورد ؛ بر اساس تئوری ریاضیاتی آشوب ، الگوهای آشوبی تنها در سطح خرد معنادارند ولی در سطح کلان وضعیت همواره در حال تعادل است .با بهره گیری از این مفهوم ریاضیاتی می توان چنین گفت که ایالات متحده از زمان جنگ جهانی دوم که همراه با بریتانیا و شوروی ایران را اشغال کرد و بدین تریتب به عنوان یکی از بازیگردانان عمده سیاست و اقتصاد ایران جای پایش را محکم ساخت ، همواره سیاستی را در پیش گرفته که متضمن منافع نامشروع و غیرقانونی این کشور و تضییع حقوق مسلم ایران و ایرانی بوده است .خام اندیشانه است اگر بپنداریم برخی از حاکمان کاخ سفید کمتر از دیگر همتایانشان بد بوده اند و یا رفتاری متمدنانه و مبتنی بر حقوق و احترام برابر و متقابل با ایران داشته اند ؛ نه تا پیش از انقلاب چنین بوده است و نه پس از انقلاب در رفتار کاخ سفید تغییری محسوس به وجود آمده است .
اما تفاوت رفتار آمریکا در کجاست ؟ در واقع ازدست دادن منافع پیشین به علت پیروزی انقلاب اسلامی موجب شده است تا کاخ سفید هزینه های عدم نفع خود را با تحریم های گوناگون و در پیش گرفتن سیاست های خصمانه بر ملت ایران تحمیل کند .اکنون کاخ سفید با رئیس جدیدش در جست و جوی دستاویزی برای افرایش هزینه های استقلال و غرور ایرانی است .این هم موضوع تازه ای نیست و صد البته در چنین وضعیتی می باید هوشمندانه و با آمادگی کامل رفتار های طرف مقابل را زیر نظر گرفت .به طور قطع و یقین قانون داماتو فرصتی برای طراحی سیاست تهاجمی کاخ سفید علیه ایران به وجود خواهد آورد که به رغم نقض عهد واشنگتن ، زیرکانه و حیله گرانه انگشت اتهام بد پیمانی را رو به تهران خواهد گرفت ، این که تهران در قبال این رفتار چه خواهد کرد یک موضوع است و این که فرصت دلخواه از کاخ سفید سلب شود یک موضوع دیگر و البته مهمتر ؛ تهران همچنان بر اصول و پرنسیپ خود پای خواهد فشارد بدون آن که به فرصت طلبان کاخ سفید و کاپیتول امکان بهانه جویی و یافتن دستاویزی برای بدعهدی شان دهد .