چه کسانی نرخ ارز آزاد را در چهار راه استانبول تعیین می کنند

به گزارش خبرگزاری صداوسیما ، عموبانکی برخلاف سلف خود (جمشید بسم الله) چهارپایه ندارد، فردی با یک دستگاه کارتخوان است که با حضور در بازار ، نرخ ارز را تعیین می کند.

پرس و جوی ما برای یافتن عموبانکی نتیجه نداد اما دلالان ارز و صرافان فعال در چهارراه استانبول عموبانکی را اینگونه معرفی کردند:"عموبانکی ها از عوامل بانکی هستند که هر وقت دلار به مدار 3 هزارو 300 تومان می رسد با ورود به بازار نرخ را تعیین می کنند، پیش از این روزانه یک تا دو میلیون دلار در روز به بازار تزریق می کردند اما اکنون به 300 تا 400 هزار دلار رسیده است."

ظاهرا این روزها که نرخ دلار به مدار سه هزارو 500 تومان نزدیک شده حضور عموبانکی ها در بازار پررنگ تر شده است ."

محسن قادری، تحلیلگر بازار طلا و ارز در این زمینه می گوید: «بانکی ها مدتی است به صورت فردی در بازار حاضر شده نسبت به فروش دلارها با حجمی کم، اغلب و نه همیشه زیر قیمت بازار اقدام می کنند و چندان روی بازار تاثیرگذار نیستند و فقط سر و صدا ایجاد می کنند. این افراد حتی گاهی قیمت را در بازار اعلام می کنند، اما به علت معاملات اندک یا برخی از روزها بدون دلیل خاصی دلار عرضه نمی کنند و اغلب نیز به افراد تکراری که پیش از آن کارت ملی شان را چک کرده بودند، دلار نمی دهند."

هر چند برخی فعالان بازار ارز به دنبال سقوط قیمت نفت رشد نرخ ارز را پیش بینی می کردند اما این روزها شایعات دیگری هم در بازار ارز دهن به د هن می چرخئ ، مطالبی مثل سیاست تک نرخی کردن ارز و تامین منابع محقق نشده بودجه از طریق افزایش نرخ ارز در بازار یا پیش بینی های پراکنده ای که از نرخ احتمالی ارز تا پایان سال بین فعالان بازار ارز نقل می شود.

با نگاهی به روند افزایش نرخ دلار از اول شهریور مشاهده می شود نرخ ارز مبادلاتی عموما هر دو روز یک بار به میزان بسیار اندکی افزایش یافته اما از 10 شهریور به این سو بدون تغییر روی قیمت 2995 تومان ثابت مانده است روندی که به نظر می رسد بانک مرکزی قصد دارد تا ذائقه اقتصاد را به ارز سه هزار تومانی عادت دهد ."

کریمی مدیراداره صادرات بانک مرکزی با رد هر گونه اقدام بانک مرکزی در خصوص انحراف نرخ ارز می گوید:" بانک مرکزی براساس قانون پولی و بانکی و چارچوب نظام شناور مدیریت شده بازار را رصد می کند و بر این باوریم که نرخ ارز باید براساس عوامل بنیادی تعیین شود ."

وی می افزاید: " نرخ ارزی یک متغیر کلیدی است که اطلاعات گذشته حال و اینده را در بر دارد و بر اساس عوامل اقتصادی همچون تراز تجاری تعیین می شود در واقع نرخ ارز یک ابزار سیاست پولی است و بانک مرکزی به هیچ وجه به عنوان یک مقام پولی و ناظر در صدد ایجاد انحراف در نرخ ارز نیست ."

رحیمی کارشناس بازار ارز معتقد است ، افق روشن پیش روی فعالان اقتصادی از افزایش تقاضا برای دلار مطابق نیازهای واقعی خبر می دهد و بالارفتن نرخ دلار در این روزها به علت محیط آرام پس از توافق است. سرمایه گذاران بازار با فکر سرمایه گذاری بلندمدت وارد میدان شده اند و می دانند چند سال بعد بازار سرکوک می شود. به این خاطر خبری از سفته بازی در بازار ارز نیست. در واقع نیاز واقعی، محرک واقعی بازار است"

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه به نظر نمی رسد تقاضای موجود در بازار ارز ناشی از سفته بازی باشد، گفت: «اکنون محیط برای سرمایه گذاری آماده است. حالا کشور نیازمند واردات در هر عرصه ای است و همین موضوع هم سبب شده است تقاضا برای دلار ایجاد شود."

اما همزمانی تحولات اقتصادی با سررسید مهلت بانک مرکزی برای تحت کنترل گرفتن فعالیت صرافی ها و کشمکش میان صرافان و بانک مرکزی هم به عنوان یکی دیگر از علل نوسات نرخ ارز در روزهای اخیر عنوان شده است.

رئیس انجمن صنفی کارفرمایی سکه و صرافان استان تهران می گوید:"بانک مرکزی بدون طی کردن تشریفات قانونی اقدام به صدور پلمپ 10 روزه برای صرافیها کرده و تبعات این اقدام بانک مرکزی ،شائبه تعطیلی ، هجوم مشتریان به بازار می شود و بی شک ادامه دار چنین اقدامی در بازار تاثیر منفی خواهد گذاشت و به همین خاطر است که نرخ دلار از 3200 به 3500 رسید."

مسعودی با بیان اینکه اجرای این طرح عملا بازار ارز را در اختیار دلالان قرار داده است ، می گوید: طرح ساماندهی دلالان بازار و تصمیم تک نرخی کردن ارز را شاهدیم که بانک مرکزی اقدام به دلال پروری می کند و میان مصرف کننده و دلالان ، واسطه ای به نامه صرافی بانکی راه اندازی و حمایت می کند و با رصد بازار ارز به راحتی می توان فهمید که افزایش نرخ ارز دست صرافان نیست."

وی با بیان اینکه در شرایط کنونی به غیر از نرخ آزاد و مبادله ای، نرخ سومی هم برای ارز توسط "عمو بانکی" اضافه شده است ، می افزاید: "این روزها برخی افراد با سوءاستفاده از شرایط موجود با کارت شناسایی دیگران که بعضاً هم شهرستانی هستند در لحظه اعلام فروش ارز توسط بانک پارسیان، اقدام به خرید می کنند.

با گشتی در بازار استانبول به عنوان قلب بازار غیر رسمی ارز وضعیت متزلزل فعالیت صرافی ها مشاهده می شود.هر چند از اتمام مهلت یکساله بانک مرکزی به صرافی ها برای تطبیق شرایط فعالیت خود با ضوابط بانک مرکزی یک ماهی می گذرد اما تاکید این نهاد نظارتی بر جلوگیری از فعالیت صرافی های غیر مجاز به تازگی در بازار مشهود شده است."

هر چند به گفته عبدالمهدی ارجمند نژاد مدیر کل مقررات ، مجوزها و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی تاکنون برای 80 نفر از متقاضیان مجوز فعالیت صادر شده و پرونده 400 صرافی هم در حال بررسی است اما تعداد زیادی از صرافی های فعال در بازار ارز تهران حاضر به پذیرش شرایط بانک مرکزی برای فعالیت نیستند ، این صرافی ها به ظاهر قید دادو ستد ارز را زده اند و این نوشته را بر شیشه مغازه خود نصب کرده اند " در این واحد صنفی خرید و فروش ارز انجام نمی‌شود".

هم اکنون دو دسته واحد صنفی در خیابان فردوسی فعالیت می کنند برخی زیر نظر بانک مرکزی فعالیت هستند و گروهی نیز مدعی اند با قوانین اتحادیه طلا و سکه فعالیت می کنند ، دسته بندی ظاهری در بازار ارز و سکه باعث شده است نرخ ارز نیز دسته بندی شود.

امروز قیمت خرید هر دلار امریکا 3488 تومان بود و 3510 تومان به مشتریان عرضه می شود، هر یور هم 3969 خریداری و 3980 به فروش می رسد و هر هر پوند هم 5360 تومان خریداری و 5389 تومان فروخته می شد ، صرافی ها امروز هم از درج قیمت در تابلوها خودداری کردند ، نرخ را از دلالان کنار صرافی های و در سطح خیابان می توان پرس وجو کرد.

یکی دلالان ارز در حاشیه خیابان فردوسی به خبرنگار صداوسیما گفت : برخی از صرافی‌های دارای مجوز ، به دلیل ترس از برخورد و پلمپ شدن از سوی بانک مرکزی، نرخ را از کف بازار اعلام می کنند.

این درحالی است که مدیر کل مقررات ، مجوزها و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی به صرافانی که دستورالعمل بانک مرکزی را اجرا نکرده اند ، هشدار داده است که هر چه سریعتر نسبت به پیگیری کار خود از طریق بانک مرکزی اقدام کنند و کارشناسان این بانک آماده راهنمایی و کمک به آنها هستند.

در همین حال عبدالکریم رجبی نماینده مجلس شورای اسلامی معتقد است :"بر اساس گزارش بانک مرکزی حدود 620 صرافی مجاز وجود دارد و اعلام شده است که حدود 10 برابر این رقم صرافی های غیر مجاز وجود دارد ."

رجبی در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا با وجود گذشت یک سال از دستورالعمل جدید بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز ، هنوز اتفاق مشخصی نیفتاده است ، گفت : علت این مسئله تا حدود زیادی ضعف نظارتی متولی صدور تاسیس صرافی ها یعنی بانک مرکزی است ."

اما محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت امروز به همه گمانه زنی ها پایان داد و گفت: "آینده بازار ارز نگران افزایش مقدار عرضه نیست و در آینده امکانات و دسترسی ما به منابع ارزی به مراتب بیشتر می شود."

وی با بیان اینکه نوسان بازار غیررسمی ارز ناشی از دو عامل اقتصادی یا بلندمدت و عامل مقطعی یا کوتاه مدت است ، گفت:"در عامل اقتصادی باید گفت با رفع تحریم ها و آزاد شدن منابع ارزی دولت و بانک مرکزی و همچنین صف سرمایه گذاران خارجی برای حضور در بازار ایران ما با مشکلات ارزی مواجه نخواهیم شد.

سخنگوی دولت در پاسخ به این سئوال که گفته می شود افزایش قیمت ارز در بازار غیررسمی خواست خود دولت است، گفت: صریحا می گویم که دولت اصلا خواهان افزایش قیمت ارز نیست بلکه ما به دنبال یکسان سازی نرخ ارز هستیم .