سفر به زندگی شخصی آدم​های مشهور

روزنامه‌نگاری «زرد» یا «یلو پیج» از پرخواننده‌ترین روش‌های روزنامه‌نگاری است و از اروپا و آمریکا گرفته تا همین دکه‌های مطبوعاتی خودمان فراگیر شده است و کار آن هم پاسخ به نیازهای آنی مخاطبان است.

این‌که در دنیای ستاره‌های مشهور چه می‌گذرد. پاسخ به این پرسش اصلی‌ترین محور این‌گونه از روزنامه‌نگاری است. حالا این‌گونه از دنیای رسانه در دنیای گردشگری هم پاسخ داده است. به این مفهوم که صنعت گردشگری هم در پاسخ به این نیاز مخاطب و مشتری‌اش روشی را به راه انداخته که بی‌شباهت به روزنامه‌نگاری زرد نیست.

صاحبان صنعت گردشگری این‌بار مسافران را به مقاصدی می‌برند تا ببینند در دنیای ستاره‌ها چه می‌گذرد. ستاره‌ها از فوتبالیست‌های مشهور آغاز می‌شوند و با هنرمندان و سیاستمداران ادامه پیدا می‌کنند و حتی به چهره‌های منفور هم می‌رسند. در این وادی، مهم شهرت است، دلیلش مهم نیست. می‌تواند لیموزین‌های فیدل کاسترو رهبر اسطوره‌ای کوبا باشد یا قصرهای باشکوه رئیس‌جمهور مخلوع اوکراین. دستکش خواننده کشته شده باشد یا دیدن اتاقی که مرلین مونرو در آن درگذشت. همه و همه مقاصدی است که گردشگران برای بودن و تماشای آنجا قصد سفر می‌کنند و همین فرصتی است برای صاحبان گردشگری تا با پاسخ به این نیاز کیسه‌های خود را هم پرپول‌تر ببینند.

در این میان دنیای سیاست هم از این غافله عقب نمانده است. همان‌طور که گفته شد چندان مهم نیست که سیاستمداران محبوب باشند یا منفور، مهم گردش مالی هنگفتی است که می‌توان به‌واسطه این کنجکاوی به دست آورد. در این راه دیدن محل زندگی «ماندلا» با خانه «اسامه بن لادن» در یک دسته قرار می‌گیرد. یکی هزاران و میلیون‌ها آفریقایی را از بند تبعیض رها کرده و دیگری هزاران و میلیون‌ها فرد را به کام نگون‌بختی و سیاهی کشانده، اما صنعت گردشگری از هر دوی این افراد استفاده کرده است و برایش چندان مهم نیست تاثیر آنها در دنیای معاصر چه بوده است.

نکته دیگر ارتباط تنگاتنگ گردشگری با دنیای رسانه است. صنعت گردشگری همیشه آنلاین است. مراقب اخبار هست تا بتواند از تازه‌ترین اخبار بیشترین استفاده را ببرد. دقت کنید که تنها یک ماه از به دام انداختن اسامه بن لادن نگذشته بود که آژانس‌های گردشگری دنیا به فکر به راه‌ انداختن تورهایی برای بازدید از محل خانه این تروریست در پاکستان افتادند. هر چند عمر این تورها خیلی طول نکشید چرا که به‌واسطه عدم امنیت گردشگران این تورها لغو شد.

بازدید از «حفره عنکبوت»

دسامبر 2003، یعنی 11 سال پیش درست در روزهای گرم تکریت، اتفاقی افتاد که تا مدت‌ها در صدر اخبار جهان ایستاد.

صدام رئیس‌جمهور مخلوع عراق پس از 9 ماه پنهان شدن در حفره‌ای متروک و خوف‌آور پیدا شد و به دست نیروهای آمریکایی افتاد. همین که این خبر تیتر روزنامه‌ها شد خیل بسیاری از افراد تقاضا داشتند تا از محل اختفای 9 ماهه این دیکتاتور بازدید کنند.

تصاویر منتشر شده از او هم به این کنجکاوی دامن می‌زد. ریش‌های بلند و اصلاح نشده صدام با چهره‌ای خسته و عصبانی بدون هیچ شکوه و جلالی به دست یک سرباز خوشحال آمریکایی از زیرزمینی عجیب بیرون آورده می‌شود.

زیرزمینی که خیلی زود لقب هم گرفت؛ «حفره عنکبوت». حالا وقت آن بود که بسیاری از این حفره بازدید کنند.

سوار بر خودروهای رفیق کاسترو

«رفیق کاسترو» هر چند حالا مدت‌هاست که حکومت نمی‌کند و در اتاقش در منزل یا گاه‌ به گاهی در بیمارستان استراحت می‌کند، اما هنوز هم سایه‌اش بالای سر کشور کوباست. رهبری قدرتمند و همرزم «ارنستو چه‌گوارا» که از قدیمی‌ترین انقلابیون جهان است. اما این روزها لیموزین‌های قدیمی که یادگار دوران انقلابی گری کاسترو است تبدیل به یک جاذبه گردشگری شده است. از این لیموزین‌های سیاه رنگ دولتی که بسیار قدیمی و ساخت شوروی سابق هستند بتازگی به عنوان تاکسی در شهر هاوانا استفاده می‌شود که بیشتر سرنشینان آن گردشگران هستند.

در حال حاضر 14 لیموزین‌ به عنوان تاکسی در هاوانا فعالیت می‌کنند که ساخت دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی بوده و گفته می‌شود که از آنها برای جابه‌جایی کاسترو و رهبران کشورهای مهمان استفاده می‌شده است، البته در کوبا همچنان خودروهای آمریکایی با حدود نیم قرن قدمت نیز که مصرف بنزین بالایی دارند فعال هستند که به جابه‌جایی گردشگران مشغولند.

در سال‌های اخیر صنعت گردشگری کوبا رشد فزآینده‌ای را شاهد بوده که همین امر موجب سرازیر شدن گردشگران از سراسر جهان به این کشور شده است. کارشناسان دلیل اصلی این امر را پایین بودن هزینه‌ گذراندن تعطیلات در کوبا در مقایسه با دیگر کشورها، بویژه آمریکا می‌دانند. کوبا در سال‌های آینده به یکی از 20 مقصد برتر گردشگری جهان تبدیل کند.

تماشای خانه بن‌لادن

«ابوت‌آباد» دهکده‌ای دنج و آرام و سرسبز در حوالی اسلام‌آباد پاکستان که تنها وجود یک دانشکده نظامی در آنجا رفت و آمد بسیاری را در این روستا سبب شده بود ناگهان به یکی از مقاصد مهم گردشگری جهان تبدیل شد. بسیاری از ماجراجویان و گردشگران کنجکاو حاضر بودند از مقاصد لوکس و گران خود چشم‌پوشی کنند تا به این روستا بروند. چرا که تنها چند روز از دستگیری و کشته شدن بزرگ‌ترین تروریست قرن می‌گذشت و خانه ویلایی‌اش در این روستا با سیل بسیاری از تقاضا روبه‌رو شده بود. البته تصمیم دولت پاکستان هم جالب بود.

آنها محوطه‌ 3365 مترمربعی در «ابوت‌آباد» که محل اختفای بن‌لادن تا پیش از کشته شدن او به دست آمریکایی‌ها بود، را درست به خاطر این‌که به یکی از پربیننده‌ترین جاذبه‌های گردشگری تبدیل شده، تخریب کرد.

آخرین مخفیگاه بن‌لادن که پنج سال محل اختفای او بود تنها به فاصله یک هفته پس از انتشار خبر کشته شدن او و اعلام موقعیت و پخش تصاویری از آن، تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین جاذبه‌های گردشگری پاکستان شد.

تصمیم دولت پاکستان در تخریب این خانه، بیشتر به خاطر از بین بردن احتمال بمبگذاری نیروهای «القاعده» در زمان بازدید مردم از آن اتخاذ شده است.در حالی که دولت پاکستان در تلاش بود هر نوع خاطره‌ای درباره یکی از مشهورترین مجرمان جهان را در این کشور از بین ببرند، اما شکیل احمد فردی که تخریب خانه بن لادن به‌عهده او گذاشته شده، می‌گوید خانه بن‌لادن در ابوت‌آباد پاکستان به یکی از جاذبه‌های توریستی مسافرانی تبدیل شده که در جستجوی سوغاتی هستند! او تصمیم گرفت حالا که این جاذبه تازه ظهور دنیای گردشگری قرار است تخریب شود لااقل آجر به آجر این خانه را به فروش برساند.

به گفته او می‌توان از این آجرها برای ساخت خانه‌ای جدید استفاده کرد چرا که حدود 180 هزار قطعه آجر از تخریب این ساختمان به دست آمده، اما در عوض مردم می‌خواهند این آجرها را به عنوان هدیه برای یکدیگر به سوغات ببرند.

یک روز هم بند ماندلا

نلسون ماندلا را از تاثیرگذارترین مردان در جهان می‌دانند. مبارزی که با زندگی و استقامتش روی زندگی میلیون‌ها انسان تاثیر گذاشت.

اما یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری آفریقای جنوبی سلول انفرادی رهبر انقلابی سیاهان آفریقای جنوبی علیه رژیم آپارتاید است. زندانی که گردشگران بسیاری را در سال روانه جزیره «روبن» می‌کند.

این زندان مکانی است که ماندلا 18 سال از 27 سال حبس خود به‌خاطر مبارزه با رژیم آپارتاید را در آن گذراند.

اکنون در سلول ماندلا که در سال‌های گذشته تعدادی از شخصیت‌های معروف جهان از جمله دو رئیس‌جمهور آمریکا، بیل کلینتون و باراک اوباما به همراه ماندلا از آن دیدن کرده‌اند، تصاویری از وی و چهره‌های مشهور جهانی نصب‌شده است.

زندان مخوف جزیره روبن که در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو نیز به ثبت رسیده، در یکی از بدآب ‌و هواترین جزایر این کشور واقع شده و به‌دلیل قرار گرفتن زندان در یک جنگل انبوه بارانی مکانی بسیار مرطوب و با آب و هوای شرجی است.

مقامات صنعت گردشگری آفریقای جنوبی قصد دارند زندان دیگری در خلیج «تیبل» این کشور را نیز که ماندلا چند سال از عمر خود را در آن سپری کرده به یک جاذبه گردشگری تبدیل کنند.

از سال‌های قبل نیز تور ویژه ده روزه تحت‌عنوان «ماندلا: مسیر طولانی به سوی آزادی» در آفریقای جنوبی براساس کتابی به همین نام که زندگینامه خود نوشته ماندلا است، راه‌اندازی شده که نقش زیادی در جذب گردشگران به این کشور دارد. این تور ویژه بازدید از محل تولد ماندلا، محل زندگی او در دوران جوانی، چند زندان، محل تبعید وی و موزه آپارتاید و پارک موضوعی آزادی در ژوهانسبورگ است.نلسون ماندلا، اولین رئیس‌جمهور سیاهپوست آفریقای‌جنوبی بود که از سال ۱۹۹۴ به مدت پنج سال این سمت را برعهده داشت و بسیاری او را پدر آفریقای جنوبی می‌دانند.

رهبر پیشین آفریقای جنوبی علیه آپارتاید مبارزه کرد و در سال ۱۹۹۳ جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. ماندلا نقش برجسته‌ای در برقراری صلح در سایر مناقشات به‌عهده داشت.

در این شرایط کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند با افزایش تمایل گردشگران برای بازدید از زندان‌های محل حبس ماندلا گردشگران آفریقای جنوبی رشد چشمگیری یابد و این کشور تا پایان امسال میزبان حدود ده میلیون گردشگر باشد. (ضمیمه چمدان)

میثم اسماعیلی