دلایل و اهداف تحرکات جدید داعش در موصل و صلاح‌الدین

داعش نام گروه تروریستی است که رهبری آن را ابوبکر البغدادی بر عهده دارد در سال 2013 البغدادی از وحدت دولت اسلامی العراق و جبهه النصره خبر داد تا دولت اسلامی عراق و شام شکل بگیرد اما جبهه النصره با پیوستن به این تشکل جدید خودداری کرد و هر تشکلی به شکل جداگانه در سوریه به فعالیت خود ادامه داد.

چارلز لستر پژوهشگر مرکز بروکینگز در دوحه تعداد داعشی در سوریه را بین شش تا هفت هزار نفر می داند و در عراق این تعداد پنج تا شش هزار نفر است هر چند که آمار دقیقی نمی توان ارائه داد.

برخی ناظران معتقدند که بیشتر اعضای داعش در عراق را عراقی ها تشکیل می دهند."رومن کاییه" کارشناس امور گروه های افراطی از اندیشکده فرانسوی تعدادی از فرماندهان نظامی این گروه را عراقی و لیبیایی می داند در حالی که رهبران دینی از عربستان سعودی و تونس هستند.

روزنامه النهار لبنان در این باره می نویسد: تشکل داعش درست است که از ایمن الظواهری اطاعت نمی کند اما همان اعتقاد القاعده را دارد.به نظر نمی رسد که گروهک داعش مورد حمایت کشور مشخصی باشد اما کمکهای فردی از کشورهای حوزه خلیج فارس دریافت می کنند و در عراق شخصیت های عشایری حامی آن هستند.

اعضای این گروه بسیار سنگدل هستد و دست به آدم ربایی می زنند.غیر نظامیان را ذبح می کنند و گروههای رقیب را از دم تیغ می گذرانند.

آغاز تحرکات داعش در عراق

اما تحرکات جدی گروه موسوم به دولت اسلامی عراق و شام در عراق از اواخر سال گذشته میلادی آغاز شد و در اوایل سال 2014 تعدادی از تروریستهای داعش از سوریه وارد الانبار در غرب عراق شدند و این موضوعی بود که احمد ابو ریشه رئیس شورای بیداری عراق آنها را مورد تایید قرار داد.

ارتش عراق پس از جدی شدن تحرکات داعش در غرب این کشور به طور جدی مقابله با آنها را شروع کرد و موفق به بیرون راندن آنها از بخش های مهم استان الانبار از جمله الرمادی شد اما در فلوجه ارتش عراق در مقابل تروریست ها کاری از پیش نبرد و فلوجه در اختیار تروریست های داعش باقی ماند.

داعشی ها برای اینکه از فشار نیروهای امنیتی عراق کاسته شود عملیات های انفجاری و انتحاری در مناطق مختلف از جمله بغداد، بابل و دیالی انجام دادند. تحرکات گروه موسوم به دولت اسلامی عراق و شام طی روزهای اخیر شدت پیدا کرد. آنها به دانشگاه الانبار حمله کردند و تعدادی از کارکنان این دانشگاه را به گروگان گرفتند.

ظرف روزهای قبل اخباری از هجوم تروریست های داعش به حرمین عسکریین(ع) و دفع آن از سوی نیروهای امنیتی عراق مخابره شد. متعاقب آن هنگامی که تروریست های دولت اسلامی عراق و شام نتوانستند کاری از پیش ببرند وارد استان نینوی شدند و سرانجام موصل را در اختیار گرفتند.

داعشی ها به موصل اکتفا نکردند و به سوی استانهای مجاور یعنی صلاح الدین و کرکوک حرکت کردند. بر اساس آخرین اخبار داعشی توانسته اند بخش هایی از صلاح الدین را نیز اشغال کنند و تا مبادی استان کرکوک پیش رفته اند.

در همین حال در کرکوک مقررات منع آمد و شد برقرار شد و در دیالی آماده باش اعمال شد.

صف بندی های سیاسی در عراق

کشور عراق گرچه با حوادث امنیتی خوی گرفته است و روزی نیست که در آن انفجار بمب یا انتحاری و خودرو بمبگذاری شده ای رخ ندهد اما روند تحولات روزهای اخیر نشان می دهد صف بندی های سیاسی در تشدید حوادث امنیتی و پیشروی های گروه موسوم به دولت اسلامی عراق و شام بی تاثیر نبوده است.

رصد دقیق حوادث چند ساعت گذشته به خوبی این موضوع را نشان می دهد که اختلافات اسامه النجیفی رئیس فهرست متحدون با نوری المالکی بر موضوعات امنیتی نیز تاثیر گذار بوده است زیرا پس از این که داعش توانست موصل را اشغال کند و به سوی استانهای دیگر حرکت کند به ناگاه اسامه النجیفی طی سخنانی ارتش و فرماندهان ارتش را زیر سئوال برد و خواستار استفاده از فرماندهان مجرب برای مقابله با داعش شد.

این سخنان النجیفی در حالی مطرح شد که برادر وی یعنی آثیل النجیفی روز گذشته با گرفتن سلاح در دست از ساکنان نینوا خواست به مقابله با داعش برخیزند اما امروز به ناگاه پا به فرار گذاشت. اسامه النجیفی ساعتی پس از اشغال موصل به شکل تلفنی با سفارت آمریکا و مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق گفتگو کرد و از اعلام آمادگی بارزانی برای دخالت دادن نیروهای پیشمرگه کرد خبر داد.

تلاش برای به زانو درآوردن مالکی

جدای از میل داعش به سلطه بر مناطق بیشتر و به زعم خود ایجاد خلافت اسلامی مورد نظرش، تحرکات تشکلات مخالف نوری المالکی نیز بی نصیب نیست زیرا هدف به زانو درآوردن نوری المالکی است به ویژه که نخست وزیر عراق خواستار برگزاری کنگره ای بر ضد داعش در الانبار شده است و رایزنی ها برای تشکیل کابینه ادامه دارد.

در واقع دشمنان داخلی و خارجی مالکی تحرکی را علیه وی سازماندهی کرده اند باید منتظر ماند تا واکنش نوری المالکی به آن را دید. وی در اولین واکنش ضمن درخواست از پارلمان برای اعلام حالت فوق العاده وعده داد که همه کسانی که سهل انگاری کرده اند را مجازات خواهد کرد.

به نظر می رسد که حملات نوری المالکی به برخی کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان و اختلافات با اقلیم کردستان در تشدید توطئه علیه وی بی تاثیر نبوده است. کشف خودروها و ادوات سعودی در الانبار در چند روز قبل گواه این مدعاست که سعودی ها هنگامی که طرح های خود را در سوریه شکست خورده دیدند به فکر افتاده اند که عراق را هدف قرار دهند و در راستای تضعیف و در صورت امکان حذف نوری المالکی برآیند.

به طور حتم سعودی ها و عوامل آنها در عراق از هیچ تلاشی برای کنار زدن نخست وزیر کنونی عراق دریغ نمی کنند. با نگاهی به بخشی از سخنان اسامه النجیفی مبنی بر اینکه فرماندهان مجرب به خدمت گرفته شود متوجه می شویم که به احتمال زیاد منظور وی همان افسران بعثی است به ویژه که اسامه النجیفی و برخی همپیمانان وی رویا بازگشت به روند نظام سابق را در سر می پرورانند.(مهر)