تلاش عملی به جای جدال نظری برای تحقق شعار سال

برخی موانع ذهنی و بعضی دست‌اندازهای اجرایی باعث می‌شود تا شعار سال نتواند آن‌گونه که باید به چراغ راهی برای عبور از مشکلات کشور تبدیل شود ‌و اجماع نظری حول این محور میان مردم و نخبگان پدید آید. اکنون با گذشت نزدیک به دو دهه از سنت نامگذاری سال از سوی رهبر معظم انقلاب، پرسش اینجاست که کدام موانع، عینیت یافتن شعار سال را با مشکل روبه‌رو کرده ‌ و برای از میان برداشتن این موانع چه باید کرد؟

«فرهنگ»، «اقتصاد»، «عزم ملی» و «مدیریت جهادی»؛ اینها کلیدواژه‌های نامگذاری شعار امسال است و بدون درک معنای هر یک از این واژگان و تبیین برنامه‌های عملیاتی برای رسیدن به نقطه ایده‌آل مفروض برای هریک از آنها نمی‌توان به تحقق شعار سال امید داشت. همین امر باعث می‌شود که چه نخبگان فکری (دانشگاهیان ،حوزویان، روزنامه‌نگاران و اندیشمندان در حوزه‌های مختلف) و چه نخبگان اجرایی (مسئولان، مدیران و کارشناسان اجرایی در قوای مختلف و نهادهای گوناگون) از طریق بازتعریف دوباره این کلیدواژه‌ها، برای دستیابی به اهداف سال تلاش کنند؛ اهدافی که هم اصلاح ذهنیت‌ها را در نظر دارد و هم از بین بردن کاستی‌های اجرایی را مد نظر قرار داده است.

از آنجا که یکی از مشکلات معمول در دستیابی به اجماع‌ نظر برای حرکت در یک مسیر روشن، ورود نزاع‌های سیاسی به عرصه‌های فکری و مجادلات غیرکاربردی در حوزه‌های مختلف است، به ‌نظر می‌رسد ‌ امسال برای پرهیز از تکرار مناقشات بی‌حاصل باید با تکیه بر اسناد فرادستی موجود، از‌طریق رویکردی عملگرایانه، برای نهادینه‌سازی شعار سال تلاش کرد و اقدام ملموس برای دستیابی به اهداف شعار سال را بر نظریه‌پردازی‌های غیرعملیاتی و مجادلات فکری ترجیح داد. هرچند اقدامات عملی بدون تبیین یک گفتمان فکری حاصل نمی‌شود، اما تا ترسیم مدل‌های مفهومی برای درمان دردهای اقتصادی و فرهنگی باید به فکر پاسخ‌هایی دقیق و درون‌سازگار به نیازهای موجود بود و به همین دلیل است که به ‌نظر می‌رسد به دلیل مشکلات معیشتی موجود، باید «عملگرایی» را مقدم بر «جدال نظری» بر سر موضوع چگونگی تحقق شعار سال دانست.

بر همین اساس است که در مجموعه گفت‌وگوهایی که در این رابطه با تعدادی از صاحبنظران مطرح کشورمان درباره راهکارهای تحقق شعار سال شده است، آنها بر اتحاد راهبردی نخبگان برای عملیاتی شدن این شعار و سکوت استراتژیک در برابر اختلافات احتمالی تاکید کرده و همگی عمل به سیاست‌های ابلاغی به این منظور را به نخبگان اجرایی توصیه کرده‌اند.

در شرایط کنونی کشور شاید چندان سخت نباشد که بتوانیم تشخیص دهیم بسیاری از ناملایمات روزمره به سبب بحران‌های اقتصادی و فرهنگی رخ می‌نمایاند، بنابراین نه‌تنها در چارچوب باورهای آرمانگرایانه که از دریچه واقع‌گرایی نیز می‌توان دریافت باید برای رفع کاستی‌های اقتصادی و فرهنگی تلاش کرد و این تلاش باید حاصل یک اتحاد ملی و نه رویکردی بخشنامه‌ای و تشریفاتی باشد؛ اتحادی که هم نخبگان و هم توده‌های مردم آن را راهبری کرده ، دستیابی به آن را مطالبه کنند.

مصطفی انتظاری هروی ‌/‌ گروه سیاسی