البته که تقصیر شما نیست، چاق شدن تا حدودی تقصیر شماست، اما اینکه فکر کنید با رژیم غذایی خاص، در کوتاهترین زمان ممکن میتوانید به وزن ایدهآل برسید، حتما اشتباه است. این جملات فقط در تبلیغات کاربرد دارد، نه در زندگی واقعی شما.
واقعیت این است که رژیمهای سخت و کوتاهمدت کاهش وزن که مبنایش حذف یا کاهش برخی مواد غذایی ضروری یا محدود کردن وعدههای اصلی غذایی است، حاصلی جز از دست رفتن سلامت جسمی و روحی در کوتاهمدت یا درازمدت نخواهد داشت.
رژیم کاهش وزن از هر فردی تا فرد دیگر متفاوت است؛ یعنی روش زندگی، شرایط فیزیکی و علت چاقی هر شخص باید در نوع رژیم غذایی وی در نظر گرفته شود.
بهترین و اصولیترین برنامه غذایی کاهش وزن، چیزی است که بر پایه تغذیه متعادل، متناسب و متنوع پایهریزی شده باشد و علاوه بر این بتوان آن را در درازمدت حفظ کرد.
دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی با تاکید بر این که همه رژیمهای کاهش وزن صحیح نیست، میگوید: علت افزایش وزن در افراد مختلف متفاوت است یعنی ممکن است به دلایلی چون تغییر سبک زندگی، مسائل ژنتیکی و سابقه خانوادگی، الگوی نامناسب غذایی و کاهش فعالیت فیزیکی اتفاق بیفتد. پس ارائه یک رژیم اصولی که بتوان در درازمدت نیز آن را حفظ کرد، نیاز به بررسی این عوامل در هر فرد دارد.
حتی در بسیاری افراد با وجود وزن متناسب و طبیعی، چاقیهای موضعی مشاهده میشود. یعنی فرد با شاخص توده بدنی طبیعی همچنان چاق محسوب میشود که بنا به نظر متخصصان تغذیه این مساله حتی میتواند خطرناکتر از اضافه وزنهای طبیعی باشد که در آن وزن به طور کلی بالا میرود. به همین دلایل است که این متخصصان، رژیمهای متفاوتی را برای کاهش وزن افراد که شامل یک برنامه صحیح تغذیهای و فعالیت فیزیکی مناسب باشد، توصیه میکنند.
رژیمی با طعم سبزیجات
رژیمهای غیراصولی همانهایی است که برای کاهش وزن در زمانی کوتاه توصیه میشود، بدون آن که به این نکته توجه شود که رژیم کاهش وزن برای هر فرد با در نظر گرفتن شرایط زندگی وی، تاریخچه بیماریها، بحث ژنتیک و فعالیتهای فیزیکیاش متفاوت است.دکتر نیستانی در گفتوگو با جامجم با تاکید بر این که رژیمهای غذایی نادرست عوارض کوتاهمدت و درازمدتی بجا میگذارد که برخی از آنها غیرقابل درمان است، میگوید: یکی از خطرناکترین رژیمها، رژیم تکغذایی با تاکید بر مصرف سبزیجات است. البته این نوع رژیم سبزیخواری با گیاهخواری متفاوت است، چراکه در گیاهخواری معمولا تنوع مصرف مواد غذایی با مصرف شیر و تخممرغ یا دانههای روغنی تا حدی حفظ میشود، اما در این نوع رژیم به غیر از میوه و سبزیجات هیچ یک از گروههای غذایی دیگر که وجودشان برای حفظ سلامت بدن ضروری است در برنامه تغذیهای دیده نشده است.
این متخصص تغذیه میافزاید: متاسفانه بسیاری از افرادی که دچار چاقی یا اضافه وزن بالا میشوند تحت تاثیر یک یا دو عادت اشتباه تغذیهای به چاقی مبتلا شدهاند که عمدهترین این عادتها میتواند جایگزین کردن میوهها به جای وعدههای اصلی غذایی باشد. چراکه میوهها نیز اگر به مقدار زیاد و نامتناسب با شرایط جسمی فرد مصرف شود، به چاقی منجر خواهد شد، زیرا میوهها نیز کالری دارند. همچنین عوارض چنین رژیمهای غذایی اشتباهی میتواند عصبی شدن، پرخاشگری، کمخونی، اختلال قاعدگی، کمبود ریزمغذیها و اختلالات پوستی و گوارشی باشد.
حذف غلات یعنی کمبود آهن وکلسیم
«اگر نان و برنج را از غذای روزانهات حذف کنی به سرعت لاغر میشوی.» مسلما چنین توصیهای را همه ما بارها از دیگران شنیدهایم غافل از آن که هیچ گروه غذایی در برنامه غذایی درست نباید نادیده گرفته شود و به گفته دکتر نیستانی سهم عمدهای از نیازهای تغذیهای هر فرد از گروه غلات یعنی نان و برنج تامین میشود. بخصوص آن که غلات منبع خوب فیبر و تامین ویتامینهای گروه B است. حتی مطالعات و بررسیهای جدید نشان میدهد که سهم عمده آهن و کلسیم مورد نیاز بدن از طریق مصرف غلات تامین میشود.
هیچ وعده غذایی را حذف نکنید
«اگر شامات را حذف کنی و به جای آن سالاد یا میوه بخوری به سرعت شکمت آب میشود.» دکتر نیستانی با خطرناک دانستن این نوع رژیم کاهش وزن که با توصیه به حذف یک وعده غذایی اصلی و بویژه وعده شام همراه است، میگوید: کسی که از خوردن شام انصراف میدهد یا گرسنه است و شام نمیخورد یا این که احساس گرسنگی نمیکند و حذف این وعده را به عنوان یک الگوی غذایی برای کاهش وزن برمیگزیند. در هر دو شرایط، بدن برای مقابله با افت قند خون تا وعده بعدی که حداقل 10 تا 12 ساعت با نوبت شام فاصله دارد، ناگزیر باید از ذخایرش که فقط منحصر به چربی نمیشود، استفاده کند. از آنجایی که چربیها نمیتواند در بدن تبدیل به قند شود از پروتئینهای ماهیچه استفاده میکند که حاصلاش تحلیل رفتن ماهیچهها و به دنبال آن ذخایر استخوانی در درازمدت است.
سنگ کیسه صفرا، پیامد رژیمهای کمکالری
دستهای از رژیمهای کاهش وزن در کوتاهمدت به رژیمهای بسیار کمکالری اختصاص دارد که در موارد معدودی برای برخی بیماران بستری که باید وزنشان بسرعت کاهش یابد، توصیه میشود، اما از آنجایی که مردم به خودی خود و بدون مشاوره متخصص تعذیه نمیدانند که به چه میزان کالری در روز نیاز دارند و کاهش مصرف کالری دریافتیشان با هدف کاهش وزن باید صورت بگیرد، محدود کردن خودسرانه مواد غذایی میتواند خطر ایجاد سنگ کیسه صفرا، کمبود مواد مغذی و ریزمغذیها را به همراه داشته باشد. چنین برنامه غذایی نهتنها در درازمدت موثر نیست بلکه شخص قادر به تداوم آن نخواهد بود.
پونه شیرازی / گروه سلامت
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
یک نماینده مجلس:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»: