کاهش مخاطب داشتیم

 با این حال بخش دانشگاهی نمایشگاه کتاب در گام بیست و ششم برای بهبود وضع موجود با تغییراتی همراه بوده که اصلی‌ترین تغییر انتقال این بخش به ضلع جنوب شرقی مصلی است. ایجاد این تحولات در بخش دانشگاهی بهانه گفت‌وگوی جام‌جم با محمد سلگی است. او که 12 سال است ریاست سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی را بر عهده دارد، با وجود مشغله‌هایش در جهاد دانشگاهی، مسئولیت کمیته بخش دانشگاهی بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را نیز به عهده گرفته است.

تغییراتی را که در این دوره از بخش ناشران دانشگاهی انجام شده است چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا این تغییرات می‌تواند نسبت به گذشته به رویکردهای مثبت‌تری در حوزه نشر دانشگاهی منجر شود؟

اصلی‌ترین تغییری که در بخش نشر دانشگاهی بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به وجود آمده، تغییر در محل برپایی بخش ناشران دانشگاهی نمایشگاه است، که به ضلع جنوب شرقی مصلی منتقل شده است؛ مکانی که در حقیقت به ارائه آثار نمایشگاه کتاب‌های خارجی تعلق داشت و این تغییر می‌تواند تبعاتی در پی داشته باشد. بخش دانشگاهی در دوره‌های قبل نمایشگاه در ضلع شمال شرقی شبستان قرار داشت و انتقال این محل به بخش ناشران بین‌المللی کمی ما را نگران کرده است، ولی به دلایلی خاص ستاد برگزاری نمایشگاه علاقه‌مند بود در مکان دو بخش کتاب‌های دانشگاهی و بخش کتاب‌های خارجی تغییراتی ایجاد کند و امیدواریم این تغییر، تاثیر سوئی نداشته باشد. البته طبق بررسی‌های انجام شده برخی معتقدند این جابه‌جایی از لحاظ تردد و مراجعه دانشجویان مناسب‌تر است و همچنین یکی از درهای ورودی مترو به این بخش باز می‌شود.

با توجه به این‌که مخاطبان بخش نشر دانشگاهی اکثر قریب به اتفاق دانشجویان و استادان هستند هرساله شاهدیم فضای فشرده‌ای را این بخش در اختیار دارد و به نوعی مظلوم واقع می‌شود. آیا تغییراتی که امسال در بخش نشر دانشگاهی رخ داده در بهبود این بخش موثر بوده است؟

البته نمی‌توان گفت مظلوم واقع شده است. نمایشگاه فضای خاصی دارد و در واقع محدودیت مکانی در مصلی وجود دارد و در نتیجه براساس مقدار تقاضای ناشران، ما نمی‌توانیم به آنها فضا دهیم و این تنها به ناشران دانشگاهی مربوط نمی‌شود و ناشران دیگر بخش‌ها مانند کودک و نوجوان، ناشران عمومی و ناشران آموزشی را هم شامل می‌شود. بنابراین این مساله درباره فضای محدود همیشه بوده است. اما به دلیل این‌که ناشران دانشگاهی و آثار آنها بیشتر است، بخش نشر دانشگاهی پس از ناشران عمومی، بالاترین متراژ را در این دوره داشته است و امیدواریم این تغییر صورت گرفته در مکان بخش دانشگاهی آثار مثبتی را در پی داشته باشد.

در نمایشگاه امسال و بویژه بخش دانشگاهی حضور ناشران دیگر شهرستان‌ها را از لحاظ کمی و کیفی چگونه ارزیابی می‌کنید؟

معمولا ناشران غیرتهرانی نسبت به ناشران تهرانی وضع ضعیف‌تری دارند. امسال پس از تهران، شهرهای مذهبی مانند مشهد و قم که قطب هستند، بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده‌اند. پس از این شهرها، اصفهان فعالیت جدی‌تری دارد و بعد شیراز و تبریز تعدادی ناشر فعال دارند. البته همان اندک ناشر شهرستانی، ناشران فعالی هستند و در مواردی انگیزه بالایی برای فعالیت دارند، ولی اساسا این ناشران محدود هستند. اگر آماری از موسسه خانه کتاب درباره تعداد ناشران شهرستانی بگیریم و با ناشران تهرانی مقایسه کنیم سهم ناشران تهرانی با سهم ناشران شهرستانی قابل مقایسه نیست.

سال گذشته سال خوبی برای ناشران نبود و آنها در تنگناهای مالی بسیاری قرار گرفتند. این وضع تا چه اندازه بر تولید و توزیع کتاب در بخش ناشران دانشگاهی تاثیرگذار بوده است و پیش‌بینی شما درباره فروش آثار دانشگاهی در نمایشگاه کتاب چیست؟

تنگنای مالی در حوزه نشر، به دلیل افزایش هزینه‌های تولید و خدمات به وجود آمده و در همه بخش‌ها اعم از کتاب‌های کودک، عمومی و آموزشی صادق بوده است و شاید بتوان گفت ناشران دانشگاهی از آن جهت که مخاطبان ویژه‌ای دارند، از ناشران عمومی و بخش کودک، فروش کمتری نداشته‌اند. اگر به طور دقیق، اوضاع فروش را در بین کل ناشران نگاه کنیم، این گونه نیست که ناشران دانشگاهی بیشتر آسیب دیده باشند. به هرحال این بخش، مخاطب نسبتا ثابتی دارد، اما سرجمع با کاهش مخاطب مواجه بوده‌ایم و پیش‌بینی می‌کنیم تعداد فروش کتاب‌ها در نمایشگاه نسبت به گذشته کمتر شود؛ اما به لحاظ ریالی، فروش نسبت به سال قبل کاهش پیدا نخواهد کرد.