بحران اقتصادی جهان در 5 برش

به طور کلی طی دوره یاده شده بازارهای جهانی سهام بدترین هفته خود را از ابتدای سال تاکنون سپری کردند که باعث بروز نگرانی‌های گسترده در میان سهامداران و فروشندگان سهام شده است. این دو گروه با توجه به احتمال افزایش نرخ بهره و همچنین کاهش رشد اقتصادی چین که می‌توانست سایه سنگینی در آینده نمودارهای بورسی داشته باشد، همچنان در نگرانی حرکت کرده و با ناامیدی به دنبال سبزشدن نمادها هستند.

جاسبر لاور، تحلیلگر بازارهای مالی در انگلستان معتقد است هیچ یک از بازارهای اقتصادی جهان امروز بدون نگرانی درباره آینده چین روزگار سپری نمی‌کند، اما نمی‌توان براین امید بود که چین می‌تواند باعث رونق دوباره بورس‌ها باشد.

تاثیر بازار سهام چین در جهان

سهام بازارهای مالی چین همزمان با کاهش رشد اقتصادی دومین اقتصاد بزرگ جهان باعث شد تا اعتماد به نفس بسیاری از بازارهای مالی از بین رفته و آنها نیز روند نزولی به خود بگیرند و سرمایه‌گذاران به جای ورود به بازار راه خروجی را پیش گرفته و روانه بازارهای جایگزین و مطمئن‌تری شوند. این در حالی است که طی 12 ماه گذشته بورس چین با توجه به برخی شایعات و البته وام‌های خرید سهام که دولت در اختیار خریداران قرار داده بود، قبل از سقوط اخیر رشدی غیرقابل تصور معادل 150 درصد به خود دید. در این راستا پکن برای جلوگیری از خروج سرمایه‌گذاران وارد عمل شد و اقداماتش باعث شد تا مشکل کمی تحت کنترل شده و رشد شاخص بورس از حالت قرمز به رشدی معادل 11 درصد در ماه جاری میلادی برسد.

کاهش ارزش یوآن

اوایل ماه جاری میلادی بود که بانک مرکزی چین برای مقابله با کاهش صادرات و همچنین کنترل تورم داخلی اقدام به کاهش نرخ برابری یوآن با دلار کرد که بزرگ‌ترین کاهش ارزش پول چین در دو دهه اخیر نامیده می‌شود. این اتفاق به تضعیف 2 درصدی ارزش پول چین در مقابل دلار منجر شد که همین امر توانست میزان سرمایه‌گذاری خارجی داخل این کشور را به چالش کشیده و مشکلاتی را برای اقتصاد این منطقه و البته اقتصادهای وابسته به وجود آورد.

کاهش قیمت نفت

رکود آشکار در چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی در جهان باعث شده برخی دیگر از خریداران نفتی نیز از بازارهای خرید خارج شوند و همین موضوع به کاهش شدید تقاضا در اقصی نقاط دهکده جهانی منجر و در نهایی نفت هر بشکه 115 دلار درتابستان گذشته را اکنون به پایین‌تر از 45 دلار یعنی کمترین قیمت طی شش سال گذشته هدایت کرد. این در حالی است که براساس اطلاعات، طولانی‌ترین روند کاهشی قیمت طلای سیاه در هشت هفته متوالی در سال 1986 روی داده است.

چالش تعیین نرخ بهره

با توجه به شرایط اقتصادی موجود در بازارهای بین‌المللی، سیاست انبساط پولی در اکثر اقتصادهای پیشرفته جهان کنار گذاشته شد و به دنبال آن بحران‌های مالی باعث شد تا برخی از اقتصادهای بین المللی برای جلوگیری از گسترش بحران به جای تزریق منابع مالی با استفاده از پول‌های الکترونیکی نیازهای اقتصادی را برطرف کرده و برخی از مشکلات را تا حدودی پشت‌سر بگذارند.

این در حالی است که با توجه به موارد یاد شده بسیاری از سیاست‌های اقتصادی به سوی ریاضتی حرکت کرده و دولت‌ها با کنترل نرخ بهره اجازه افزایش غیراصولی شاخص‌های مالی را نمی‌دهند هرچند نشانه‌هایی وجود دارد که فدرال رزرو آمریکا برای افزایش نرخ بهره آماده است و برای آن برنامه‌ریزی کرده است به صورتی که ممکن است در آینده نزدیک این رویداد باعث تغییراتی در اقتصادهای وابسته به دلار باشد که می‌توان قدرت دلار را در حرکت بزرگ سرمایه عنوان کرد.

بازارهای ضعیف نوظهور

برای سال‌های طولانی، منابع ارزان پولی در اختیار اقتصادهای در حال ظهور بوده و باعث پیشرفت‌هایی طی این زمان بوده است. بنابراین طبیعی بوده که سرمایه‌گذاران برای رسیدن به منابع قابل قبول اقتصادی سعی در جابه‌جایی سرمایه‌های خود کرده و منابع اقتصادی مناسبی نیز برای خود مهیا کرده باشند، اما امروز خبری از پول‌های ارزانقیمت نیست و برای رسیدن به منافع اقتصادی باید با در نظر گرفتن شرایط کاملا محتاطانه گام برداشت.

این روند توانسته آینده بازارهای مالی و آینده پایه پولی در بسیاری از بازارهای نوظهور را تحت تاثیر خود قرار داده وگروه عمده‌ای از صاحبان سرمایه را به خروج از این بازارها تشویق نماید. به عنوان مثال طی دوره یاد شده چین از خروج نزدیک به یک تریلیون دلار سرمایه رنج می‌برد.

از سوی دیگر این روند در برخی کشورهای درحال توسعه و بازارهای نوظهور اقتصادی مثل هندوستان، مالزی، تایلند و اندونزی توانسته مشکلات قابل ملاحظه‌ای را برای اقتصاد کشورهای یاد شده به دنبال داشته باشد.

منبع: گاردین/ 20 اوت 2015

عماد عزتی

اقتصاد