سازمان استاندارد: سرنگهای چینی آلوده‌اند

وزارت بهداشت می‌گوید سرنگ‌های چینی آلوده نیست چون سازمان استاندارد آن را تایید کرده، در حالی که سازمان استاندارد می‌گوید تایید استاندارد سرنگ‌ها که یک کالای پزشکی است بر عهده وزارت بهداشت است و تاکنون گزارش‌های متعددی در مورد آلودگی سرنگ‌های غیر‌استاندارد چینی به این سازمان ارائه شده است. 

 

ماجرا از کجا شروع شد؟ 

 

اولین بار فروردین ماه امسال بود که مدیر عامل شرکت تولیدکننده تجهیزات پزشکی هلال‌احمر (سها) درباره وجود سرنگ‌هایی با کیفیت پایین که بیشترشان متعلق به کشور چین بودند هشدار داد و گفت: «برخی از تجهیزات پزشکی از جمله سرنگ چینی با کیفیتی پایین و بالطبع هزینه بالا روانه بازار ایران شد که شکستن زود هنگام سوزن، حساسیت‌های پوستی پس از تزریق و... از عوارض این سوزن است. از طرفی ما نگران استریل برخی از سرنگ‌های وارداتی هستیم چون نمونه‌ای از سرنگ‌های وارداتی را مورد آزمایش قرار دادیم و به این نتیجه رسیدیم که استریل آن‌ها دچار نقص است به گونه‌ای که مقداری از گاز اتیلن‌اکساید (گازی که با آن سرنگ را استریل می‌کنند) در محفظه سرنگ باقی مانده بود که متاسفانه با وجود چنین گازی، بدن بیمار به هنگام تزریق دچار حساسیت می‌شود البته مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که سرنگ چینی عارضه‌های بسیاری دارد وباعث خون‌مردگی و سوزش پس از ترزیق خواهد شد. به همین دلیل باید نظارت‌های بسیاری روی سرنگ‌های تزریقی انجام شود.» مدتی بعد انتقاد‌ها درباره سرنگ‌های چینی شدت گرفت و برخی از پرستاران و پزشکان نیز از عوارض آن سخن گفتند. 

 

وزارت بهداشت تکذیب کرد

 

مقامات وزارت بهداشت طبق معمول وارد گود شده و این اشکالات را تکذیب کردند. ابتدا اصل واردات سرنگ‌های چینی تکذیب شد اما بعد از مدتی سعید رضا شاه‌مرادی، مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت گفت: «موارد محدودی از تخلف در مورد برچسب سرنگ‌های وارداتی داشته‌ایم که به سرعت با آن‌ها برخورد شد و موارد مشکل دار مرجوع شدند و با شرکت متخلف نیز برخورد کردیم. در مورد خود شرکت س‌ها هلال‌احمر نیز این مسئله وجود داشت و در برخی سرنگ‌های تولیدی این شرکت سرسوزن‌های زنگ زده و سرنگ‌های حاوی مو کشف شده است که با آن نیز برخورد شد.» شرکت س‌ها هلال‌احمر نخستین مرجعی بود که درباره آلودگی سرنگ‌های چینی هشدار داده بود و حالا خود از سوی وزارت بهداشت، متهم می‌شد. دکتر حسین کیوانی مدیرکل نظارت و ارزیابی تجهیزات و ملزومات پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز موضع جالبی اتخاذ کرد. او در اوایل مرداد ماه امسال اگرچه اعلام کرد هیچگونه واردات سرنگ چینی انجام نشده اما در عین حال ذکرکرد که امروز تمام دنیا مشتری سرنگ‌های ارزان چینی هستند! بدین ترتیب غائله سرنگ‌های چینی که به طور مستقیم با سلامت و جان انسان‌ها ارتباط دارد، پس از گذشت بیش از پنج ماه ادامه دارد تا اینکه روز سه‌شنبه دو موضع‌گیری جدید با فاصله زمانی بسیار کوتاهی در خروجی خبرگزاری فارس قرار گرفت تا اثبات شود کسی برای سلامت انسان‌ها ارزش قائل نیست. 

 

اختلاف نظر استاندارد و بهداشت

 

روز گذشته مدیرکل نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد از عرضه سرنگ‌های غیر استاندارد چینی در کشور خبر داد و گفت: این سرنگ‌ها دارای آلودگی میکروبی هستند که به دلیل نبود نظارت وزارت بهداشت، به کشور وارد شده‌اند. فریدون بلغاری اظهار داشت: طبق تصمیم ستاد تدابیر ویژه اقتصادی، نظارت بر واردات سرنگ‌ به وزارت بهداشت واگذار شده است. وی با بیان اینکه وزارت بهداشت مکلف است تمام سرنگ‌های وارداتی به کشور را از نظر میکروبی و عملکردی کنترل‌کند، تصریح کرد: متأسفانه اخیراً شکایت‌های زیادی به سازمان استاندارد ارائه شده و مردم از عملکرد این سرنگ‌ها شاکی بوده‌اند. ما در چند استان، حدود ۴ تا ۵ هزار عدد سرنگ را از بازار خریداری کرده و مورد آزمون قرار دادیم که صحت شکایات مردم تأیید شد.

وی با اشاره به انجام مکاتباتی از سوی سازمان استاندارد با وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو و برای حل مشکل توزیع سرنگ‌های غیر استاندارد، گفت: در این مکاتبات از آن‌ها خواسته‌ایم تا سرنگ‌های آلوده را از مراکز عرضه جمع‌آوری کنند، در غیر این صورت سازمان استاندارد رأساً وارد عمل خواهد شد.

وی با بیان اینکه سرنگ‌های غیر استاندارد، محصول کشور چین هستند، گفت: این سرنگ‌ها در هفت مارک (برند) تولید و به کشور وارد شده‌اند. وی در پاسخ به این سوال که آیا مردم می‌توانند سرنگ‌های غیر استاندارد را شناسایی کنند، گفت: خیر، این امکان وجود ندارد و نامرغوب بودن این سرنگ‌ها تنها در زمان مصرف مشخص می‌شود. 

به گفته بلغاری، برخی از این سرنگ‌ها در زمان مصرف دارای نشتی هستند، دارو در آن‌ها باقی می‌ماند و حرکت بخش داخلی سرنگ در پیستون به راحتی انجام نمی‌شود. اما مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت همچنان مدعی است تمام سرنگ‌های چینی طبق استاندارد ملی مؤسسه استاندارد و با تأییدیه این مؤسسه وارد کشور شده و تاکنون هیچ آلودگی دیده نشده است و کسانی که ادعای آلودگی دارند باید آن را اثبات کنند. وی البته این نکته را هم گفت که وزارت بهداشت فعلاً این ادعا را رد نمی‌کند اما نتایج بررسی مجدد این سرنگ‌ها شنبه اعلام می‌شود. 

حسین کیوان افزود: نامه موسسه استاندارد درباره آلودگی سرنگ‌های چینی دیروز به دست ما در وزارت بهداشت رسید، اما همه این سرنگ‌ها که از دو یا ۴ برند چینی با حجم حدود ۵ تا ۶ میلیون دلار وارد کشور شده‌اند، مشمول استاندارد اجباری موسسه استاندارد هستند و هیچ سرنگی بدون تأییدیه موسسه استاندارد از گمرک ترخیص نمی‌شود. مدیر کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت ادامه داد: ما در وزارت بهداشت اکنون مشغول بررسی مجدد ادعای آلودگی سرنگ‌های چینی هستیم و نتیجه این بررسی‌ها تا شنبه اعلام می‌شود. 

وی گفت: تمام سرنگ‌های وارداتی با ارز مرجع ۱۲۲۶ تومانی وارد کشور شده و بیش از ۵ میلیون دلار ارز دولتی گرفته است بنابراین تا زمانی که آلودگی آن‌ها احراز نشده، نمی‌توانیم آن‌ها را از بازار جمع‌آوری کنیم زیرا معنای آن دود شدن ۵ میلیون دلار ارز مرجع دولتی و بیت‌المال است. بنابراین نمی‌توانیم با تعجیل در این زمینه تصمیم بگیریم. کیوان ادامه داد: اگر احراز شود که سرنگ آ‌لوده وارد کشور شده است. اولاً مدعی باید ثابت کند که چه نوع آلودگی است. آیا آلودگی شیمیایی است یا میکروبی و بیولوژیک. دوم اینکه شرکت وارد‌کننده و نماینده موسسه استاندارد که کیفیت آن را تأیید کرده است باید پاسخگو باشد. حتی در صورت احراز آلودگی سرنگ‌ها هیچ اتهامی متوجه وزارت بهداشت نیست زیرا سرنگ، مشمول استاندارد اجباری و تحت نظارت موسسه استاندارد است. 

وی اضافه کرد: تاکنون هیچ نوع آلودگی در سرنگ‌های وارداتی اثبات نشده است و ادعاهای مطرح شده، مبنای علمی ندارد اما اگر اثبات شود می‌تواند یک بحران ملی باشد و سازمان پدافند غیر‌عامل باید وارد عرصه شود چون ممکن است عمدی برای آسیب زدن به سلامت مردم ما پشت پرده باشد. وی همچنین گفت: ‌ اگر سرنگهای ادعا شده مشمول نظارت موسسه استاندارد نبوده و به صورت قاچاق وارد کشور شده باشند، اولاً حجم آن نمی‌تواند زیاد باشد دوم اینکه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این زمینه مسوول است. 

 

>> رضا واحدی/ روزنامه مردم سالاری