وزارت علوم برای دانشجویان ایرانی تصویب کرد

مدرک دکترای ادبیات فارسی دانشگاه‌های خارجی بی‌اعتبار است

گروه فرهنگ و هنر - سینا علی محمدی: با گذشت کمتر از یک سال از نامه دسته جمعی انجمن علمی استادان زبان و ادبیات فارسی کشور که خطاب به وزیر علوم وقت نوشته و در آن نسبت به مدارک دکترای ادبیات فارسی دانشگاه‌های خارج از کشور هشدار داده شده بود، روز گذشته شورای ارزشیابی مدارک تحصیلی وزارت علوم عدم ارزشیابی مدارک دکترای رشته زبان و ادبیات فارسی تمامی کشورها را تصویب کرد. بر اساس این مصوبه از این پس تنها مدارک مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد این رشته‌ها آن هم با بررسی‌های کیفی جامع و دقیق ارزشیابی می‌شوند و مدارک دوره دکترای متقاضیانی که شروع به تحصیل آنها از اول دسامبر 2009 به بعد باشد مورد پذیرش نخواهد بود و ارزشیابی نمی‌شود.

کد خبر: ۲۹۸۰۰۱

دکتر عباسعلی وفایی، دبیر شورای گسترش زبان فارسی که خود یکی از امضاکنندگان نامه مذکور به وزیر علوم بوده در گفتگو با «جام‌جم» ضمن تقدیر از این مصوبه گفت: گاهی شاهد بودیم که یک عضو هیات علمی دانشگاه آزاد برای تحصیل دوره دکتری به دانشگاه‌های خارج از کشور می‌رفت در حالی که فارغ‌التحصیلان دکترای رشته زبان وادبیات فارسی از کشورهای خارجی در بسیاری از موارد سطح دانش و سوادشان حتی به اندازه فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد دانشگاه‌های داخل نیست.

رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه علا‌مه طباطبایی درباره دلایل گرایش افراد برای تحصیل در رشته زبان فارسی آن هم در دانشگاه‌های خارجی اظهار کرد: مهم‌ترین دلیل، سهولت پذیرش در مقطع دکتری و همچنین شیوه آسان آموزش آنهاست که این امکان را به دانشجوی دکتری می‌دهد تا با چند بار رفت و آمد به آن دانشگاه و ارتباط داشتن با یک یا دو استاد و بدون حضور در کلاس‌ها موفق به گرفتن مدرک پایان تحصیلات دکتری شود. وفایی با بیان این که ایران مرکز ثقل زبان فارسی است، تاکید کرد: قطعا چه از نظر دسترسی به منابع و چه از نظر دانش و تخصص استادان هیچ کشوری قابل مقایسه با ایران برای تحصیل در رشته ادبیات فارسی نیست.

اما آیین‌نامه مصوب وزارت علوم حتی کشورهایی مانند تاجیکستان، افغانستان یا بخش‌هایی از شبه قاره هند را هم مستثنی نکرده است، در حالی که به ظاهر حداقل این کشور فارسی‌زبان هستند و شاید توانایی تربیت دانش‌آموخته دوره دکتری را در رشته زبان فارسی داشته باشند.

دکتر محمدجعفر یاحقی، رئیس قطب زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد در این رابطه به «جام‌جم» گفت: در کشوری مانند تاجیکستان حتی خط و نگارش فارسی را هم ندارند و خط رسمی آنها فارسی نیست پس چگونه دانشگاهی که خط فارسی در آن رسمیت ندارد، دکتری زبان و ادبیات فارسی می‌خواهد تربیت کند.

یاحقی افزود: بسیاری از کشورها چنین قانونی را دارند، به عنوان مثال دکتری زبان فرانسه تنها از دانشگاه‌های همان کشور معتبر و قابل قبول است و این اتفاق در کشور ما حتی می‌توانست زودتر از این رخ دهد.

وی بجد معتقد است: هیچ یک از کشورهای متولی رشته زبان و ادبیات فارسی از نظر علمی در سطح کشور ایران نیستند.

با این حال، مسوولان باید این نکته را مورد توجه قرار دهند که معمولا بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی، تحقیقاتی و پژوهش‌های مرتبط با ایران و همچنین ایرانشناسی در خارج از کشور و بویژه اروپا، آفریقا و آمریکا ارتباط مستقیم با دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی و کرسی این رشته در دانشگاه‌های معتبر خارجی دارد و این مصوبه به گونه‌ای باید اجرا شود که آسیبی به این پژوهش‌ها و تحقیقات و فعالیت‌های فرهنگی وارد نکند.

البته به گفته دکتر جواد یزدان پناه، مدیرکل اموردانش‌آموختگان وزارت علوم، بررسی مدارک تحصیلی ناظر به افرادی است که ملیت ایرانی دارند و شامل دانشجویان و دانش‌آموختگان غیرایرانی نمی‌شود.