قلعه تاریخی لمبسر در قزوین

"قلعه لمبسر" در بخش "رودبار شهرستان" قزوین در شمال شرقی روستای رازمیان واقع شده و جزء مهمترین قلاع اسماعیلیه در عصر سلجوقی است.

کد خبر: ۲۳۸۸۳۴

این قلعه بر فراز کوه وسیع و مسطحی قرار گرفته و به واسطه جاری شدن رودخانه های "نینه رود" و "لمه در" در دامنه های غربی، شرقی و جنوبی از رشته کوههای همجوار با پرتگاههایی مخوف از سه طرف جدا می شود.

موقعیت جغرافیایی و استراتژیک استقرار قلعه لمبسر این دژ را غیرقابل نفوذ ساخته و به قولی حتی از دژ الموت نیز مستحکم تر بوده است.

سال ساخت بنای قلعه در متون تاریخی نیامده اما نوع ساخت و مصالح بکار رفته در آن نشانگر این است که از استحکامات دوره ساسانی و قرون اولیه اسلامی می باشد.

این قلعه به واسطه موقعیت و اهمیت خاص خود در دوره تسلط اسماعیلیه شهرت بسیار یافت و پس از قلعه الموات واقع در روستای گازرخان، از مهمترین دژهای اسماعیلیه بشمار می رفته است.

آثار به جای مانده از استحکامات شمالی قلعه که تنها راه دسترسی به قلعه می باشد، نشانگر وجود دروازه، برج و باروهای عظیم در ایام رونق آن بوده است.

در بخش شرقی بر سر هر پیش آمدگی کوه، برجی کوچک ساخته اند که فاصله آنها از همدیگر در حدود 100متر است و باروی جنوبی و شرقی قلعه هنوز باقیمانده است.

تمام استحکامات این قلعه از مصالح سنگ با ساروج و ساروج یکپارچه بنا شده است.

وسعت کم نظیر قلعه لمبسر اجازه مختصر کشت به اهالی آن می داده تا در مواقع محاصره خودکفا باشند.

قسمت جالب توجه دژ، آبراهه کنده شده در سنگ است که آب قلعه را از نینه رود در فاصله دو فرسنگی قلعه تامین و از طرف شمال وارد دژ و در هفت آب انباری که به شکل مکعب مستطیل در دل صخره کنده شده می ریزد تا ذخیره سازی شود.

همچنین علاوه بر آب انبارهای قلعه، در پایین دیواره شرقی راهروی سرپوشیده با قطر هلال طاق 35 و ارتفاع 95 سانتی متر و با پله های ناهموار، ارتفاع 190 متری قلعه را به لب رودخانه منتهی می سازد.

با این تدابیر درصورت محاصره قلعه نیز امکان پایداری و مقاومت قلعه نشینان افزایش می یافت و تصرف قلعه دشوار می نمود.

قلعه در جبهه شرقی مشرف به "نینه رود" که شیب کمتری دارد، دیواری مستحکم و قطور دو پوسته با سنگ های بسیار بزرگ با ارتفاع 10 متر و قطر 120 سانتیمتر دارد و هم اکنون بخش زیادی از باروی آن همچنان استوار پای برجا مانده است.

در دیگر قسمتهای قلعه به واسطه وجود پرتگاهها و عوارض طبیعی، برج و بارویی کوتاهتر ساخته شده است.

دروازه جنوبی که کف آن حدود 150 متر پایین‌تر از دروازه شمالی است، سالم‌تر باقی مانده است.

این دروازه شامل دو در، در پشت سر یکدیگر است و اختلاف سطح این دو حدود شش متر می باشد.

در اول رو به مغرب باز می ‌شود و در دو طرف آن، برج‌های بلندی بوده که آنچه امروزه از برج غربی باقی مانده است، ارتفاعی بیش از شش متر دارد.

پس از این در، راه قلعه پیچ می ‌خورد و به در دوم که اتاق نگهبانان درکنار آن است، منتهی می شود.

در زمین شیب‌دار و محصور دژ، خرابه‌های بسیاری دیده می ‌شود ولی ساختمان اصلی دژ لمبسر درست در زیر دست دروازه شمالی جای داشته و در فضایی به طول 35 متر و عرض 25 متر بنا شده است.

در قسمت جنوبی 12 اتاق باریک وجود دارد که رو به مشرق ساخته شده‌ است.

هر اتاق پنج متر و 70 سانتی متر طول و یک متر و 90 سانتیمتر عرض و پنجره‌هایی کوچک دارد که دیوارهای آن یک مترو 20سانتیمتر قطر دارد و از قطعات عظیم سنگ‌های تراشیده ساخته شده‌ است.

کف اصلی قلعه با روزهایی که قلعه و بناهای آن برپا بوده، فرقی نکرده، زیرا مجرای فاضلاب قلعه هنوز باقی است و آب باران را به بیرون از قلعه هدایت می کند.

غیر از بناهایی که شرح داده شد، اتاق‌های دیگری دارای طاق‌های ضربی در داخل باروی قلعه دیده می شود که نیمی از آنها هنوز در زیر سنگ و خاک قرار دارد.

بخش رودبار شهرستان در 55 کیلومتری شمال قزوین واقع شده است.