دلتنگ برای زمستان باستانی

خیلی وقت است صدای شاهنامه‌خوانی و قصه‌خوانی بزرگان فامیل که خانواده را دور هم جمع می‌کرد از همه‌جا رخت بربسته.

دیگر از ظرف آبی‌رنگ پر از انار دانه شده روی ترمه کرسی، دیوان حافظ، مویز و گردو، شلغم، آش‌های دوغ و رشته و نیز اشکنه خبری نیست.

می‌گوید: دیگر از دست‌های سرخ شده بچه‌ها توی بازی کباب کباب که در سردی زمستان لذتی دیگر داشت، خبری نیست یا لذت خرد کردن نان برای گنجشک‌ها، مهمانی‌ها و مهمان‌های سرزده در شب‌های طولانی زمستان، پیچیدن صدای لبوفروش در کوچه، همچنین برف‌روب‌ها، فروشنده‌های عدسی، بامیه و باقالی.

می گوید: سال‌هاست  عادت کرده‌ام شب‌های زمستان وقتی خسته به خانه برمی‌گردم هر کدام از بچه‌ها را توی اتاق‌هایشان پای رایانه و تلویزیون ببینم و خودم در تنهایی پای رادیو قدیمی‌ام بنشینم تا با مرور خاطرات گذشته به خواب روم.

همه اینها نوستالژی انسان میانسالی است که توی تاکسی کنارم نشسته بود.

مطمئنا هر یک از ما دلتنگی‌های پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایمان را از تغییر سریع شکل زندگی و فراموشی خیلی از آداب و رسومی که باعث پیوند بیشتر خانواده‌ها و فامیل می‌شد شنیده‌ایم. همیشه کنجکاو بوده‌ام بدانم آیا روزی ما هم برای اکنون‌مان دلتنگ خواهیم شد و آیا چیزی داریم که با عشق برای آیندگان تعریف کنیم؟

اما کسی دیگر می‌گوید: مثلا کرمانشاهیان معمولا شب‌های زمستان را هنوز هم به شب‌نشینی، رفت و آمد با نزدیکان و همسایه‌ها و بازگویی افسانه‌ها، قصه‌ها و ضرب‌المثل‌ها که همگی از ادبیات شفاهی فولکلور این منطقه هستند، می‌گذرانند.

ادبیات در پیوند و دوستی هر چه بیشتر مردم نقش بسزایی دارد. بد نیست بدانید کرمانشاه خاستگاه افسانه‌هایی مانند افسانه کر صیاد (پسر صیاد)، تیتان و میتان(شنگول و منگول)، ملک جمشید و... است که در شب‌های زمستان ایران‌زمین، روایت شده‌اند.

می‌گوید: بیشتر شب‌ها کسی که قصه یا شاهنامه‌خوانی می‌کرد در مهیج‌ترین نقطه قصه از بازگوکردن آن خودداری می‌کرد و انتظار زیبایی را برای شب‌های بعد می‌آفرید تا مجالی دیگر برای دور هم جمع‌شدن، فراهم  شود.
می‌گوید: متاسفانه این افسانه‌ها بازنویسی نشده وبه‌دست فراموشی سپرده شده‌اند. البته هنوز افرادی هستند که بسیاری از این روایات را در سینه دارند تا، شاید با کمک آنها بتوان این مجموعه مردمی را از نابودی نجات داد.

می‌گوید: جای خالی شاهنامه‌خوانی، اجرای آواهای کهن و... در شب‌های زمستان هیچگاه پر نخواهد شد ،مگر آن‌که قدیمی‌ترها رسوم خوب گذشته را دوباره برای جوانان یادآوری کنند و همه ایرانیان برای احیای رسوم ایرانیان بکوشند.

کرمانشاه- بنفشه رضایی
خبرنگار جام‌جم