اجلاس دوروزه شرم الشیخ در شرایطی برگزار شد که درجه محبوبیت رئیس جمهور امریکا و حمایت از وی در داخل این کشور به پایین ترین سطح خود رسیده و مورد شدیدترین
کد خبر: ۱۳۳۰۸۲
انتقادها از سوی مجالس نمایندگان و سنای امریکا واقع شده ؛ به ترتیبی که رئیس جمهور در یک بازی موش و گربه به تلاشهای بی نتیجه ای برای فرار از مسوولیتی که به خاطر حمله ، اشغال و سپس ادامه اشغال عراق برای مردم امریکا ایجاد کرده ، دست یازیده است.
عدم محبوبیت رئیس جمهور امریکا در سطح جهان هم به این ناکامی افزوده شده ، به ترتیبی که امروزه حتی متحدان نزدیک جورج بوش در اروپا و کشورهای عربی هم توانایی حمایت از وی را ندارند. اشغال به عنوان علت العلل حرکات تروریستی و گسترش تشنج در عراق همچنان توجه افکار عمومی همگان را به خود جذب نموده ، به طریقی که اگر اجلاس شرم الشیخ و در آن غالب اجلاس بین المللی بازسازی عراق از سوی سازمان ملل متحد هم تشکیل گردد، قادر نیست این معضل را به طور ریشه ای حل کرده و امنیت را به عراق بازگرداند.
رئیس جمهور امریکا چاره ای جز شکستن مسوولیت و معضلی که خود به وجود آورده و قرار دادن آن بر دوش بیش از 50کشور و سازمان بین المللی ندارد.
این هوشیارترین طریقه برای فرار از مسوولیت و شانه خالی کردن از بحرانی است که در داخل و خارج از امریکا و بویژه در درون عراق دارد شریان هیات حاکمه امریکا را می فشارد. چنان که دولت امریکا مجبور باشد طبق مصوبه کنگره ، دیر یا زود صحنه عراق را به طور نظامی و حتی به صورت مقطعی ترک کند آثاری از خود به جای خواهد گذاشت که عراق طی سالهای دراز حتی با تلاش بین المللی قادر به التیام زخمهای به وجود آمده نخواهد بود. از این منظر سوال اساسی در جمهوری اسلامی ایران این بود که چه وجهی برای شرکت ایران در این اجلاس وجود دارد؛ آیا شرکت در این اجلاس باعث نخواهد شد مسوولیت سنگین امریکا تقسیم شده و بر دوش دیگران و بویژه همسایگان عراق قرار گیرد؛
اگرچه پاسخ مثبت بود، ولی عواملی دیگری هم در این مساله دخیل است که توجه جمهوری اسلامی ایران را به خود جلب کرد. به نظر می رسد ایران با بی میلی در این اجلاس شرکت کرد، چون جدای از مسوولیت امریکا، 5دیپلمات کشورمان در یک عملیات نظامی از سوی امریکا گروگان این کشور شده اند و چندین ماه است امریکا حاضر به ارائه اطلاعات و آزادی آنها طبق کنوانسیون دیپلماتیک وین (1961)نمی باشد.
بی شک چنانچه امریکا در این موقعیت قرار داشت ، در چنین اجلاسی شرکت نمی کرد، مگر این که ابتدا گروگان هایش آزاد شوند.جمهوری اسلامی ایران در این اجلاس از هر فرصت ممکن در اجلاس شرم الشیخ اعم از سخنرانی ، کنفرانس مطبوعاتی یا ملاقات با دبیرکل سازمان ملل متحد و وزرای خارجه کشورهای غربی و عربی استفاده کرد و موضوع این 5دیپلمات و دیگر مفقودان را در دایره توجه جهانیان قرار داد.امریکا نباید براحتی در چنین اجلاسی شرکت کرده و بدون دادن تعهد نسبت به سرنوشت و آزادی 5دیپلمات ایرانی صحنه شرم الشیخ را ترک می کرد.
اکنون این پرسش مطرح است که چه ضمانتی وجود دارد چنانچه امریکا به هر شکلی صحنه عراق را ترک کند و خود را نجات دهد، نسبت به تصحیح سیاست هایش و توقف بلندپروازی های مندرج در استراتژی قرن بیست ویکمی خود اقدام کند؛
آیا این چنین نخواهد بود که ضعف فعلی باعث خوشرویی چهره نئومحافظه کاران شده است ؛لذا از این بابت هم برای ایران علامت سوال بزرگی وجود داشته و دارد که همراهی و مساعدت با امریکا با چه قیمتی؛چرا باید ایران از خود مساعدت نشان دهد، ولی امریکا کماکان با حفظ تهدیدات خود، پیشتاز در صحنه شورای امنیت سازمان ملل متحد پیش رود و هر 60روز یک بار قطعنامه دیگری به تصویب رساند و عرصه جهانی را از نظر اقتصادی بر ایران تنگ کند؛ و یا پایان خصومت هایش و مذاکره مستقیم با ایران را در گرو توقف فعالیت هسته ای ایران برای تولید انرژی قرار دهد؛ اما عوامل دیگری در صحنه عراق ، ایران را در تنگنا قرار می داد که جمهوری اسلامی ایران در اجلاس همسایگان عراق با حضور امریکا در شرم الشیخ ، شرکت کند.
مهمترین عوامل صحنه عراق که برای جمهوری اسلامی ایران نیز حائز اهمیت بوده ، بازگشت امنیت به این کشور و بازسازی آن است که می تواند امنیت و رشد و توسعه را برای ایران هم به ارمغان بیاورد. بی شک اگر ایران در اندیشه امنیت پایدار در مرزهایش می باشد، بایستی به ایجاد امنیت در عراق و افغانستان توجه کند و اگر ایران به توسعه پایدار در کشورش می اندیشد باید به ایجاد رشد و توسعه در عراق و سایر همسایگانش فکر کند. امنیت و توسعه می تواند صلح را برای کشورمان و منطقه به ارمغان بیاورد.
لذا ایران مصمم در این اجلاس شرکت کرد و برای بازسازی عراق در حد قدرتهای بزرگ جهانی تا سطح یک میلیارد دلار وام 30ساله در اختیار دولت عراق قرار داد.از سوی دیگر دولت نوپای عراق که به تازگی قدمهای پیشرفت به سوی دموکراسی برمی دارد و از این بابت توانسته براساس هر فرد یک رای ، قدرت سیاسی را بعد از 80سال به اکثریت اختصاص دهد شدیدا تحت ضربات گوناگون قرار دارد که یا از قدرت ساقط شود یا قدرت اکثریت را به اقلیت واگذار کند.
در این رابطه متاسفانه همه کشورهای عربی همدستان شده تا دولت آقای نوری المالکی را آنقدر از درون و توسط تروریست ها و از برون توسط پول و لابی عربی تحت فشار قرار دهند تا دموکراسی به نفع قدرت سنتی یعنی اهل تسنن کنار رود. دولت آقای مالکی تنها چشم به حمایت ایران دوخته است زیرا هیچ حامی دیگری برای خود متصور نیست.
امریکا که با شعار دموکراسی وارد این کشور شده اکنون مدتهاست که انگشت سرزنش روی دولت مزبور با تمام ناکارایی گذاشته تا در صورت ایجاد فرصت ، تغییراتی به نفع سیاست و در حقیقت به نفع کشورهای عربی در آن وارد سازد. عملکرد عربستان سعودی در عدم استقبال از آقای نوری المالکی و برقراری ملاقات با ملک عبدالله پادشاه این کشور، شاهدی زنده و گویا از فشار مهلک بر دولت عراق است. جمهوری اسلامی ایران در اجلاس شرم الشیخ شرکت کرد تا حافظ تداوم دموکراسی و تحکیم قدرت آقای مالکی باشد.
به نظر می رسد ایران طبق جمع بندی خود حدودا توانست در اجلاس به طریقی شرکت کند که هم به اهداف تعیین شده دست یابد و هم یکطرفه به طریقی به امریکا مساعدت نکند که فقط ضعف امریکا در عراق برطرف شده ولی ایران را در صحنه شورای امنیت سازمان ملل بدهکار کند.


دکتر علی خرم
استاد دانشگاه
newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰
فرزند زمانه خود باش

گفت‌وگوی «جام‌جم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر

فرزند زمانه خود باش

نیازمندی ها