در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در جامعه امروز ما کمتر کسی است که بی تفاوت از صدای بوق ماشین و تزیینات زیبای آن رد شود و برای چند لحظه به نوعی به فکر فرو نرود. هر کدام مان کودک ، جوان و پیر عکس العمل نشان می دهیم.
در گذشته های دور و نزدیک مردمان مرز و بوممان نیز که جستجو می کنیم ، می بینیم که مناسبت های مختلف ، حول و حوش عروسی و عروس ، داماد در مکانها و زمانهای مختلف ، آداب و رسومی که انعکاس اندیشه های گروهی از مردم است ، پا گرفته.
ارزیابی درباره چگونگی موضوع که این آداب و رسوم تا چه اندازه به شکل گیری این نهاد کوچک و با اهمیت غنای بیشتری بخشیده را به مردمانی که در بستر این فرهنگ و آداب و رسوم زندگی کرده اند می سپاریم.
سالیان سال است که در ماه رمضان چهره کوچه پس کوچه های شهرهای بزرگ و کوچک کشور ما تغییر می کند و پندارها و عقاید مربوط به ماه رمضان بر جنبه های فردی و اجتماعی زندگی ما تاثیر می گذارد.
زمانی که ماه رمضان با یکی از بزرگترین سنتهای مردم ما یعنی ازدواج گره می خورد، بی گمان فرهنگ عامیانه ما، در طول تاریخ ، نسبت به آن بی تفاوت نبوده و آداب و رسومی خاص برای آن پدید آورده است.
در کاشان شب اول ماه رمضان داماد به خانه پدرزن آینده اش می رود و از پدر عروس «حلال بود» می طلبد و دست او را می بوسد. داماد نسبت به تمکن مالی خود هدایایی هم برای عروس می برد.
این هدایا عبارتند از: پارچه و یک قطعه طلا و یک جعبه شیرینی. در طول ماه رمضان هم پدر و مادر عروس یکی دو بار داماد را برای صرف افطار یا سحری دعوت می کنند. اگر بین عروس و داماد خطبه عقد خوانده شده باشد عروس هم در جمع آنان حاضر می شود وگرنه خود را از نظر داماد آینده دور نگاه می دارد.
در شب بیست و هفتم ماه رمضان ، شب قتل ابن ملجم که شبی میمون و مبارک است ، داماد مجددا یک قواره پارچه با جعبه ای شیرینی برای عروس می فرستد.
فردای آن شب یعنی روز بیست و هفتم ، عروس پارچه هدیه داماد را با وسایل خیاطی برمی دارد و همراه چند تن از نزدیکانش به مسجد محل برای ادای نماز می رود. بین دو نماز ظهر و عصر در همان مسجد، عروس پارچه را به میمنت و مبارکی می برد و می دوزد.
اگر فرصت نبود، قسمتی از پارچه را در مسجد و بقیه را در خانه می دوزد. عقیده دارند این لباس ، لباس سفیدبختی و سعادت عروس است .
هدایایی برای عروس خانم
همراه با قرآن و جانماز یک پیراهن مردانه و یک دست کت و شلوار یا پارچه کت و شلواری هم فرستاده می شود. این هدایا را در سه «خوم» (مجمعه) و توسط 3 نفر حمامی یا سلمانی محل به خانه داماد می فرستند.
در پانزدهم ماه رمضان هم داماد برای عروس هدایایی می فرستند. چند روز قبل از ماه رمضان ، داماد به کاشان می رود و برای نامزدش مقداری شیرینی ، یک قواره پارچه زنانه ، مقداری میوه ، برنج و روغن و چند کله قند می خرد و به قمصر می آورد.
روز پانزدهم ماه رمضان وسایل خریداری شده را همراه با یک جلد کلام الله مجید و یک آیینه و یک چراغ توری در چند «خوم» می گذارند و به خانه عروس می فرستند. وقتی هدایا به نزدیک خانه عروس رسید، پدر و مادر و برادران عروس به استقبال می آیند و اسپند دود می کنند و «خومها» را می گیرند و نزد عروس می برند.
عروس هم مقداری پول به هر کدام از افرادی که خومها را آورده اند، می دهد و از آنها تشکر می کند.
غذای ویژه شام عید فطر
در طالقان از طرف خانواده داماد برای خانواده عروس غذای مناسبی برای شام شب عید فطر تدارک می بینند و به همراه یک قواره پارچه می فرستند.
خانواده عروس هم برای داماد یک قواره پارچه یا کفش در همان مجمعه ای که برای عروس هدیه فرستاده اند، می گذارند و پس می فرستند. در خرنق خمین روز عید فطر از طرف خانواده های داماد و عروس هدایایی برای عروس و داماد می فرستند و به آن «شام عیدبردن و شام عید آوردن » می گویند.
هدایا هم عبارت است از یک قواره پارچه پیراهن ، مقداری برنج و روغن ، قندوچای ، کشمش سبز، چند قالب صابون ، شیرینی و میوه فصل. در یزد خانواده هایی که پسرشان تازه داماد شده و هنوز زنش را به خانه نیاورده است یا نامزد است ، صبح روز عید فطر برای عروسشان هدیه ای از جمله چند متر پارچه و یک ساعت یا انگشتر یا گلوبند همراه با چند شاخه گل و چند کله قند در مجمعه ای می گذارند و می فرستند و پس از فرستادن هدیه خانواده داماد همان روز عید فطر برای عید مبارکی به خانه عروس می روند.
خانواده عروس هم روز عید غدیر هدایایی مثل کت و شلوار یا ساعت و چند کله قند و چند شاخه گل برای داماد می فرستند و به دنبال هدایا، پدر و مادر عروس به دیدن خانواده داماد می روند.
«روز والون » هدیه ماه رمضان
در شیراز هم در ماه مبارک رمضان از طرف مادر عروس برای دختر تازه عروسش به خانه داماد «روز والون » (هدیه ماه رمضان) می فرستند.
یکی دو روز قبل از فرستادن روز والون ، به خانه داماد اطلاع می دهند و در روز موعود، 4 خنچه تهیه دیده در یکی چلو، شکرپلو، خورش سبزی ، قیمه. در خونچه دیگر «کوفته هولو»، شامی ، فرنی ، ترحلوا و در وسط، یک مرغ بریان. در خونچه سوم «ژنگینک » «پنیر، سبزی ، ماست ، تخم مرغ ، ترشی» و در خونچه چهارم «زلیبی» (زولبیا)، بامیه ، کلوچه نخود، راحت الحلقوم ، کلوچه مسقطی و میوه می گذارند.
این چهار خونچه را با یک هدیه از جنس طلا به خانه داماد می فرستند. مادر داماد این چهار خونچه روز والون را بین خویشان و اقوام داماد تقسیم می کند، اما اگر دختری نامزد شده و هنوز به خانه شوهر نرفته باشد روز والون از خانه داماد به خانه پدر عروس فرستاده می شود.
از تمام این آداب و رسوم که بگذریم ، حتما بر سفره میهمانی خداوند و به رسم میهمان نوازی خداوند، عروس و داماد جایگاه خاصی دارند. آنها که پیوند مهر و محبت بسته اند و تلاش می کنند که آن را استمرار بخشند و در طول روزها و شبهای این ماه برای اتصال با بی نهایت و بی کرانگی قدم برداشته اند، چراغانی مجلس شادباش آنها انعکاس نور قلب و روحشان و بخت روشن و سفیدشان است.
لیلاکیانی 
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
اسرائیل در ورطه تصمیمات اشتباه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
کوه موش زایید!
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
اسرائیل به سرزمین سوخته بدل می‌شود؟
گفت و گو
یک نماینده مجلس:
پیام‌عملیات وعده صادق، قدرت و استقلال ایران بود
علی برکه از رهبران حماس در گفت‌و‌گو با «جام‌جم»:
خطوط قرمز خود را در مذاکرات تغییر نمی‌دهیم
گفت‌وگوی «جام‌جم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر
فرزند زمانه خود باش
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین: