تبعات تهاجم آمریکا به عراق

به گزارش بانک جهانی بروز جنگ در عراق باعث سقوط و افول اقتصاد جهانی شده است و ضربات به مراتب منفی و شدیدتری را نسبت به زمان حمله تروریستی در 11سپتامبر به دنبال خواهد داشت . به گونه ای که درگیری ها و تاثیرات ناشی از آن دست کم 5/0 درصد از رشد اقتصاد جهانی را از 6ماه اول سال 2003 خواهد کاست . کما این که برآوردهای توسعه سالیانه اقتصاد جهانی ، پروژه تولید ناخالص ملی امسال ، رشد 3/2 درصد را گزارش می دهد که از 6/3 درصد سال گذشته ، کاهش داشته است . انتظار می رود تولید ناخالص ملی در کشورهای صنعتی با مقایسه 1/3 درصد سال 2003 امسال به 8/1 درصد برسد و این در حالی است که برآوردهای رشد برای کشورهای در حال رشد توسعه از 5درصد به 4درصد کاهش یافته است ؛ البته بایستی متذکر شد که جنگ تنها دلیل افت برآوردهای رشد جهانی نیست . به گفته یکی از اقتصاددانان ، ترمیم و بهبود اقتصادی روندی رو به کاهش را در پیش گرفته است ، او همین طور اظهار می دارد: جنگ بر ضد عراق ، عامل کندی و کاهش در اقتصاد است ، چرا که این اتفاق درست پیش از وقوع جنگ جان گرفت و این در حالی است که اقتصاد جهانی هنوز در حال تعدیل و تنظیم تندروی های دهه 90 است . همین طور با بروز وابستگی جدی تر جریان رشد اقتصاد جهانی به سلامت اقتصاد ایالات متحده جریان کسر درآمد و بودجه ایالات متحده افزایش یافته است . هیات وزیران بوش بر این ادعا هستند که بروز وقفه و خلائ در تجارت ، تنها جاذبه نسبی بازار وابسته به ایالات متحده را تحت تاثیر قرار داده است و بدون این که بر جریان رشد صدمه ای بزند، تقویت و جبران خواهد شد. نگرانی دیگری که وجود دارد این است که رشد کشورهای صنعتی باوجود تلاشهای فراوان و ترغیب کننده بانکهای مرکزی بسیار کند شده است . به عنوان مثال در ایالات متحده تا زمانی که کاخ سفید برای ادامه حیات موتور اقتصادی کشور در زمینه مالیات و دیگر معیارهای محاسباتی پافشاری های خود را داشته است ، اندوخته فدرال نرخ سود را 4 دهه است که زیر 25درصد نگه داشته است . این در حالی است که بانک مرکزی اروپا و بانک ژاپن هر دو سیاست پولی خود را به منظور حمایت از اعتبار و رشد اقتصادی تعدیل داده اند. بعلاوه به نظر می رسد رشد جهانی باوجود تاثیر تمام انگیزه ها و محرکها بخصوص از سوی 7کشور صنعتی (گروه 7) بازیافت و بهبود کندی را در پیش خواهد داشت ؛ ولی به اعتقاد بانک جهانی تمام جوانب بخصوص در کشورهای در حال توسعه ناامیدکننده و کدر نخواهد بود. فعالیت های اقتصادی در کشورهای در حال توسعه با در نظر گرفتن پیشرفت جنگ بر ضد عراق به طور شگفت انگیزی کند شده است . در حالی که افزایش سرمایه گذاری های خارجی به طور اخص با پیدایش بازار مناسب با رشد مناسبی روبه رو بوده است . به عنوان نتیجه با ملل آسیایی و آفریقایی لاتین قادر بوده اند بار بدهی های خود را کاسته و ایجاد رشد در سپرده های بانکی خود نمایند. از سوی دیگر نیز ترس از خطر تروریسم نیز ادامه خواهد داشت و بسیاری از سرمایه گذاران در کشورهای تندروی مسلمان همچون اندونزی ، مصر و پاکستان محتاطتر خواهد بود. به بیان دیگر تجارت جهانی پس از واقعه 11سپتامبر برای شرکتهایی که بیشتر در معرض مخاطرات سیاسی و اقتصادی هستند پرخرج تر شده است و استدلال او بر این است که بخش خصوصی با امکانات و شرایط متناسبتر سرمایه گذاری اقدام به کسب فرصتهای مطلوب خواهد کرد. یکی دیگر از عوامل مثبتی که باعث پیشرفت اقتصاد جهانی شده وجوه ارسال قشر شاغل خارج از کشورهاست . این وجوه تبدیل به منبع کلیدی ذخیره و سرمایه کشورها از سال های اخیر شده است که برآورد کلی آن در سراسر دنیا مبلغ 80 میلیون دلار در سال 2002 بوده است . تا زمانی که عربستان سعودی میزبان اصل این قشر شاغل تا اوایل دهه 90 بود ، اقتصاد ایالات متحده به طور تصاعدی تا اواخر دهه 90 رشد داشت و موجب شد که این کشور از بالاترین وجوه ارسالی قشر شاغل خود در خارج از کشور برخوردار شود. هر چند که بروز کندی وکاهش در اقتصاد و بازار ایالات متحده تقاضا برای شاغلان خارجی را چه به طور قانونی و چه غیرقانونی قطع کرده است ، ادامه شرایط افت اقتصادی کنونی احتمال تمدید و توسعه چنین تمایلاتی قوت خواهد بخشید. بعلاوه سختگیری ایالات متحده در مورد شاغلان غیرقانونی پس از واقعه 11سپتامبر 2001 و عملیات وطن پرستانه تعداد افرادی که خارج از این کشور به کسب موقعیت های شغلی پرداخته و قادرند وجوه نقدی به ایالات متحده ارسال دارند، افزایش یافته است و به اعتقاد بانک جهانی موجب کوتاه کردن روند جریان رشد خواهد شد.