افزایش هزینه های سفر صنعت گردشگری را نابود می کند

اشاره : اقتصاد ، علم بهینه یابی است و از آنجایی که در تمام رشته ها و گرایشها نیاز مبرمی به تخصیص بهینه منابع داریم ، اقتصاد قادر به پاسخگویی است .

کد خبر: ۲۴۱۲۱

کما این که در دنیای پیشرفته امروز با گرایش های مختلفی از جمله اقتصاد بهداشت ، محیط زیست ، انرژی ، صنعت و «اقتصاد سفر» یا بخش «توریسم» روبه رو هستیم که نگرشهای اقتصادی به این بخشها ما را در اتخاذ تصمیم های منطقی و عقلایی که منجر به رشد و یا عدم رکود این حوزه ها می شود ، رهنمون می سازد. با این حال متاسفانه جایگاه رشته اقتصاد برای بسیاری از مسوولان ما تاکنون بدرستی جانیفتاده است کما این که به بسیاری از رشته ها از جمله اقتصاد سفر بی توجهی نشان داده می شود که حاصل آن چیزی جز رکود و غیراقتصادی شدن بخش توریسم که از بعد اشتغالزایی و درآمدزایی برای کشور جایگاه ویژه ای را داراست ، نخواهد داشت . دکتر محمد ابراهیم یاوری عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با ما به تحلیل عوامل ناشناخته و ناکارآمد ماندن بخش توریسم در کشور پرداخته است .

چراما هر ساله شاهد افزایش هزینه های سفر بخصوص در تعطیلات نوروزی هستیم؛عوامل موثر بر چنین روندهای افزایشی چه هستند؛
بطور کلی اقتصاد ما با یک ساختار غلط شکل گرفته است ، بدین معنا که تمام بخشهای اقتصادی ما در واقع بطور شفاف و واقعی عمل نمی کنند که این مساله هم به ساختار دولتی حاکم بر اقتصاد کشور باز می گردد. درواقع تصمیم گیری های دولتی که تقریبا اکثرشان غیراقتصادی هستند، اقتصاد را دچار تنش و شوکهای مقطعی می کنند و در چنین فضایی بعضی از بخشها برای تامین هزینه هایشان اقدام به حرکت به سوی اقتصاد رقابتی و اعمال هزینه های رقابتی می کنند. چنین حرکتی فی نفسه بد نیست ولیکن در اقتصادی که تمام بخشهای آن این حرکت را انجام دهند. یعنی اگر قرار است قیمت واقعی هزینه یک فعالیت اقتصادی را بپردازیم (هزینه حمل و نقل ، اقامت در هتل) حقوق کارمندان دولت و بخش خصوصی نیز باید با آن متناسب باشد.یعنی همه بخشها و پارامترهای هزینه ای اقتصاد را باید با هم به سمت قیمتهای رقابتی حرکت دهیم .
آیا روندهای تورمی هم که هرساله در هزینه های مربوط به بخشهای اقتصادی کشور شاهد هستیم ناشی از عدم رقابتی ساختن متقارن و متناسب میان این بخشهاست؛
البته ، چرا که با رقابتی کردن قیمت در چند بخش محدود نمی توان مشکل اقتصاد را حل کرد و لذا نتیجه چنین سیاستگذاری نادرستی منجر به یک تورم لجام گسیخته می شود که ناشی از فشار هزینه است و نتیجه آن هم چیزی جز رکود در بخشهای اقتصادی نخواهد بود. در واقع این معضلی است که نه تنها در بخش توریسم (اقتصاد سفر) حاکم است ، بلکه بر سایر بخشهایی که متاثر از افزایش قیمت ناشی از هزینه های تولید هستند نیز حکمفرماست . چرا که افزایش قیمتها بیش از دستمزدهای دریافتی کارمندان بخش دولتی و خصوصی است و بدین ترتیب این افراد به عنوان متقاضیان سفر یا حرکتهای توریستی بتدریج از بازار خارج می شوند و رکود حاکم بر این بخش به بقیه قسمتهای مرتبط همچون هتل ، غذا و... تسری یافته و نتیجتا حاکم شدن قیمتهای جدید بر این بخش جز رکود و غیراقتصادی شدن صنعت توریسم حاصلی به بار نخواهد آورد.
در واقع اقتصاد سفر تا چه اندازه متاثر از افزایش قیمت شاخه های من حمل و نقل همچون هواپیما، ریل و حتی حمل و نقل زمینی است؛
اگر با توجه به بحث های چندماهه اخیر، در ارتباط با حمل و نقل هوایی بخواهیم صحبت کنیم ، با توجه به این که واکنش مصرف کننده اصلی نسبت به آن زیاد نیست ، چرا که یا از سطح درآمدی خوبی برخوردار است و یا این که از بدنه دولت ارتزاق می کند، افزایش قیمت بلیت هواپیما (پروازهای داخلی) در رکود حاکم بر این بخش چندان موثر نخواهد بود. به بیان دیگر آنچه که می تواند بر رکود حمل و نقل تاثیرگذار باشد مربوط به بخش ریلی ، زمینی و هتلهاست .
پس درصورت افزایش قیمت هزینه های حمل و نقل در بخش ریلی و زمینی ، چگونه می شود تبعات منفی ناشی از آن را کنترل کرد؛
در این صورت دولت می تواند یارانه ای که به بخش هوایی می داده است به این بخشها تزریق کند که هم به ارائه کیفیت مطلوب و هم بر کاهش هزینه های سفر متقاضیان گردشگری کمک می شود.
بدون شک افزایش بهای حامل های انرژی (همچون سوخت هواپیما) هزینه های بخشهای مربوط به حمل و نقل را افزایش می دهد ، آیا شما با پرداخت یارانه سوخت به این بخشها برای جبران هزینه هایشان موافقید؛
به اعتقاد من در ارتباط با هواپیما ، دولت نباید یارانه بپردازد چرا که استفاده کنندگان از این بخش از طبقات مرفه هستند ولیکن در مورد سایر بخش ها بخصوص بخش حمل ونقل شهری به جهت این که از یکسو هزینه های حمل و نقل در سبد خانوار نقش عمده ای دارند و یکی از حیاتی ترین کالاهای مورد استفاده عموم است و از سوی دیگر تاوان تولید غلط دولتی (همچون پیکان ، پژو آردی ، پژو 405 و پراید) را مردم نباید بپردازند! معتقدم بجای حذف یارانه ، می توان الگوی تولید را اصلاح کرد و در غیر اینصورت تنها دچار دور تسلسل باطل شده ایم !...
پس نتیجه گرفتیم که افزایش هزینه های سفر موجب رکود بخش توریسم می شود، حال تبعات تورمی و غیراقتصادی ناشی از این رکود بر سایر بخشها را چگونه می توان کنترل کرد؛
بدون شک این رکود ، فعالیت های اقتصادی مرتبط با توریسم را با عدم توجیه برای سرمایه گذاری های جدید روبه رو می کند و از آنجایی که مشکل کشورمان اشتغال است و یکی از اشتغالزاترین بخشها، توریسم است . لذا دولت باید نسبت به یک برنامه ریزی مدرن برای کاهش هزینه های این بخش بصورت زیربنایی اقدام کند و همچنین با کمکهای مالی در امر تخصیص اعتبارات کم هزینه مشکل افزایش هزینه های این بخش را تا حدی رفع کند.
آیا افزایش هزینه های سفر لزوما منطبق با میزان تورم در کشور است؛
اگر تورم اعلام شده توسط دولت صحیح باشد، افزایش هزینه های سفر منطبق با میزان تورم نیست ولی از آنجا که تورم اعلام شده توسط بانک مرکزی ، رقم واقعی تورم کشور نیست و رقم واقعی بالاتر است ، افزایش هزینه ها تقریبا با رقم واقعی منطبق است.
توریسم بین المللی تا چه اندازه متاثر از افزایش هزینه های سفر در کشور است؛
توریسم خارجی را باید گسترده تر و کلان تر نگریست زیرا وقتی توریست وارد کشور می شود تنها هزینه ترانسپورت و هتل را نمی پردازد بلکه مقدار معتنابهی ارز را نیز در بازار داخلی کشور خرج می کند و ما برای این که از این نوع توریسم بی بهره نباشیم باید بصورت کلان برنامه ریزی کنیم . بطور مثال در کشورهای مختلف دنیا با برگزاری جشنواره ها، جشن های ملی ، کارناوال ها و یا حراج های معروف سعی در جذب توریست ها دارند و با تغییراتی که روی قیمت های سفر از جمله هتلهای ارزان و هزینه حمل و نقل مناسب می دهند، ارز همراه توریست را به سایر بخشهای اقتصاد تزریق می کنند لذا در محاسبات کلان حضور توریست به نفع کشور است و ایجاب می کند که دولت در این بخش اقدام به پرداخت یارانه کند و با کاهش قیمت در بخش ترانسپورت ، حمل و نقل و هتلداری ، توریست ها را جذب نماید.