کمبود مواد مخدر را انبارهای اروپا جبران می کند

400میلیارد دلار گردش پولی طی یک سال و بازاری با 180میلیون نفر مصرف کننده مشتاق بی عقل و مدهوش ... همین ها آنقدر

کد خبر: ۱۸۵۹۵

اغواکننده هستند که نتوان براحتی چنین تجارت پرسودی را رها کرد و همین اغواست که زندگی میلیون ها زن و کودک بی گناه را در آتش جهل نشئگی می سوزاند و از کاخهای سر به فلک کشیده رویاهای هزاران کودک ، خرمنی سرد و نحس از بی خانمانی و دربه دری می سازد. و در این آشفته بازار دنیا، ماییم و اقبال شوم همسایگی با کشوری که بیش از سه چهارم تریاک دنیا را تولید می کند و طی یک سال زراعی گذشته 3هزار و 400تن محصول برداشت کرده و ماییم و میراث شوم نسلی با بیش از یک میلیون نفر معتاد و بحث عقیم مبارزه با مواد مخدر. ایران طی بیش از 2دهه مبارزه با قاچاق و ورود مواد مخدر، میلیاردها دلار هزینه کرده و در این راه بیش از 3هزار شهید داده است که در نوع خود در دنیا بی نظیر است ، اما بنا به اقرار کارشناسان و مسوولان و با استناد به چهره کریه و عریان اعتیاد در جامعه ، این سیاست چندان موفق نبوده است و اگر تحرکات علمی و جدیدی هم طی سالهای اخیر صورت گرفته ، به نوعی با کمکهای سازمان های بین المللی بوده ... تحولات اخیر بازار مواد مخدر ایران و منطقه را با آقای مازی تلی ، نماینده دفتر کنترل مواد مخدر در ایران در میان گذاشتیم . مازی تلی طی 3سال شروع فعالیت UNPCP در ایران ، ریاست آن را به عهده دارد، او به نتایج دوران فعالیت دفترش بسیار خوشبین است و آن را موفق می داند و...مازی تلی هم در ارائه آمارهایی که دارد، بسیار محافظه کار و محتاط بود و او هم به روال تعبیر مقامات ایرانی علاوه بر احتیاط در ارائه آمار، از مطبوعات و خبرنگاران هم در ارائه نظراتش گله مند بود و شاید همین تجربه ناخوشایند سبب شد تا حتی در ارائه اطلاعات هم محتاط باشد و حتی آماری را هم که سال گذشته از تعداد معتادان ایرانی اعلام کرده بود، کتمان کند. در هر صورت نتایج مصاحبه ما را با او می خوانید.

با وجود کشت مجدد مواد مخدر در افغانستان ، شما آینده بازار مواد مخدر ایران و منطقه را چگونه ارزیابی می کنید؛
ما در افغانستان با دو شیوه ، مساله کشت مواد مخدر را کنترل می کنیم ؛ یکی از طریق ماهواره و عکسهای هوایی و دیگری با کنترل زمینی ، که آخرین آمار ما نشان می دهد که طبق آخرین کشت خشخاش یک عددی مابین 3200تا 3700تن است . که برای سال 2002، میانگین 3400تن را باید در نظر گرفت و تفاوت آمارهای ما هم به دلیل همان شیوه های مختلف کار است . وقتی ماهواره کنترل می کند، یک نمای کلی و در حدود 70هزار هکتار کشت را نشان می دهد، اما وقتی از طریق زمینی کنترل می کنیم ، بسته به نوع و کیفیت زمینها و محصول دهی آنها، آمارها تغییر می کند. زمین ها بسته به وضعیت آب و هوایی و منطقه جغرافیایی و نوع کشت دیمی یا آبی بودن ، میزان بازدهی متفاوتی دارد. ما در افغانستان چند صد نفر نیرو داریم که از ماه فوریه و سپتامبر هر سال تمام افغانستان را تحت پوشش قرار می دهند و با کشاورزان صحبت و مصاحبه می کنند تا ما پیش از شروع برداشت هم بفهمیم چند هکتار زیر کشت مواد مخدر بود و این کاری است که از طرف سازمان ملل هم مورد تایید است و این برنامه در کشورها یا محلهایی که در کار کشت کوکایین هم هستند، اجرا می شود.
سوال اصلی من این بود که با وجود چنین حجم عظیمی از کاشت خشخاش ، که در آینده ای نزدیک به بازارهای منطقه بخصوص ایران سرازیر می شود، سازمان ملل چه پیش بینی هایی کرده و چه برنامه ای دارید؛
در حال حاضر هم مقداری از این مواد به بازار ایران رسیده است ، در سال 2001آمار ما نشان می دهد که 175هزار تن بیشتر کشت نشده بود، اما قاچاقچیان برای این که بازار را نگه دارند، از مواد انبارهایشان استفاده کردند و تریاک ، مرفین و هروئین ذخیره شده در انبارها به بازار آمد و امسال آنها از یک سو مجددا انبارهایشان را پر می کنند و از سوی دیگر با این میزان کشت ، مواد جدیدی را به بازار عرضه می کنند. اما نکته با اهمیت این مساله در خصوص ایران ، این است که با توجه به میزان کشت مواد مخدر، نوسان قیمتها در بازار چگونه خواهد بود. در حال حاضر یک کیلو تریاک در افغانستان حدودا 400دلار خریداری می شود که در آنجا رقم قابل توجهی است ، در حالی که در سال 1999یک کیلو تریاک 40تا 70دلار ارزش داشت اما با توجه به این نوسان ، در تهران هنوز قیمتها به نسبت زمان ممنوعیت کشت طالبان بالاست و این نشان می دهد که مواد مخدر در بازار هنوز به میزانی که سالهای قبل بوده ، نرسیده و هنوز پایین تر است و با توجه به عملیات پلیس ایران در مرزها میزان کشفیات مواد بخصوص مواد افیونی بالاتر رفته و میزان کشفیات و بازداشتی ها به نسبت سالهای 99و 98 قابل مقایسه نیست و همین هم بر میزان مواد موجود در بازار و قیمتها تاثیر دارد. برای مثال ، سال 99نیروهای پلیس جمهوری اسلامی ایران 180تن تریاک کشف کردند. امسال تا آخر سپتامبر آمارها نشان می دهد که این میزان 55تن است باز در سال 99به طور مثال ما 22تن مرفین و امسال در پایان سپتامبر 6تن مرفین کشف کرده ایم . همین میزان هم که امسال کشف شد میزان بسیار بالایی است ؛ ولی قطعا آمار اخیر به نسبت آماری که در سالهای قبل بوده ، پایین تر است . به هر حال مثلا در سال 2001به نسبت سالهای قبل آمار کشفیات باز به نسبت پایین تر آمده است . دلیل آن در سال 2001این بود که کشت کمتر بود؛ بنابراین میزان تریاک ، مرفین یا هروئینی که به بازار آورده می شد، کمتر بوده است . من نمی دانم با این آماری که ارائه شد، قسمتی از سوال روشن می شود یا خیر؛ .
سال پیش شما گفتید که قضایای افغانستان به ما نشان داد که منبع و محل اصلی تهیه و کشت مواد مخدر افغانستان نیست ؛ چون همان زمان هم که کشت مواد مخدر ممنوع بود، باز هم مواد مخدر در بازار وجود داشت حتی به اروپا هم ترانزیت می شد و وقتی در تهران تریاک 300برابر شد، بنا به گفته شما قیمت مواد مخدر در بازارهای اروپا تغییر محسوسی نداشت . بنابراین ما فکر می کنیم غیر از افغانستان منبع تغذیه دیگری نیز وجود دارد من می خواهم از شما بپرسم ، غیر از افغانستان چه کشورهایی تولید کننده مواد مخدر هستند؛
اطلاعاتی که ما داریم ، نشان می دهد محل اصلی کشت تریاک در مثلث طلایی است . میانمار، لائوس ، برمه و هلال طلایی که ضلع اصلی آن افغانستان است و یک مقداری هم در امریکای جنوبی کشت می شود؛ اما به نسبت مثلث طلایی بسیار محدود است . با توجه به مسیرهای اصلی قاچاق مواد مخدر در دنیا، ما می دانیم هروئین آسیای جنوب شرقی و امریکای شمالی در حقیقت از مثلث طلایی تغذیه می شود، امریکای جنوبی ، کل بازار اروپا، آسیای میانه و آفریقا هم توسط تریاکی که از افغانستان می آید، تغذیه می شود. اتفاقی که سال گذشته افتاد یعنی طالبان هرگونه کشت مواد مخدر را ممنوع کرد، این بود که قاچاقچیان بین المللی که در مسیرهای قاچاق که از افغانستان شروع می شد، تا آخرین قسمت های اروپای شرقی انبارهای زیادی داشتند و اولین کاری که کردند، این بود که این انبارها را باز کردند و مواد به بازار سرازیر شد، بعد که دیدند همین جنس های انباری هم در حال اتمام است ، شروع کردند به ناخالص کردن مواد و مواد مخدر بشدت ناخالص شد و بعد قیمت ها را به شدت دچار نوسان کردند و این کارها همه یک ترفند زیرکانه و تکنیکی بازاریابی بود برای این که مشتریان بازار را از دست ندهند، طبیعی بود اگر قیمت ها بالا برود، ممکن است مشتری ها به دنبال جنس دیگری بروند تا نیاز خود را برطرف کنند.
من نمی خواهم بیشتر راجع به افغانستان صحبت کنم ، بلکه مایلم بیشتر درباره برنامه هایی که در ایران در حال اجراست ، حرف بزنم ، اما به عنوان سوال آخر درباره افغانستان این که چرا برنامه های سازمان ملل در افغانستان ، حداقل بعد از آن نوسان های سیاسی که داشت نتوانست درست عمل کند و چندان موفق نبود؛
توجه داشته باشید افغانستان بعد از طالبان ، افغانستانی است که یک سال از عمرش می گذرد و اگر خاطرم باشد، کار تصمیم گیری لویی جرگه در حدود ماه مارس و آوریل تمام شد. موارد زیادی از مشکلات امنیتی هنوز در افغانستان وجود دارد، اما از دید ما این کشور به سرعت در حال پیشرفت است ؛ ولی این باعث نمی شود که ما فراموش کنیم نقطه شروع این کار کی بوده است؛ الان می توانم بگویم همه سازمان های بین المللی و آژانس های تخصصی سازمان مل متحد در افغانستان حضور دارند و دولت افغانستان هم مشغول تهیه برنامه ای برای تنظیم کارهای آینده این کشور است . تعداد قابل ملاحظه ای از پروژه ها تازه شروع به فعالیت کرده اند، مثل پروژه های کل سازمان ملل در افغانستان . به طور مثال اگر بخواهم در خصوص پروژه ای که به ما مربوط می شود برای کنترل سیاستگذاری مساله مواد مخدر صحبت کنم ، می توان گفت که پلیس و ارتش افغانستان تازه تاسیس شده است که مسایلی از جمله (جلوگیری از قاچاق مواد مخدر) را به عهده دارند و این سوال مطرح می شود که اگر نیروی انتظامی نباشد کمک های سازمان ملل برای کنترل قاچاق مواد مخدر هم به نتیجه ای نمی رسد. ما درباره مملکتی صحبت می کنیم با جمعیتی حدود 25تا 30میلیون نفر و قطعا این کارها یکشبه انجام نمی شود و وقت زیادی می برد. توجه داشته باشید کشت پارسال دقیقا زمانی اتفاق افتاد که مشکل ترین معضلات افغانستان در داخل آن کشور، در جریان بود و تنها راهی که در آن موقع وجود داشت ، این بود که به وضعیت کشاورزان رسیدگی می شد تا آنها از سر ناچاری به کشت مجدد روی نیاورند که نشد، اما امسال البته راهکارهایی در نظر گرفته شده و قدمهایی برداشته شده است . دولت رئیس جمهور، حامد کرزای دو حکم و اعلامیه داده که در این احکام کشت تریاک ، غیرقانونی اعلام شده است و جامعه بین المللی هم که در این مورد دولت انگلستان آن را رهبری می کند یک برنامه استراتژیک کاملی را به دولت کابل ارائه کرده است و مشغول مذاکره در این باره است که این برنامه یک پروژه 10ساله است که در طول این 10سال چگونه قدم به قدم کاشت تریاک از بین برود.