مشاوران دبیرستانهای کشور چه نقشی به عهده دارند؛

با توجه به ویژگی های نظام جدید متوسطه و این که در حال حاضر تمام دانش آموزان دبیرستانی در این نظام تحصیل می کنند، موفقیت آن مستلزم همکاری کامل مسوولان آموزش و پرورش و برنامه ریزی دقیق است .

کد خبر: ۱۴۹۲۱

در طرح نظام جدید متوسطه ، راهنمایی و هدایت تحصیلی دانش آموزان به وسیله مشاوران مدارس صورت می گیرد. مشاوران ، مجریان اصلی راهنمایی و مشاوره تحصیلی دانش آموزان هستند و با همکاری دبیران راهنما و به تناسب ساعات فعالیت خود در مدرسه ، به مسائل تحصیلی دانش آموزان رسیدگی می کنند و آنها را زیر پوشش می گیرند. مشاوران به توجیه دانش آموزان ، اولیا و کارکنان مدارس و آشنایی آنان با نظام جدید می پردازند و رشته های تحصیلی ، ضوابط ورود دانش آموزان به رشته های مختلف ، ادامه تحصیل در دانشگاه و یا ورود به بازار کار را برای آنان توضیح می دهند. همچنین جمع آوری و ارائه اطلاعات درباره امکانات تحصیلی مناطق و شهرستان های مختلف ، توجیه آیین نامه ها و مقررات تحصیلی ، بررسی موقعیت درسی دانش آموزان ، شناسایی و کمک به دانش آموزانی که مشکل رفتاری یا تحصیلی دارند، آگاه کردن بچه ها از روشهای علمی جمع آوری اطلاعات شغلی و آشنا کردن آنها با مراکز مهارت آموزی و کاریابی ، مشاوره فردی و گروهی با دانش آموزان و اولیای آنها، تشکیل صندوق مکاتبه با مشاور، شرکت منظم و فعال در جلسه ستاد تربیتی آموزشگاه و حضور در جلسات مشاوران منطقه و شهرستان ، از دیگر وظایف متنوع مشاوران در مدارس متوسطه است . امیدی ، مشاور یکی از دبیرستان های تهران ، مشخص نبودن برنامه نظام جدید را از مشکلات اصلی کار خود می داند و می گوید: باتوجه به این مسائل ما نمی توانیم هدف و راه مشخصی برای دانش آموز معین کنیم . وی می افزاید: بهتر است مشاوره را فقط در یک مقطع تحصیلی ، یعنی دبیرستان قرار ندهند و مشاوران از دوره راهنمایی در مدرسه حضور داشته باشند تا دانش آموز بتواند در دوره نوجوانی نیز مشکلات خود را با کمک و راهنمایی مشاور حل کند، در این صورت در دوران دبیرستان ، پیوستگی کار مشاوران اهمیت بیشتری خواهد داشت . شاهمیری نیز نبود مشاوران کارآمد و ورزیده در نظام آموزش و پرورش را مشکل سیستم آموزشی می داند و معتقد است ، بیشتر مدارس کسانی را به عنوان مشاور در اختیار دارند که اطلاعات کافی درخصوص کار خود ندارند و کارهای وقت گیر دفتری به آنها سپرده شده است . زمانی که اولیا برای رفع مشکل فرزندانشان به آنجا مراجعه می کنند، مشاور عملا به علت کمی وقت به کار زیاد نمی تواند جوابگوی آنها باشد و این در حالی است که طبق برنامه های مصوب در نظام جدید متوسطه ، مشاور نقشی اساسی دارد و برنامه ریزی ، هدایت تحصیلی ، رفع مشکلات عاطفی و... به عهده اوست . معینی چند سالی است که در سمت مشاور دبیرستان های تهران خدمت می کند. وی از حجم زیاد کار گله دارد و مشکلات کاری خود را چنین بیان می کند: در وهله اول ، اطلاع ناکافی اولیا از نظام جدید، ضعیف بودن درس بچه ها و بی توجهی خانواده ها به وضعیت درسی فرزندان خود، باعث شده است مسوولیت مشاوران سنگین شود. ما در هر ترم تعداد زیادی دانش آموز مشروط داریم که خانواده ها به وضعیت آنها توجهی نمی کنند و حتی با تماسهای مکرر هم موفق به ملاقات با آنها نمی شویم . از سوی دیگر، مدارس به مشاوران بیشتری نیاز دارند. وظیفه اصلی مشاور، حل مشکلات عاطفی و تحصیلی دانش آموزان است ؛ ولی حجم زیاد کارها، فرصت رسیدگی کافی را به آنها نمی دهد. یکی از مشاوران دبیرستان عقیده دارد: مشاوره یکی از فنون و تکنیک های راهنمایی است . اگر یکی از اولین فعالیت ها در زمینه راهنمایی ، جمع آوری اطلاعات باشد، می توان گفت مشاوره ، استفاده علمی از اطلاعات جمع آوری شده و تعبیر و تفسیر آنها برای کمک به خرد برای تصمیم گیری مناسب و منطقی است . از آنجا که مشاوره ، مهمترین وسیله اجرایی راهنمایی دانش آموزان است ، مشاوره را به اصطلاح قلب راهنمایی می گویند. نبی زاده می افزاید: مشاوران در طول هر ترم برای هدایت تحصیلی دانش آموزان ، از آنها تست هوش و رغبت سنجی می گیرند؛ ولی اجرای آن دقیق نیست و نمی تواند معیار خوبی برای انتخاب رشته تحصیلی باشد. مثلا دانش آموزی که نمرات عالی گرفته است ، اولین انتخاب رشته تحصیلی او براساس این دو تست فنی و حرفه ای است ؛ ولی او استحقاق رشته ریاضی را دارد. امیدی درباره صندوق مکاتبه با مشاور می گوید: دانش آموزانی که مایلند مسائل خصوصی خود را با مشاور در میان بگذارند، از طریق صندوق مکاتبه با مشاور، او را در جریان مشکل خود می گذارند. دانش آموزان می خواهند این مسائل محرمانه باقی بماند؛ ولی در بعضی از مدارس ، مدیران نیز جویای موضوع می شوند و خودداری مشاور از دادن آگاهی به آنان باعث ایجاد اختلاف میان مشاور و مدیر مدرسه می شود. یکی از مشکلات بچه ها، سنگینی درسهاست که آن هم به انتخاب واحد و تحمیل شدن نظر دیگران (بویژه اولیا) بر دانش آموزان برمی گردد که باعث می شود بچه ها به دلیل خستگی از سنگینی درسها، رغبت چندانی برای کار تحقیقی در ساعت درس برنامه ریزی تحصیلی نداشته باشند. مدارس باید از خدمات مشاوره و راهنمایی تحصیلی برخوردار باشند. مهمترین وظیفه مشاوران و دبیران راهنما در مدارس ، همکاری با مدیر و برنامه ریزی برای دانش آموزان در انتخاب صحیح و دقیق دروس اختیاری است . استفاده از مشاور و راهنمایی تحصیلی در مدارس موجب می شود که دانش آموزان به توانایی ها و محدودیت های خویش پی ببرند و زمینه مناسب برای خودشناسی و تصمیم گیری منطقی در انتخاب دروس یا رشته تحصیلی آنان فراهم شود. حجم زیاد کار، همکاری نکردن معلمان در تکمیل فرم نظرخواهی دبیران ، نبود امکانات مشاوره و دیگر مسائلی که در این گزارش به آنها اشاره شد، از مشکلاتی است که اساس کار مشاوران را تحت تاثیر قرار می دهند و موجب کاهش بازده کاری آنان می شود. برپایی دوره های مداوم ضمن خدمت برای مشاوران و دبیران راهنما و آشنا کردن آنها با اطلاعات جدید و به روز کردن دانش آنها نیز از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. به هر حال ، آنچه بیش از هر چیز شایان توجه است و در درجه اول اهمیت قرار دارد، هدایت و راهنمایی صحیح دانش آموزان است .