گفتگو با دکتر محمد طالب پور فوق تخصص لاپاروسکوپی پیشرفته : عمل جراحی با دو برش نیم سانتی و یک روز استراحت

اعمال جراحی همواره توام با اضطراب و نگرانی است اما اگر بیمار بداند که با دو برش و شکاف نیم تا یک سانتی متری و یک روز بستری شدن در بیمارستان و نقاهت بسیار سریع می تواند از دست جراحی های باز پردردسر خلاص شود

کد خبر: ۱۱۵۵۸

استقبال زیادی از این روش خواهد کرد با وجود صد دستگاه لاپاروسکوپی در بیمارستان های ایران از ایلام گرفته تا فسا، متاسفانه تعداد کمی از اعمال جراحی مانند سنگ کیسه صفرا که عمل استاندارد آن استفاده از لاپاروسکوپ است در ایران انجام می شود.برای آشنایی شما با این روش نوین و کارآمد، گفتگویی با دکتر محمد طالب پور، فوق تخصص جراحی عمومی با لاپاروسکوپ )لاپاروسکوپی پیشرفته ( و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران صورت داده ایم که حاصل آن در پی می آید: لاپاروسکوپی چیست ؛لاپاروسکوپی به معنی دیدن فضای داخل شکم است که برای نخستین بار در سال 1989 به شیوه امروزی آن انجام شد. این عمل جراحی به منظور برداشتن سنگ کیسه صفرا صورت گرفت البته باید گفت که در آن زمان هم ، مشاهده درون شکم با ویدئو باب بود در شکل گیری فن لاپاروسکوپی ، صنعت نقش اصلی داشت و مهندسی پزشکی توانست این امکان را به وجود آورد که با ابزار تلسکوپ مانند، فضای درون شکم، قابل مشاهده شود در دستگاه لاپاروسکوپ ، مجموعه ای از الیاف نوری ، تصویری بسیار واضح و واقعی ایجاد می کنند، و این امکان در سالهای اخیر به وجود آمده است ؛ در حالی که دستگاه های لاپاروسکوپ اولیه چنین امکاناتی در اختیار جراح نمی گذاشتند و به همین دلیل نخستین عمل جراحی سنگ کیسه صفرا با مشکلات زیادی همراه بود اما این مشکلات بسرعت حل شد، به گونه ای که هم اکنون در اغلب کشورهای اروپایی عمده اعمال جراحی با لاپاروسکوپ صورت می گیرد به عنوان مثال ، در فرانسه که یکی از بزرگترین کانون های لاپاروسکوپی محسوب می شود، به طور متوسط هفتاد درصد جراحی های عمومی با لاپاروسکوپ انجام می شود که این آمار بسیار قابل توجه است.در ایران وضعیت چگونه است ؛ با وجودی که در ایران بیش از صد دستگاه لاپاروسکوپ وجود دارد؛ اما فقط سه تا چهار درصد اعمال جراحی عمومی با این ابزار انجام می شود نکته مهم در لاپاروسکوپی این است که مردم بیشتر از جراحان علاقه مند به استفاده از این ابزار بوده اند و همین نکته باعث شده است که جراحان سالمند هم مجبور شوند به سراغ فراگیری کار با لاپاروسکوپ بروند. هر چه دانش مردم و پزشکان درباره امکانات لاپاروسکوپ بیشتر شود و عملهای جراحی از حیطه برداشتن سنگ کیسه صفرا فراتر رود مردم علاقه بیشتری به عمل با این ابزار نشان خواهند داد و جراحان هم مجبور می شوند این رشته را بیشتر فرا گیرند.طبق گفته های شما لاپاروسکوپ برای اعمال درون شکم به کار می رود آیا این محدوده بیشتر شده و کاربردهای متنوع دیگری برای لاپاروسکوپ به وجود آمده است؛ لاپاروسکوپی از نظر علمی ، روش جراحی است و به هیچ وجه علم پزشکی و جراحی را تغییر نداده و اصول جراحی همچنان سر جای خود باقی مانده است . نکته مهم اینجاست که به موازات لاپاروسکوپ روش دیگری به نام تراکسکوپی هم به وجود آمده است که به معنای دیدن فضای درون قفسه صدری است و در برخی موارد حتی از لاپاروسکوپی هم مفیدتر بوده است ؛ چون عوارض و مشکلات بعدی شکافتن و دوختن شکم به مراتب کمتر از قفسه سینه است ؛ چرا که به دلیل وجود دنده ها یک عمل ساده و کوچک با برشهای بزرگ و کنار زدن دنده ها همراه خواهد بود.تراکسکوپی چه کاربردهایی دارد؛ تراکسکوپی در اعمال جراحی ریه و برخی اعمال قلب مثل ارتباط شریان ششی با شریان آئورت کاربرد دارد در حقیقت این روش مشابه لاپاروسکوپی است و بیشتر تفاوت آن دو مربوط به محل مشاهده اعضای بدن است.شباهت ها و تفاوت های لاپاروسکوپی با جراحی معمولی چیست؛ از آنجا که اصول لاپاروسکوپی با جراحی معمول فرق نمی کند بنابراین بیمار در این روش نیز بیهوش و تبری می شود عمل سنگ کیسه صفرا با لاپاروسکوپ که در کشور ما رواج بیشتری دارد، به این ترتیب است که بر حسب وضعیت کیسه صفرا سه برش نیم سانتی در شکم ایجاد می شود و تلسکوپ یا دوربین لاپاروسکوپ از زیر ناف به داخل شکم فرستاده خواهد شد برشی که در محل فرستادن دوربین ایجاد می شود، یک سانتی متری خواهد بود در عمل طحال ، دو برش یک سانتی و دو برش نیم سانتی برای آپاندیسیت ، یک برش یک سانتی و دو برش نیم سانتی لازم است.آیا اعمال جراحی کلیه هم با لاپاروسکوپ شدنی است؛ البته امروزه برای سنگ کلیه ، از دستگاه سنگ شکن استفاده می شود اما متخصصان جراحی اورولوژی می توانند از لاپاروسکوپ برای اعمال جراحی کلیه استفاده کنند آیا این اعمال به نواحی اصلی بدن محدود است؛آندوسکوپی پیشرفت های گسترده ای داشته است و در افرادی که سینوزیت دارند می توان با آندوسکوپ و لیزر، ورودی سینوزیت را باز کرد و این اعمال ، سرپایی است و به کمک آنها می توان سینوزیت های مقاوم را بخوبی درمان کرد حتی در جراحی های زیبایی و پلاستیک مانند کشیدن پوست پیشانی ، با ورود ابزار به زیر پوست و دمیدن و آزاد کردن هوا، می توان چروک های پوست را از بین برد البته ابزارهای دیگری برای اعضای خاص مانند آرتروسکوپی برای مفاصل و زانو در ارتوپدی به کار می رود.برای اعمال لاپاروسکوپی ، آیا یک جراح متخصص لاپاروسکوپ در کنار جراح اصلی )مانند جراح قلب ( قرار می گیرد یا خود جراحان متخصص باید با این روش آشنا باشند؛ برای اعمال جراحی ، حتما باید جراح ، متخصص لاپاروسکوپی هم باشد؛ چون تکنیک عمل فرقی نمی کند البته ممکن است دیدن فیلمهای لاپاروسکوپی ، این تصور را به وجود بیاورد که جراحان دوره ندیده براحتی می توانند این اعمال را انجام دهند در حالی که در لاپاروسکوپی پیشرفته دیدن دوره های آکادمیک لازم است و صرف جراح بودن نمی تواند مجوز انجام لاپاروسکوپی باشد.چرا لاپاروسکوپی در ایران پیشرفت نکرده است؛ علت اصلی پیشرفت نکردن لاپاروسکوپی در ایران را می توان به نبود مرکزی برای آموزش این روش مربوط دانست با وجود آن که عده زیادی از جراحان به روش لاپاروسکوپی علاقه مند شده اند اما هنوز مرکزی برای آموزش این افراد وجود ندارد البته برای ایجاد این مرکز در دانشگاه علوم پزشکی تهران درخواست هایی داده شده اما هنوز این مرکز به راه نیفتاده است.آیا لازم نیست لاپاروسکوپی به عنوان یکی از دوره های لازم جراحی در نظر گرفته شود؛ نه به عنوان یک دوره تکمیلی؛در برخی رشته های جراحی لاپاروسکوپی به عنوان بهترین روش جراحی شناخته شده است و اگر جراحی نتواند در جراحی از بهترین روش استفاده کند این نقطه ضعفی برای وی محسوب می شود جراحی سنگ کیسه صفرا و شلی دریچه معده به مری که باعث پس زدن اسید معده به مری می شود باید با لاپاروسکوپی انجام شود پس اگر یک جراح بخواهد به عنوان یک جراح تمام و کمال فعالیت کند، باید روشهای روز را بداند.هزینه های عمل با لاپاروسکوپی چگونه است؛این هزینه ها در بیمارستان های دولتی با جراحی های معمول چندان فرقی ندارد؛ بجز برخی هزینه ها که ممکن است به خرید و تهیه کلیپس جراحی مربوط شود اما در بیمه های تکمیلی ، دستمزد جراحی های لاپاروسکوپی چهل درصد بیشتر از جراحی های معمولی در نظر گرفته می شود هزینه هایی مانند هزینه های بیمارستانی با دیگر اعمال فرقی ندارد با وجود آن که دوره بعد از عمل جراحی و تبری شدن در بیمارستان بسیار کوتاه است اما بیماران علاقه دارند دو تا سه روز پس از عمل در بیمارستان بستری باشند.آیا لاپاروسکوپی در اعمال خاصی به کار گرفته می شود؛یکی از زمینه های مهم کاربرد لاپاروسکوپی ، در بیمارستان مبتلا به چاقی مفرط است در حقیقت به افرادی که پس از رژیم و ورزش وزن آنها کاهش نمی یابد جراحی معده با لاپاروسکوپی به عنوان درمان جایگزین پیشنهاد می شود در روش اول موسوم به گامتریک باندینگ ، با کار گذاشتن بالنی در قسمت بالایی معده ، ورودی غذا به معده کنترل می شود این عمل روش نوینی پس از اختراع لاپاروسکوپی محسوب می شود پیش از آن ، شکم باید شکافته می شد و دسترسی به بالای معده هم مشکل بود و اغلب نیز موفقیتی به دست نمی آمد. در لاپاروسکوپی به دلیل دید خوب و عدم ممانعت چاقی و باخت از دسترسی به بالای معده ، نتیجه عمل ایده آل خواهد بود در روش دیگری موسوم به سامتریک بای پس ، با منگنه های ویژه قسمت بالایی روده به قسمت بالای معده متصل می شود در حقیقت غذا می تواند به معده و روده به صورت توام وارد شود این عمل مشکلتر از روش قبلی است ؛ ولی درصد موفقیت و لاغری حاصل بیش از آن است در این روشها از چهل تا شصت درصد وزن کاسته خواهد شد.در روش اول ، بالن چگونه تنظیم می شود؛ در این روش یک بالن از جنس سیلیکون در قسمت بالای معده و منفذی برای ورود هوا و باد کردن آن در زیر پوست قرار می گیرد که می توان با سرنگ ، بالن را پر یا خالی کرد اگر شخص پس از عمل جراحی هنوز به خوردن غذای زیاد تمایل داشته باشد با ورود هوا، قسمت بالای معده تحت فشار بالن قرار می گیرد و از ورود غذای بیشتر به معده جلوگیری می شود.یعنی این بالن ، اشتها را کنترل می کند؛ با اشغال بخشی از معده ، در حقیقت سیری زود هنگام به وجود می آید و اشتها کنترل می شود کاهش وزن در چه مدتی اتفاق می افتد؛ ما در ایران تجربه ای در این زمینه نداریم ؛ اما آمارهای موجود در کشورهای اروپایی نشان می دهد چهل درصد وزن در طول شش ماه با روش گتریک باندینگ کاهش پیدا می کند البته این امکان وجود دارد که شخص پس از این مدت بتواند بدون نیاز به باد کردن بالن ، غذای خود را تنظیم کند و به زندگی عادی اش ادامه دهد اگر این اتفاق نیفتد آن وقت دوباره می توان بالن را باد کرد.پس در این روش به مراجعه دایمی به پزشک نیاز است؛ بله ، این کار برای تنظیم هوای بالن لازم است.آیا سیلیکون باند بالن سرطان زا نیست؛ استفاده مشابه از مواد سیلیکونی در بدن ، نتایج منفی نداشته است البته هر حجم خارجی در بدن می تواند مشکلاتی به وجود آورد و اگر عمل بدرستی انجام نشود باند جابه جا شده و باعث آزردگی بیمار می شود.نحوه پذیرش این عمل از سوی بیماران ایرانی چگونه بوده است؛ تاکنون به دلیل ناآگاهی بیماران و هزینه زیاد وسایل مانند بالن سیلیکونی ، این عمل در ایران انجام نشده است البته مانند هر کاری عده ای مخالف و موافق دارد و مثلا در ایران عده ای هنوز با خود لاپاروسکوپی مخالفند اما در کتابهای آکادمیک جراحی این عمل پذیرفته شده است.مزایای لاپاروسکوپی نسبت به اعمال جراحی باز چیست؛ بجز زیبایی به دلیل محدود بودن برش و راحتی بیمار و هزینه یکسان با جراحی باز )به دلیل طول درمان کوتاهتر در مقایسه با دستمزد بیشتر( لاپاروسکوپی مزایای پزشکی غیرقابل انکاری مانند عفونت بسیار کم و مقاوم ماندن سیستم ایمنی بدن دارد که بتدریج باعث حذف روشهای معمول جراحی در برخی موارد خواهد شد.