درباره تئو آنجلو پولوس به انگیزه پخش سفر به سیترا از سیما

فیلم عمیق و پر از حرف و حدیث اما محزون "سفر به سیترا" ساخته تئودوروس )تئو( آنجلو پولوس فیلمساز شهیر یونانی که اخیرا از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد، جزو بهترین کارهای اوست.اما این فیلم ، عمق فلسفی ساخته دیگر او یعنی "ابدیت و یک روز" )محصول 1998 و برنده نخل طلای جشنواره کن ( را ندارد. حتی می توان گفت طبیعت نافذ اثر دیگرش نگاه خیره اولیس و جذابیت پر رمز و راز چشم اندازی در مه کار تلخ و واقعگرای سال 1988 وی نیز در آن حس نمی شود."سفر به سیترا" شاید اولین فیلم از تریلوژی آثار موسوم به فیلمهای اودیسه ای آنجلو پولوس محسوب شود که در زمان ساختش 1983 سروصدای زیادی به پا کرد.این فیلم درباره یک مبارز یونانی است که پس از30 سال زندگی در تبعید، به کشورش باز می گردد و می کوشد از نعماتی که دولت غیر نظامی یونان پس از برکناری نظامیان به وی و امثال او ارزانی داشته است ، بهره مند شود. اما مدت زیادی طول نمی کشد که در می یابد پس از گذشت سالها، برای همه کس و همه چیز غریبه شده است . او تنها می تواند برای موقعیت های از دست رفته ، مرثیه سرایی کند که این هم یک واقعه عادی و ابدی است.آنجلو پولوس به جای این که آن تبعیدی را خلاق و مثبت نشان بدهد تصویری منفی و ناخوشایند از وی ارائه می کند و در پایان کار، این مبارز خسته بار دیگر به تبعید می رود؛ با این تفاوت که این مرتبه همسر بیمار و عصبی اش را نیز همراه با خود میبرد.با این که رنگ و بوی کارهای آنجلو پولوس ، سیاسی است ؛ اما اصلا نمی توان آثار او را با کارهای کوستاگاورا دیگر "سیاسی ساز" مشهور سینمای یونان قیاس کرد.در حالی که آثار گاورا مبتنی بر پرسشها و کاتهای سریع ، صحنه های اکشن و پرماجرا و سرعت در بیان حوادث امروز است ، آنجلو پولوس صحنه های کشدار همراه با نماهای ادامه دار و طولانی را برای بیان قصه های کند و تودرتوی خود مورد استفاده قرار میدهد.آنجلو پولوس حتی گاهی تصاویری ساکن را به دنبال صحنه های مهم و بالنسبه پرشتاب قرار می دهد تا بیننده ها وقت و امکان برای تجزیه و تحلیل آنچه قبلا روی داده است ، داشته باشند. فیلمهای آنجلوپولوس اغلب طولانی و حتی در برخی موارد بیش از4 ساعت است ؛ با وجود این شکافتن و معرفی کاراکترهایش را آن چنان که در زمانی از این دست مورد انتظار است ، صورت نمی دهد و نکاتی را مبهم نگه می دارد که این در مورد "سفر به سیترا" که مانند "چشم اندازی در مه " در سینماهای تهران اکران عمومی داشته ، نیز صادق است.سفر به سیترا نیز تابع همین طرز تلقی و حاوی این روش برخورد است آنجلو پولوس با ارائه قصه مردی که از مبارزه خسته شده است و بزودی در می یابد که مجبور است تا پایان عمر به همان مبارزه بیندیشد، حرفهای خود را ولو به طور مبهم درباره سیاست روز جهان می زند؛ سیاستی که از1983 یعنی زمان ساخت فیلم ، تفاوتی عمده - لااقل در یونان - نکرده است و تا زمانی که آنجلو پولوس هست و چنین کار می کند، این سیاست در زبان خاص سینمایی او تغییری نخواهد کرد!