نقد

یاران به مجازات صداوسیما نیامده اند

کد خبر: ۳۵۶۴

در ستون نقد شماره روز سه شنبه 27/9/80روزنامه جام جم مطلبی درج گردید باعنوان : "یاران به مجازات صدا و سیما آمده اند" به قلم همکار سابق جناب آقای علی کردان معاون محترم اداری و مالی سازمان صدا و سیما که در واقع پاسخی بود به آنچه اخیرا از قول اینجانب درباره اجرای قانون ممنوعیت استفاده از تجهیزات ماهواره ، در برخی از روزنامه ها چاپ شد. با این که در نگاه اول از این که معاون محترم اداری و مالی صدا و سیما قبول زحمت فرموده اند و پاسخ مطلبی را که علی الاصول در حوزه مسوولیت ریاست سازمان است و یا به لحاظ تخصصی به حوزه معاونت سیما مربوط می شود، داده اند شگفت زده شدم اما هنگامی که مقاله را تا پایان مطالعه کردم به حکمت این اقدام پی بردم که اشاره خواهم کردم.در عین حال پیشاپیش لازم است از بیان متین و پیراسته جناب کردان قدردانی کنم که خوشوقتانه و برخلاف برخی موارد مالوف در جوابیه های سازمان ، عنان نزاکت از کف نداده اند و انتظار نیز همین بود.اما پیش از پرداختن به اصل موضوع یادآوری چند نکته را ضروری می دانم:1 - آنچه اخیرا از قول اینجانب در مورد وظیفه صدا و سیما در زمینه اجرای قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره در برخی از مطبوعات درج شد، تنها فرازهایی از گفتگوهای ده روز پیش حقیر با خبرنگار ایسنا بود.2 - با این که بنده اساسا با نوع نگاه و رویکرد حاکم بر قانون مذکور موافق نبوده و نیستم )یعنی در همان زمان طرح و تصویب در مجلس نیز این شیوه واکنشی و منفعلانه در برخورد با فناوری رسانه ای را نه منطقی و نه وافی به مقصود نمی دانستم (، اما اظهارات اخیر را در راستای اجرای کامل و همه جانبه قانون مذکور بیان داشتم . برخلاف تصور بعضی ها، قانون مصوب را نمی توان معطل گذاشت و اقدامات نیروی انتظامی نیز هرچند به گونه ای پاندولی انجام شده اما مبنای قانونی دارد. اینک به متن نوشته جناب آقای کردان میپردازم. خلاصه کلام ایشان چنین است:1 - صدا و سیما براساس قانون مذکور الزام و تکلیفی نداشته است.2 - قانون مذکور در زمان مسوولیت فلانی )یعنی بنده ( در حوزه سیما تصویب و ابلاغ شده و اگر کسی باید پاسخگو باشد پورنجاتی است.3 - شما )یعنی بنده ( که با توسعه کمی صدا و سیما و راه اندازی شبکه های تلویزیونی متعامل و بین المللی خبر مخالف بودید چطور اکنون پیشنهاد ایجاد شبکه خاص برنامه های ماهواره ای میدهید؛4 - در فصل بررسی لایحه بودجه ، نیازهای مالی صدا و سیما را تامین کنید تا اجرای ماموریت های آن ممکن گردد.برای پاسخگویی به موارد فوق الذکر لازم است جهت مزید اطلاع جناب آقای کردان و نیز خوانندگان محترم روزنامه یادآوری کنم که :الف - در نظام جمهوری اسلامی ایران و براساس تفسیر و برداشتی که از قانون اساسی )اصل 175 ( رایج و جاری می باشد، صدا و سیما رسانه انحصاری و دولتی )حکومتی ( و بنابراین تنها امکان موجود برای پاسخگویی به نیازهای رسانه ای )رادیو تلویزیونی ( می باشد. بنابراین فلسفه وجودی و وظیفه ذاتی آن تامین و تدارک برنامه ها به اقتضای شرایط و مقتضیات است . آنچه اینجانب در مقدمه عرایض خود در آن مصاحبه گفته بودم همین بود که : در کشور ما یک صدا و سیما وجود دارد، از شبکه های خصوصی که خبری نیست پس موظف است به نیازهای جامعه پاسخ بدهد. ایجاد یک شبکه خاص از برنامه های مفید شبکه های ماهواره ای نیز ناظر به همین بحث بود.ب - درست است که در ماده پنج قانون ممنوعیت استفاده از تجهیزات ماهواره تعبیر الزام و تکلیف برای صدا و سیما نیامده اما اگر به منطوق واقعی قانون توجه کنیم که در واقع اعمال محدودیت برای استفاده از تجهیزات ماهواره است متوجه می شویم که تعبیر "می تواند" در عبارت ماده پنج قانون به مفهوم "اختیار و اراده " آنگونه که جناب کردان برداشت کرده اند نیست بلکه به مفهوم "اجازه و استثنای " قانونگذار نسبت به صدا و سیماست تا بتواند به وظیفه ذاتی اش یعنی پاسخگویی به نیاز رسانه ای جامعه عمل کند. حاصل دو مطلب الف و ب همان است که بنده در مصاحبه گفته ام یعنی این که صدا و سیما به اعتبار وظیفه ذاتی اش و فلسفه وجودیش و نیز براساس اجازه قانونی )در ماده پنج( باید در این زمینه اقدام میکرد.ج - اما علاوه بر اینها، در همان زمان که طرح قانونی مذکور در مجلس مورد بحث بود، موضوع ایجاد یک شبکه خاص برای پخش برنامه های مفید ماهواره هم در کمیسیون ارشاد و هم در سازمان صدا و سیما مورد توجه قرار گرفت و حتی در آستانه تاسیس برخی از شبکه های جدید سیما نیز به آن پرداخته شد. اما بنا به دلایل و عواملی که از بیان آنها صرفنظر میکنم مسکوت ماند.د - جالب است که در نوشته جناب آقای کردان ، با زیرکی خاصی از تاسیس مرکز مونیتورینگ سیما به عنوان اقدامی که سازمان در جهت مقابله با تهاجم فرهنگی انجام داده یاد شده ، بدون این که اشاره شود که اساسا این مرکز به ابتکار و پیگیری معاون وقت سیما)یعنی این بنده ( و به رغم بسیاری موانع و گرفتاری ها تاسیس شد تا به عنوان یک منبع سریع و ارزان قیمت تامین برنامه برای شبکه های سیما عمل کند و البته هیچ ربطی به تهاجم فرهنگی نداشت.ه - جناب آقای کردان قاعدتا باید بخاطر داشته باشند که بنده نه اکنون و نه از زمان حضور در کمیسیون فرهنگی ، بلکه از همان سالهای همکاری با صدا و سیما با توسعه بی رویه ^ کم^ی موافق نبودم و اعتقاد داشته ام که این شیوه گسترش نتیجه ای جز اتلاف منابع ندارد زیرا تا هنگامی که امکان تنوع و تکثر واقعی برای ایجاد شبکه های رادیو تلویزیونی نباشد و به دلیل حاکمیت نوعی خاص از نگرش سیاسی - فرهنگی )حتی اگر نگرش درستی هم باشد(، اگر هزار شبکه هم ایجاد کنیم ، مصداق کپی بدل از اصل خواهد شد کما اینکه در حال حاضر اینچنین است.واقعا چه تفاوت شکلی و محتوایی میان شبکه اول و دوم و تهران وجود دارد؛ از چاشنی ها بگذریم . بنابراین بنده همانگونه که در فصل بودجه سال 80 عرض کردم کماکان معتقدم بهتر است بجای ایجاد شبکه جدید برای "برنامه های آموزشی " که طبق برنامه سوم توسعه سازمان صدا و سیما موظف شده است ، یکی از شبکه ها مثلا شبکه دوم سیما، تبدیل وضعیت شود و ماموریت جدیدی پیدا کند چرا دوباره بودجه عمومی کشور را صرف ایجاد شبکه ای جدید کنیم ؛ این کار قبلا هم سابقه داشته است.و - اما کلام پایانی ، این که فرموده اند فصل بررسی لایحه بودجه سال هشتادویک فرصت گرانبهایی برای بنده است تا بودجه مورد نیاز صدا و سیما تصویب شود، از آن سخنان گرانبهاست اکنون حکمت ورود جناب آقای کردان را به عرصه پاسخگویی به اظهارات اخیر بنده متوجه می شویم ایشان لابد با شان ثبوتی خویش )به اعتبار تحصیلات حقوقی ( وارد نقد مطالب بنده شده اند و صد البته که با شان اثباتی خود )به اعتبار معاونت اداری و مالی ( مطالبشان را به سرانجام رسانده اند پس لب کلام ایشان اعلام نیاز صدا و سیما به بودجه بیشتر برای انجام ماموریت هایش تلقی می شود البته کمیسیون فرهنگی مجلس به اعتبار جایگاه قانونی و تخصصی خود از هر نوع مساعدتی برای افزایش اعتبارات بخش فرهنگ و هنر و ارتباطات و تربیت بدنی دریغ نخواهد کرد و حتی از افزایش منطقی و موجه بودجه صدا و سیما نیز استقبال می کند اما باور کنیم که صدا و سیما تنها نیازمند پول نیست ، تدبیر هم می خواهد، دستکم بیش از آنچه تاکنون شاهد بوده ایم ضمنا مصاحبه یاد شده بیشتر یک سخن مشفقانه بود و از این رو نمیتوان نتیجه گرفت که: یاران به مجازات صدا وسیما آمده اند