تظاهرات ومبارزات گسترده علیه سلطه شرکت های چند ملیتی

فقرکارگران وکشاورزان ؛پیامدجهانی شدن

کد خبر: ۲۶۰۰

در سلسله تظاهرات و اعتراض هایی که علیه جهانی شدن در بسیاری از شهرهای امریکای شمالی نظیر ساتل یا کبک ستی و شهرهای اروپا نظیر روم و استهکلم روی داد، طرفداران محیط زیست یا اصطلاحا سبزها از طلایه داران مخالفت بوده اند. دلایل آنها برای این مخالفت با دیگر دسته ها مانند سندیکای کارگری و آنارشیست ها، شباهت های بسیاری دارد و حضور آنها در این مواجهات به همان پررنگی دسته های دیگر است . طرفداران این گروه همواره به قراردادهای تجارت آزاد مانندنفتاتوافق تجارت آزاد در امریکای شمالی منطقه تجارت آزاد قاره امریکا معترض بوده اند.در مرحله نخست می توان چند دلیل اصلی برای این مخالفت برشمرد. سبزها براین باورند که توافقنامه ها بر فقر کارگران بومی می افزاید. برای مثال در مکزیک از زمان نفتا ، یک میلیون نفر به تعداد کسانی که حقوقشان زیر حداقل قانونی است ،اضافه شده است و در همین مدت هشت میلیون نفر خانواده به زیر خط فقر غلتیده اند. از طرف دیگر سبزها معتقدند به دلیل نبود سازکارهای کنترلی مناسب، این توافقنامه ها تخریبمحیط زیست را تسریع بخشیده اند؛ چنانکه باز هم در مکزیک و امریکا، افزایش وحشتناک زباله های شیمیایی باعث افزایش روزافزون بیماری ها و اختلالات تولدی شده است . سبزها همواره استدلال کرده اند که رعایت استانداردهای زیست محیطی هرگز در این توافقنامه هامورد اشاره قرار نگرفته است.دلیل دیگر طرفداران محیط زیست برای مخالفت با جهانی شدن ، مخفی بودن و مخفی ماندن توافقنامه هاست . این مذاکرات که از سال 1994 به این طرف هر چند ماه یک بار برگزار شده ، همواره از دسترس عموم شهروندان کشورهای ذینفع و مطبوعات و رسانه ها به دور بوده است ؛ در حالی که نمایندگان شرکتهای بزرگ همواره در این جلسات حضور داشته اند.سبزها در این نکته با حامیان حقوق کارگران مشترکند که این قراردادها حقوق اولیه کارگران را زیرپا می گذارند و به از دست رفتن مشاغل بیشتری می انجامند. در این مورد وضع کشوری چون مکزیک بسیار بهتر از همسایگانش در امریکای مرکزی نظیرهائیتی و گواتمالاست که سیاست های نفتا بیش از25 درصد به بیکاران آن افزوده است.از طرف دیگر این توافق ها به خصوصی سازی نهادهای بنیادی نظیر آموزش و پرورش ، آموزش عالی ، بهداشت و درمان و امنیت انجامیده است . برای مثال در کشوری مثل کانادا تعداد مدارس خصوصی در سال2000 ،50 درصد افزایش داشته است و در شهری مثل نیویورک برای اولین بار در1996 ، تعداد پلیسهای خصوصی با تعداد پلیسهای دولتی برابر شده است . در بولیوی ، دولت شروع به خصوصی سازی آب آشامیدنی و کشاورزی کرده است.همچنین اجازه دادن به شرکتها برای اقامه دعوا علیه دولتهای محلی و ملی ، اعتراض شدید برخی از گروهها را برانگیخته است . در حالی که به فرض یک شهروند کانادایی نمی تواند از دولت فدرال این کشور به دادگاه شکایت برد، یک شرکت تجاری امریکایی این امکان را دارد که هرگاه اعمال این دولت ، منافع شرکت را به خطر اندازد، از دولت کانادا شکایت کند. نمونه این امر حداقل یک بار با اقامه دعوای یک شرکت امریکایی علیه دولت بریتیش کلمبیا )غربیترین استان کانادا( روی داده است.شرکتهای مواد غذایی امریکایی کشورهای دیگر را به خرید مواد غذایی ای ترغیب می کنند که از لحاظ ژنتیکی دستکاری شده اند. این شرکتها استدلال می کنند که تنها راه برای تولید کافی غذا، استفاده از فناوری های ژنتیکی است . طرفداران محیطزیست معتقدند این فناوری ها به اندازه کافی آزمایش نشده اند و می توانند باعث بسیاری از بیماری ها نظیر سرطان شوند. از طرف دیگر برخی کارشناسان امور غذایی و کشاورزی عنوان می کنند که این سیاست ها به وابستگی هر چه بیشتر کشاورزان مستقل می انجامد؛ چرا که این شرکتها انحصار تخمها و بذرهایی را که به صورت ژنتیکی دستکاری شده اند، در اختیار دارند. پیش از این کشاورزان تخمها را از سالی به سال بعد نگه میداشتند؛ ولی اکنون ناچارند آنها را بخرند.به این دلایل طرفداران و فعالان در امور محیط زیست ، شبکه ای جهانی برای مبارزه با سلطه شرکتهای چند ملیتی تشکیل داده اند. از نخستین و مهمترین اهداف این شبکه ، وارد کردن شرکتهای نفتی امریکایی به رعایت سیاست های زیست محیطی در قبال گرم شدن کره زمین است این شرکتها که در تعیین سیاست های داخلی و خارجی امریکا نقش مهمی دارند به فرض ، پاییز گذشته به طور گسترده ای از نامزدی جرج دبلیو بوش در انتخابات ریاست جمهوری حمایت کرده اند - همواره از رعایت استانداردهایمحیط زیست طفره رفته اند. آنها پیشنهاد یک بایکوت جهانی در مورد محصولات این شرکتها را داده اند.سبزها همواره از طرفداران شعار "جهانی بیندیشیم ، محلی عمل کنیم " بوده اند؛ اما امروز ترجیح می دهند جهانی بیندیشند و جهانی عمل کنند.از دیگر راهکارهایی که این گروه در مبارزه با جهانی شدن پیش گرفته ، تلاش برای بازگرداندن قدرت به مجالس ملی در مقابل شرکتهای چند ملیتی و افزایش حضور سبزها در این مجالس است . به نظر می رسد سبزها بخوبی دریافته اند که صرف یک گروه اعتراضی بودن ، دیگر کافی نیست . هم اکنون سبزها در مجالس 18 کشور اروپایی عضو دارند و تعداد نمایندگان آنها در کل جهان بیش از260 نفر است.سیاست های جهانی شدن دیگر مرزی برای سرمایه قائل نیست ؛ چنان که یک ترک تبار می تواند براحتی در آلمان سرمایه گذاری کند.اما مرزها برای نیروی کار همچنان پابرجاست ؛ چنان که یک کارگر ترک باید از هفت خان رستم رد شود تا با خوش اقبالی اجازه کار در آلمان را پیدا کند. به طور خلاصه ، سبزها معتقدند هر چند شعارهای جهانی سازی نظیر تجارت آزاد و سرمایه گذاران بدون مرز در وهله اول جالب و جذابند؛ اما سیاست های فعلی فقط در جهت منافع شرکت های بزرگ چند ملیتی است و آنچه قربانی می شود، محیط زیست ، حقوق کارگران و نهادهای بنیادی جامعه است.