نشستی برای مقابله با تلاش غرب برای تفرقه‌افکنی میان ایران، ترکیه و آذربایجان

سید جلال ابراهیمی دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و ترکیه در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم آنلاین در خصوص نشست وزرای امورخارجه ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان با بیان اینکه این سه کشور در یک موقعیت استراتژیک و ژئوپولتیکی ویژه‌ای قرار دارند اظهار کرد: از یک طرف کوه‌های ماورا قفقاز و ارسباران (قره‌داغ) و از طرف دیگر کوه‌های توروس در ترکیه از لحاظ ژئوپولتیکی بسیار مهم هستند.

ابراهیمی با بیان اینکه پیمان نفتی سیحان و جیحان بین ترکیه و دولت آذربایجان ارزش اقتصادی زیادی برای دو طرف دارد اظهار کرد: جمهوری آذربایجان با صادارت نفت به وسیله این پیمان، درآمد زیادی را بدست می‌آورد و دولت ترکیه هم با دریافت هزینه ترانزیت موقعیت استراتژیک اقتصادی خود را بسیار بیشتر تقویت می‌کند.

وی با تاکید براینکه جمهوری آذربایجان و ترکیه در یک موقعیت اقتصاد سیاسی قرار دارند اظهار کرد: تمام معادلاتی اقتصادی آنها کاملا بر دو اصل متکی است یکی اینکه ترکیه نیازمند نفت و گاز است از سوی دیگر خود مسیر لوله‌های نفتی و گاز از سرزمین‌ها بالای توروس به طرف اروپا هستند؛ در نتیجه ترکیه و آذربایجان برای هم حائز اهمیت هستند.

مدیر مرکز پژوهش‌های حوزه دریای مدیترانه با بیان اینکه ترکیه و جمهوری آذربایجان ارتباطات تنگاتنگ اقتصادی با یکدیگر دارند اظهار کرد: با این حال تعداد جمعیت آذربایجان از نظر مصرفی در حدی نیست که بتواند مانند ایران بازارهای اقتصادی ترکیه را تامین کند؛ ایران یک بازار 80 میلیون نفری دارد اما بازار آذربایجان 7 یا 8 میلیون نفر است.

وی با اشاره به اینکه نفت منبع مهمی درآمدی در اقتصاد آذربایجان است اظهار داشت: هم اکنون اغلب فروشگاه‌های آذربایجان را از مبلمان و منسوجات گرفته تا کالای شیمیایی، تزئینی و غیره، اجناس ترک در اختیار گرفته‌ است که صدالبته ما هم در این مورد قصور اقتصادی داشتیم.

ابراهیمی با اشاره به اینکه در زمان رئیس جمهور سابق آذربایجان میل زیادی برای گسترش روابط با ایران وجود داشت اظهار کرد: بدلیل شناخت سنتی و اجتماعی بین ایران و آذربایجان آنها علاقمند بودند روابط خود را ما بیشتر کنند ولی متاسفانه ما نتوانستیم بازارهای آنجا را در اختیار داشته باشیم و جای تاسف‌تر این است که بازار این کشور بیشتر توسط ایرانی‌های مقیم ترکیه از کالای ترک پر شد.

وی با اشاره به اینکه جمهوری آذربایجان به دلیل اینکه از اتحاد سابق جماهیر شوروی جدا شده است گرایش‌های خاصی به طرف غرب دارد اظهار داشت: از طرف دیگر ترکیه پایگاه ناتو است و در این امر مدخلیت دارد.

دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و ترکیه با اشاره به اینکه ایران اکنون به عنوان یک نیروی مستقل بازدارنده در منطقه شناخته می‌شود که غرب تهاجم ویژه‌ای به آن داشته است خاطرنشان کرد: ترکیه هم الان در این فشار قرار دارد و هرچند بعد از پس دادن کشیش رابینسون فشار برآنها کمتر شده است ولی می‌دانیم که هنوز با آمریکا مناقشات سیاسی دارد؛ از سوی دیگر گرایش‌های ترکیه به طرف روسیه و چین هم مقداری آمریکا را آزرده است.

وی در ادامه مطرح کرد: کشوری بزرگی و پرجمعیتی مانند ایران می‌تواند از طریق آبراهه‌ها و شاه‌راه‌ها خود، حلقه وصل دریای خزر و دریای سیاه بین جمهوری آذربایجان و ترکیه باشد.

ابراهیمی با بیان اینکه می‌توان یک شاهراه دریایی سه‌جانبه به جمهوری آذربایجان، ایران و ترکیه وجود آورد اظهار داشت: همین الان کشتی‌هایی که در بند آستاراخان و یا سواحل دریای خزر هستند می‌توانند از طریق رودخانه‌های این میان وارد شاهراه‌های جهانی بشوند البته این مسیر مخصوص کشتی‌های کوچک 3تا 5 هزار تنی است که می‌توانند از لاک‌ها و رودخانه‌های سد دار عبور کنند.

وی با بیان اینکه وجود نفت در دریای خزر مساله مهمی است که مورد توجه سه طرف می‌باشد اظهار داشت: بالاتر از این مساله مذاکرات فی‌مابین در مورد سیاست آتی برای مقابله با فشار آمریکا در منطقه ماورای قفقاز، ایران و ترکیه است.

مدیر مرکز پژوهش‌های حوزه دریای مدیترانه همچنین خاطرنشان کرد: از سوی دیگر ارتباط اروپا از طریق شاه‌راه‌های ترکیه و آذربایجان به ایران و از آن مسیر به شرق دور موقعیت‌های مذاکره‌ای خیلی عمیقی را برای سه طرف ایجاد می‌کند.

وی با اشاره به نگاه مثبت و ارتباطات خوب دولت ایران به این دو کشور شمالی خود گفت: جمهوری آذربایجان کشوری در طرف دیگر رود ارس است و هر دو کشور از این رود استفاده می‌کنند، هر دو کشور سد میل مغان را احداث کرده‌اند و از نیروگاه‌های آن استفاده می‌کنند، رودخانه دشت مغان دو طرف را سیراب می‌کند و همچنین پل دوستی و سرتاج سد ارس راه ارتباطی بین ما و جمهوری آذربایجان است.

ابراهیمی با تاکید براینکه ایران و جمهوری آذربایجان در شرایط جغرافیایی مشترک هستند گفت: ما در یک گودی جغرافیایی هستیم و از نظر جغرافیایی، سرزمینی و آب و هوایی خیلی به هم نزدیک می‌باشیم.
وی با بیان اینکه ارتباطات ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان بسیار به هم نزدیک است اظهار کرد: فقط غرب و آمریکا است که سعی می‌کنند با فشار خود نفاقی را بین این سه کشور ایجاد کند ولی در این میان ایران تمام تلاش خود را برای داشتن ارتباطات مربوط به همسایه‌گرایی انجام می‌دهد.

دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و ترکیه در پایان با بیان اینکه ایران در این منطقه ارتباطات خوبی با گرجستان و ارمنستان هم دارد اظهار داشت: ما در ایران اتاق بازرگانی با جمهوری آذربایجان و ارمنستان داریم و سیاست‌مان این است که وارد مناقشات سیاسی بین ارمنستان و آذربایجان یا سوءتفاهمات ارمنستان با ترکیه ‌نشویم، چرا که این‌ها مناقشات داخلی میان دو کشور است؛ تنها امیداریم آنها بتوانند مسائل خود را حل کنند و به حل این مساله هم کمک می‌کنیم.