توقع زیاد در جاده ناهموار صادرات

مهم‌ترین موضوعی که باید به آن پرداخت این است که پیمان‌سپاری ارزی موجب بی‌انگیزگی صادرکنندگان می‌شود و قبلا این کار در کشور تجربه شده که نتیجه مطلوبی هم نداشته است.

تا پایان دولت هفتم، پیمان‌سپاری ارزی وجود داشت و صادرکنندگان باید ارز حاصل از صادرات خود را به دولت تحویل می‌دادند که این کار به کاهش صادرات کشور و همچنین غیرشفاف شدن آمار صادرات منجر شد اما در دولت هشتم پیمان‌سپاری ارزی برداشته شد که نتیجه آن افزایش میزان صادرات در کشور بود.

بانک‌های داخلی در آن زمان تا قبل از تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران با بانک‌های خارجی ارتباط داشتند و خود به خود ارز وارد سیستم می‌شد. این‌که اکنون آقای رئیس‌جمهور عنوان می‌کنند صادرکنندگان، ارز را به کشور تحویل نمی‌دهند باید از ایشان پرسید شما برای صادرکنندگان چه اقدامی انجام داده‌اید؟ هنوز بعد از اجرای برجام سیستم بانکی ایران نتوانست با بانک‌های خارجی کار کند و این بزرگ‌ترین معضل صادرکنندگان است.

اکنون پول صادرات در حساب صادرکننده در یک کشور دیگر واریز می‌شود اما سیستم بانکی اجازه انتقال آن را به کشور نمی‌دهد. در این صورت دولت بیان می‌کند ارز خود را به سامانه نیما وارد کند و مبلغ آن کمتر از بازار داخلی است. این در حالی است که برخی واردکنندگان با دریافت ارز از صادرکننده با قیمت پایین‌تر اقدام به واردات و با محاسبه ارز آزاد کالای خود را عرضه می‌کنند که این موضوع باعث اقتصادی شدن واردات نسبت به صادرات شده است.

از سوی دیگر باید توجه داشت برخی صادرات به صورت مدت‌دار است اما دولت اعلام می‌کند ظرف مدت دو ماه باید ارز آن وارد سیستم شود که این کار غیرممکن است. اگر دولت بتواند از طریق صرافی یا بانک‌ها ارتباطی با بانک‌های خارجی برقرار کند دردسر انتقال پول کاهش می‌یابد و این کار به افزایش صادرات منجر می‌شود اما این‌که کنار بایستیم و هر روز قوانین برای صادرکننده تقویت کنیم، وضعیت اقتصادی کشور مطلوب نخواهد شد.

مسعود دانشمند

دبیرکل خانه اقتصاد ایران