تحریم های گوگلی

هنوز زمان زیادی از این مصاحبه در کنار فعالیت‌های پردامنه شبکه‌های برون مرزی ایران نگذشته بود که در خبرها اعلام شد تعدادی از حساب‌های کاربری (که بعدا روشن شد وابسته به صدا و سیمای ایران و دقیق‌تر برای معاونت برون‌مرزی این سازمان بوده) از سوی توییتر و فیسبوک بسته شده است. در واقع فعالیت در شبکه‌های اجتماعی توسط صاحبان اصلی رصد می‌شده و حالا که به اوج تاثیرگذاری رسیده، بسته و مسدود شده است. حتی در بیانیه فیسبوک به این موضوع اشاره شده که «همواره نوعی تنش در حذف سریع این صفحات، گروه‌ها و حساب‌های کاربری و ارتقای روش‌های دفاعی ما در دراز مدت وجود دارد. به این معنی که اگر خیلی سریع آنها را حذف کنیم، نمی‌توانیم اطلاعات دقیقی را در خصوص نحوه کار و گستره شبکه آنها به‌دست آوریم.» از این رو به نظر می‌رسد ماجرا محدود به بستن تعدادی حساب کاربری وابسته به صدا و سیما نبوده بلکه خبر از آغاز موج تازه‌ای از تحریم‌های رسانه‌ای می‌دهد.

افکار عمومی؛ مرغ عروسی و عزا

فیسبوک در بیانیه‌ای که به همین خاطر منتشر کرد نوشت: «ما امروز چندین صفحه، گروه و حساب کاربری را به دلیل رفتاری مغایر با حقیقت و هماهنگ شده در فیسبوک و اینستاگرام حذف کردیم. برخی از این فعالیت‌ها از ایران ... نشات می‌گرفت» این نشان می‌دهد که بهانه و دستاویز تکراری این رسانه‌های نو، باز هم حقیقت بوده است. باز هم افکار عمومی ابزاری بود که غول‌ها از آن برای ساکت کردن صدای مخالف استفاده کردند. فیسبوک در بیانیه‌اش اشاره کرده: «652 صفحه، گروه و اکانت را به دلیل رفتاری هماهنگ شده و مغایر با حقیقت که از کشور ایران نشات می‌گرفت و افرادی از سراسر جهان را در سرویس‌های اینترنتی مختلف در مناطقی همچون خاورمیانه، آمریکای لاتین، بریتانیا و آمریکا مورد هدف قرار می‌دادند، حذف کردیم» این در حالی است که هنوز صفحاتی که فعالیت‌های گروه‌های تروریستی نظیر داعش را تبلیغ می‌کنند، باز است و این نشان می‌دهد موضوع ربطی به حقیقت یا بهانه‌هایی از این دست ندارد بلکه آغاز موج تازه‌ای از بایکوت رسانه‌ای را باید انتظار کشید.

ماجرا از چه قرار بود؟

Q4T 4 (Quest4Truth) شبکه‌ای وب‌بستر است که از اواخر سال 1394 فعالیت خود را آغاز کرده و در راستای تنویر افکار عمومی و پاسخ دادن به شبهاتی که به منظور ایجاد اسلام‌هراسی یا ایران‌هراسی شبانه‌روز در رسانه‌های غربی تولید و بازنشر می‌شود، فعالیت کرده است. این حساب کاربری با هدف ایجاد پرسش و یافتن پاسخ واقعی فعالیت می‌کرده و یکی از همان دست رسانه‌های آلترناتیو بود که پیمان جبلی هم به آن اشاره کرده بود. این اکانت یکی از بیش از 650 حساب کاربری مسدود شده است که به بهانه‌های واهی فعالیت آن ممنوع اعلام شده است. شیدا اسلامی، مدیر روابط عمومی معاونت برون‌مرزی سازمان صداوسیما هم به این موضوع این‌طور اشاره کرده: حساب‌های کاربران داعش همچنان باز است و بگیر و ببندهای فیسبوک، توییتر و گوگل منحصر به رسانه‌های برون‌مرزی ایران است. تمام معادله‌ای که غول‌های فضای مجازی از سه‌شنبه تا به حال ساخته‌اند، در همین یک جمله خلاصه می‌شود... دو شب پیش مسئول شبکه‌های اجتماعی شبکه Q4T گزارش داد که از ساعت 21 و 45 دقیقه به بعد اکانت‌های این شبکه در پلتفرم‌های مختلف یکی پس از دیگری مسدود شدند. پس از آن بود که متوجه بسته شدن حساب کاربران همکاران شبکه و همچنین تعداد دیگری از حساب‌های کاربری حقیقی و حقوقی دیگر در فضای مجازی شدیم. در واقع این مسدود کردن‌ها منحصر به Q4T نبود.

مرگ فقط برای همسایه!

این تنها بخشی از ماجرای آغاز یک پایان بود. پایان عصر گردش آزادانه اطلاعات! زیرا پس از این‌که فیسبوک و توییتر حساب‌هایی را مسدود کردند دیگر غول فضای مجازی نیز وارد بازی شد. «گوگل» با مسدود کردن تعدادی از حساب‌های کاربری مرتبط با ایران وارد این جنگ تمام عیار رسانه‌ای شد تا نشان دهد در جبهه‌ای متحد با اربابان آمریکایی‌اش قرار دارد و سربازی در این نبرد است. شرکت گوگل می‌گوید شمار زیادی از کانال‌های یوتیوب و دیگر حساب‌های کاربری مرتبط به ایران را بسته، همچنین این شرکت اینترنتی ادعا کرده «این حساب‌ها به سازمان صدا و سیمای ایران وابسته بودند ولی هویت خود را مخفی کرده بودند». این اتفاقات در حالی صورت می‌گیرد که همواره در جامعه جهانی، این شرکت‌ها و دست‌های وابسته به آنها منادی گردش آزادانه اطلاعات هستند و جستجوی حقیقت را به‌عنوان شعار خود مطرح می‌کنند؛ اما این‌بار می‌بینیم که به صورت کاملا متحد دست به مسدود و محدود کردن حساب‌هایی زده‌اند که مشغول فعالیت‌های رسانه‌ای بوده‌اند.

توییتر و فیسبوک هم در دلایلی که برای بستن حساب‌های ایرانی مطرح کرده‌اند تبلیغات ضد اسرائیل و عربستان را مورد اشاره قرار داده‌اند؛ در حالی که حساب‌های بسیاری اعم از جعلی و حقیقی در این شبکه‌ها علیه ایران و جمهوری اسلامی فعالیت می‌کنند اما این شرکت‌ها هیچ واکنشی به آنها ندارند. حتی نخست‌وزیر رژیم جعلی اسرائیل هم در حساب کاربری خود علیه جمهوری اسلامی مطالبی منتشر می‌کند، اما خطری برای افکار عمومی ندارد و تنها فعالیت رسانه‌های ایرانی یک تهدید محسوب می‌شود.

فیسبوک مردم ایران را تحریم می‌کند!

فیسبوک در بخش دیگری از بیانیه خود مدعی شده: «ما همچنان به تحقیقات خود ادامه می‌دهیم و اطلاعات به دست آمده را با دولت‌های بریتانیا و آمریکا به اشتراک گذاشته‌ایم. از آن جایی که تحریم‌های آمریکا شامل ایران نیز می‌شود، این اطلاعات را در اختیار وزارتخانه‌های خزانه‌داری و خارجه آمریکا نیز قرار داده‌ایم. این تحریم‌ها به کمپانی‌ها این اجازه را می‌دهد تا سرویس‌های اینترنتی را برای مردم به منظور برقراری ارتباط‌های شخصی از قبیل دولت و مجموعه‌های وابسته به آن، ارائه دهند، اما فیسبوک، استفاده از ابزار تبلیغات را برای مردم ایران و دیگر کشورهای تحریم شده ممنوع می‌کند.» این در حالی است که آنها همواره «مردم» برایشان موضوعیت داشته اما به نظر می‌رسد این‌بار دعوا جدی‌تر از این حرف‌ها است، هرچند بعید است که در ماجراهایی که قرار است از آن ماهی بگیرند (مانند فتنه‌های خیابانی) پشت مردم را خالی کنند، بلکه آنجایی مردم ایران را تحریم می‌کنند که بخواهند از استقلال و تمامیت ارضی خود در فضای شبکه‌های اجتماعی دفاع کنند.

پس اینجا هم دم خروس غول‌های مجازی بیرون می‌زند و می‌توان شاهد بود که آنها مردم ایران را کجا جدا از حاکمیت تعریف می‌کنند و کجا در کنار هم، آنجا که قرار است به ساز آنها رقصیده شود مردم ایران جدا از حاکمیت‌اند ولی وقتی قرار باشد که مردم در کنار حاکمیت و ارزش‌های ملی باشند محکوم به تحریم‌اند!

برقص به ساز ارباب!

دویچه‌وله آلمان هم در این‌باره نوشته: «دامنه رویارویی‌های سیاسی بیش از هر زمان دیگر به شبکه‌های اجتماعی کشیده شده است» و اسلامی این موضوع را نشان‌دهنده «عزم جدی، شبکه‌ای و منسجم نهادهای مختلف تشکیل دهنده جبهه رسانه‌ای آمریکا و هم‌پیمانانش برای گسترش و تشدید تحریم‌ها علیه ایران» می‌داند و ادامه می‌دهد: «این در حالی است که رسانه‌های برون‌مرزی و به ویژه شبکه Q4T انگلیسی زبان یا همان(Quest4Truth) که فعالیت خود را در شبکه‌های اجتماعی و فضای وب متمرکز کرده، چیزهایی می‌گویند که به مذاق صاحبان قدرت و بخصوص آمریکا خوش نمی‌آید. آنها از جنایت‌های اسرائیل علیه مردم فلسطین می‌گویند و
کودک کشی در یمن را محکوم می‌کنند و از سیاست‌های خودسرانه و غیر قابل انطباق با موازین بین‌المللی از سوی ترامپ انتقاد دارند.»

این مساله به قدری اهمیت دارد که «پمپئو» وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در پستی که در صفحه خود در توییتر نوشت به این حرکت اشاره کرد. این توییت نشان‌دهنده میزان اهمیت بسته شدن این حساب‌ها در نگاه سیاستمداران آمریکایی است. او جمله مربوط به شبکه Q4T که در گزارش فیسبوک آمده بود را مِنشِن (خاطر نشان) کرد و با قراردادن لینک گزارش فیسبوک، با نگارش ابتدای جمله‌ای که مربوط به شبکه Q4T بود، توجه مخاطبانش را به فعالیت شبکه Q4T از ایران جلب کرد. این نشان می‌دهد سردمداران آمریکایی از این اتفاق (بسته شدن حساب‌هایی که دست به روشنگری افکار عمومی در فضای مجازی می‌زدند) چه اندازه خوشحال هستند. مدیر روابط عمومی معاونت برون‌مرزی رسانه ملی اعتقاد دارد: «در واقع در ادامه تحریم‌ها علیه ایران، آمریکا به این نتیجه راهبردی رسیده که حذف شبکه‌های ایرانی از ماهواره‌ها و بایکوت رسانه‌های مستقل از جمله پرس تی‌وی، العالم، هیسپان تی‌وی و سحر و الکوثر چاره کار نیست و حضور فعال در فضای مجازی راه را بر تحریم‌های رسانه‌ای آمریکا می‌بندد، چنانچه در مقاطع قبل تحریم‌های رسانه‌ای نیز همین اتفاق افتاد و تحریم‌ها ناکارآمد باقی ماندند.

حالا هدف آمریکا مشخص شده و اگر گوگل و فیسبوک تهدید می‌کنند اقدامات خود را تحت لوای الفاظ دهان پرکنی که به آنها متوسل شده‌اند، تشدید خواهند کرد، هیچ خاستگاه دیگری جز این راهبرد جدید آمریکا ندارد.»

به نظر می‌رسد اکنون که جبهه‌ای هماهنگ در راستای تحریم رسانه‌ای ایران در قرارگاه جنگ نرم دشمن شکل گرفته در داخل نیز با حمایت دستگاه‌های مختلف اعم از قانون‌گذار و برنامه‌ریز تا نهادهای مالی باید در تقویت این جبهه رسانه‌ای که با پرچمداری معاونت برون‌مرزی باز شده، گام بردارند.

حسام آبنوس